در این تحقیق تلاش شده است که استفاده از ظرفیت های کارشناسی کشور به منظور شناسایی چالش ها، راهبردها و اهداف راهبردی توسعه فعالیت های کارآفرینی در ایران و توسعه انواع کارآفرینی فردی، سازمانی، اجتماعی به ویژه فعالیت های کارآفرینانه با تأکید بر حفاظت از منابع کشور و توسعه شاخص های اشتغال به عنوان راهبرد توسعه ملی و در نهایت توسعه پایدار مورد بررسی و تحقیق قرار گیرد.
تاریخ انتشار :پنجشنبه ۸ فروردين ۱۳۹۸ ساعت ۰۲:۰۰
کد مطلب : 80361
مدیریت منابع انرژی های تجدیدپذیر بر اساس تفکر کارآفرینی پایدار
دکتر علیرضا قراگوزلو، سمیرا رازی
کارآفرینان، افرادی هستند که فرصت ها را درک می کنند و خلاء ها را می بینند. درک فرصت ها توسط این افراد، ممکن است از طریق بازارگردی)ارتباط با محیط زندگی، بازار و ...(و یا ارتباط با افراد) در جلسات (یا نگاه به تلویزیون، رسانه ها، شبکه اینترنت و ... حاصل شود، که به آن نگاه کارآفرینانه) یا نگاه جستجوگرانه، نگاه فرصت گرایانه، در پی شکار فرصت و...( گفته می شود.در این تحقیق تلاش خواهد شد که رابطه تشخیص فرصت های کارآفرینی و توسعه پایدار با نگاه زیست محیطی و مدیریت منابع با تاکید بر جامعه ایران مورد بررسی قرار گیرد. سرمایه هرگز ایده را به حرکت در نمی آورد بلکه این ایده است که محرک سرمایه است و موفقیت در کسب و کار، با ایده نوآورانه و خلاق که به همراه سرمایه منجر به ارایه محصول جدید در بازار می گردد رقم می خورد که این را اصطلاحاً کار آفرینی می گوییم. امروزه بحث توسعه پایدار در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، نهادی و اکولوژیکی، در سطوح مختلف محلی، ناحیه ای، منطقه ای و جهانی، فراتر از یک گزیدار ترجیحی، بلکه به مثابه یک اصل و ضرورت برای سیاستگذاران، برنامه ریزان، دولتمردان، کارگزاران غیردولتی توسعه در کشورهای مختلف و نیز نیروهای بین المللی مطرح است. در توسعه هر کشور، به علت نقش آفرینی در تامین نیازهای پایه بشری و مواد خام صنعتی، اشتغالزایی، منظر و ...، تفکر پایداری را به بخش کشاورزی تسری داد و کشاورزی پایدار به عنوان الگوی پذیرفته شده کنونی، در جهت توسعه بخش کشاورزی در سطوح مختلف بین المللی و ملی و منطقه ای مطرح گردید. از جمله اهداف کشاورزی پایدار شامل افزایش تولید، رفع نمودن نیازهای حال و آینده، حفاظت از محیط زیست، بهبود زندگی، نگهداری تنوع زیستی می باشند. با توجه به این که جهانی شدن موجب شکل دهی مجدد منظر اقتصاد بین المللی شده و تغییرات تکنولوژیکی نیز موجب بروز نااطمینانی های بسیاری در اقتصاد جهان شده است، این باور وجود دارد که پویایی و قدرت تحرک بخشی کارآفرینی قدرت آن را دارد که پاسخگوی چالشهای اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی کنونی باشد. تأکید بر توسعه کارآفرینی با توجه به شرایط محیط زیست ایران به نحوی که هر سه بعد اهداف اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی کشوررا تأمین نماید بحثی است در این پژوهش به منظور کارآفرینی پایدار مورد بررسی قرار گرفته است. در کنار تمامی این موارد یکی دیگر از مشخصه های بارزی که منابع انرژیهای تجدیدپذیر در حوزه های مورد بحث از آن بهره مند می باشند، پتانسیل اشتغال زایی این بخش از صنعت است که می تواند به عنوان راه حلی سریع و زودبازده به حساب آید .
در این مطالعه سعی شده است تا بوسیله بررسی تحقیقات انجام شده و تحلیل آنها، پتانسیلهای موجود در کشور را برای کشف فرصتهای بالقوه در این زمینه مورد بررسی قرار داده و یافته های تحقیق را به صورت مناسب و تا حد ممکن قابل کاربرد ارائه دهیم .موضوع با اهمیت این است که بررسی نماییم چه فرصتهای کارآفرینی در زمینه شناسایی منابع انرژیهای تجدیدپذیر در کشور وجود دارد؟ و به خصوص با تأکید بر انرژی باد به صورت کمی تحلیل های صورت گرفته به نتایج قابل قبولی منجر شده است .
با توجه به گستردگی پهنه جغرافیایی کشور به جرأت می توان گفت که ایران در همه زمینه های انرژیهای تجدیدپذیر دارای ظرفیتهای بسیار مناسب بوده و با سیاست گذاری مناسب می توان در امر توسعه و صادرات انرژی های پاک درجهان رتبه قابل قبولی را کسب نمود.
فرصتهای کارآفرینی در زمینه شناسایی منابع انرژی های تجدیدپذیر در کشور در مقایسه با انرژی های فسیلی وجود دارند که یافته های پژوهش در این رابطه بیانگر این است که :
منابع انسانی ماهر و با دانش کافی در این زمینه در داخل کشور به طورکامل در دسترس می باشند و جذابیت سرمایه گذاری بیشتری دارند. دارای جنبه های اجتماعی و اعتباری قابل قبول تری هستند و اطلاعات مورد نیاز برای راه اندازی آنها در دسترس ترند. از لحاظ اقتصادی توجیه پذیرتر هستند و می توانند مشکلات بیشتری را در زمینه تأمین انرژی مصرف کنندگان حل کنند.ساختارهای تولید و مصرف انرژی را بهبود می بخشند. و با توجه به گستردگی منابع اولیه در تامین نیازها دارای پتانسیل نوآوری و خلاقیت بیشتری هستند.می توانند بازارهای جدید خلق کنند علاوه بر آن می توانند روی روشهای زندگی و انتظارات تاثیر مثبت بگذارند و بسترهای توسعه مناسب تری را دارا هستند.
درک فرصت ها توسط کارآفرینان ممکن است از طریق بازارگردی و یا ارتباط با افراد یا نگاه به تلویزیون، رسانه ها، شبکه اینترنت و ... حاصل شود که به آن نگاه کارآفرینانه گفته می شود
در پایان انرژی قابل تجدید بخصوص انرژی باد از ویژگی ها و مزایای بالاتری نسبت به سایر منابع انرژی برخوردار است که عدم نیاز توربین های بادی به سوخت و رایگان بودن انرژی باد و توانائی تأمین بخشی از انرژی برق و کمتربودن نسبی قیمت انرژی حاصل از باد نسبت به انرژی های فسیلی و همچنین کمتر بودن هزینه های سرمایه گذاری انرژی باد در بلند مدت و تنوع بخشیدن به منابع انرژی و ایجاد سیستم پایدار انرژی و نیز قدرت مانور زیاد جهت بهره برداری در هر ظرفیت و اندازه از چند وات تا چندین مگاوات ، عدم نیاز به آب و زمین زیاد برای نصب و نداشتن الودگی محیط زیست نسبت به سوخت های فسیلی از اهم مزایای انرژی باد است که برای بررسی این انرژی سودمند و نقش آن در افزایش فرصت های کارآفرینی موضوع بررسی این مقاله می باشد . دورنمای اقتصادی استفاده از انرژی باد در ایران امیدبخش و در حال توسعه است زیرا استفاده از این انرژی موجب صرفه جویی فرآورده های نفتی می شود.
روش ها و موادتوربین های بادی در مناطقی که دارای پتانسیل بادی مناسبی می باشند مورد استفاده قرار می گیرند. با پیشرفت علم طراحی این توربین ها به نحوی انجام می پذیرد که بتوان از آن ها در مقیاس های کوچک و در مناطق با پتانسیل کم انرژی بادی برای کاربردهای خانگی هم بهره جست و برق تولیدی از این روش را بتوان به عنوان کمکی هر چند کوچک در کاهش میزان تقاضای انرژی دانست و این امر باعث می شود تا مصرف کننده های قبلی انرژی حال به عنوان یک تولیدکننده توان مطرح شوند. انرژی باد از زمان های بسیار دور توسط بشر به شیوه های مختلف به کار برده می شد. انرژی باد، انرژی حاصل از هوای متحرک است.اگر تابش خورشید به طور نامساوی به سطح ناهموار زمین برسد سبب ایجاد تغییرات دما و فشار می گردد و در اثر این تغییرات باد به وجود می آید.در ضمن به دلیل حرکت وضعی زمین، اتمسفر کره زمین، گرما را از مناطق گرمسیری به مناطق قطبی انتقال می دهد که این موضوع هم باعث به وجود آمدن باد میشود.جریان اقیانوسی نیز به صورت مشابه عمل کرده و عامل ۳۰ انتقال حرارت کل در جهان است.با این وجود سهم انرژی باد در اقتصاد انرژی کشورهای مختلف متفاوت است. پس از آزمایشات عملی فراوان، مهندسان به این نتیجه رسیده اند که میانگین سرعت باد برای به صرفه بودن تبدیل انرژی باد به برق حدود ۲۳ کیلومتر در ساعت است. براساس یک قانون طبیعی سرعت باد در نواحی پهناور با عرض جغرافیایی افزایش می یابد بنابراین مکان های مناسب برای دستگاه های بادی بالای تپه های گرد و صاف، دشت یا سواحل باز و فواصل کوهی که مثل قیف عمل می کنند هستند. از انرژی باد می توان توسط توربین های بادی، برق تولید کرد. راندمان این ماشین های بادی ۳۰ تا ۴۰ درصد است که از نیروگاه های فسیلی با راندمان ۳۰ تا ۳۵ درصد بالا تر است ولی بهره وری آنها به میزان و سرعت باد بستگی دارد. یعنی اینکه یک توربین بادی نمی تواند در طول سال به طور ۲۴ ساعته کار کند و این یک نقطه ضعف است. از سال ۱۹۹۰، به علت دیدگاه محیط زیستی انرژی باد بسیار مورد توجه قرار گرفت، زیرا باد سوخت پاکی می باشد و هیچ آلودگی آبی و هوایی نیز ایجاد نم یکند. در ارزیابی نیروگاه های بادی، هزینه ها و درآمدهای طرح، مدت زمان برگشت سرمایه، قیمت انرژی الکتریکی تولیدی و نرخ بازده داخلی سرمایه، شاخص های نهایی برای مقایسه کامل مولفه های مختلف هستند.
بیشتر بخوانید: استفاده از توربین بادی برای تولید انرژی سبزنگاهی به آمار جمعیت و اشتغال در ایراندر بررسی وضعیت توزیع جمعیت کشور جمعیت ۱۰ ساله و بیش تر برحسب وضع فعالیت اقتصادی در نقاط شهری و روستایی ایران براساس آمار و گزارش های منتشر شده مرکز آمار ایران به شرح زیر ارائه می گردد.
جدول ۱-وضعیت توزیع جمعیت کشور ۱۰ ساله و بیشتر بر حسب وضع فعالیت اقتصادی
سال
جمعیت فعال ۱۰ ساله و بیشتر (هزار نفر)
فعال )درصد(
غیر فعال (درصد)
اظهار نشده (درصد)
کل کشور
۱۳۶۵
۳۲۸۷۴
۰۰/۳۹
۴۲/۶۰
۵۸/۰
۱۳۸۵
۵۹۵۰۳
۴۴/۳۹
۶۸/۵۹
۸۸/۰
شهری
۱۳۶۵
۱۸۲۸۱
۴۳/۳۸
۹۴/۶۰
۶۳/۰
۱۳۸۵
۴۱۰۸۳
۷۷/۳۸
۴۰/۶۰
۸۳/۰
روستایی
۱۳۶۵
۱۴۴۳۸
۶۷/۳۹
۸۲/۵۹
۵۱/۰
۱۳۸۵
۱۸۳۳۷
۸۶/۴۰
۱۹/۵۸
۹۵/۰
مطابق آمار ارائه شده جمعیت غیر فعال بر حسب درصد از سال ۱۳۶۵ تا ۱۳۸۵ کاهش داشته است . آمار فوق طی بیست سال تغییرات ارایه شده قابل توجه نبوده است.جمعیت فعال در کل کشور طی بیست سال ۴۴ درصد افزایش داشته که ۳۴ درصد افزایش در بخش شهری و ۱/۱۹ درصد در بخش روستایی می باشد.
ضمناً توزیع جمعیت فعال ۱۰ ساله و بیش تر برحسب شاغل و بیکار در نقاط مختلف شهری و روستایی ایران براساس آمار ارائه شده از سوی مرکز آمار ایران به شرح زیر می باشد:
جدول ۲-توزیع جمعیت فعال ۱۰ ساله و بیشتر برحسب شاغل و بیکار در نقاط مختلف شهری و روستایی
سال
جمعیت فعال ۱۰ ساله و بیشتر (هزار نفر)
شاغل
بیکار
کل کشور
۱۳۶۵
۱۲۸۲۰
۸۱/۸۵
۱۹/۱۴
۱۳۸۵
۲۳۴۶۶
۲۵/۸۷
۷۵/۱۲
شهری
۱۳۶۵
۷۰۲۶
۷۳/۸۴
۲۷/۱۵
۱۳۸۵
۱۵۹۲۹
۱۸/۸۸
۸۲/۱۱
روستایی
۱۳۶۵
۵۷۲۷
۰۹/۸۷
۹۱/۱۲
۱۳۸۵
۷۴۹۳
۲۷/۸۵
۷۳/۱۴
این گزارش نشان دهنده افزایش جمعیت شاغل در شهر ها و برعکس کاهش جمعیت شاغل در روستا ها در دوره زمانی مورد مطالعه بوده است. با وجود رشد جمعیت در بخش شهری ۴۵/۳ درصد بیکاری کاهش داشته است ولی در بخش روستایی با کمی رشد ،بیکاری ۸۲/۱ درصد افزایش داشته است. رشد بیشتر جمعیت در شهر ها نسبت به روستا ها می تواند ناشی از مهاجرت از روستا ها به شهرها باشد. متأسفانه در بخش روستایی که زیر بنای تولید کشور است افزایش بیکاری وجود دارد.
برخی اصطلاحات کلیدی در تحلیل بازار کارشاغل افرادی اندکه شغل ثابت دارند یا حداقل هفت روز قبل از سرشماری، دست کم یک ساعت کار موقتی و دارای دستمزد انجام داده اندو بیکار به افرادی اطلاق می شود که شغل (اعم از شغل ثابت یا کار موقت) ندارند و در عین حال به طور فعال دنبال شغل هستند. ضمناً افراد دارای درآمد بدون کار (مانند بازنشستگان و نیز افرادی که تنها راه کسب درآمدشان اجاره دادن املاک و مستغلات است( و نیز زنان خانه دار، نه «شاغل » محسوب می شوند و نه «بیکار» و مجموع افراد «شاغل» و «بیکار» را «جمعیت فعال» یا «جمعیت فعال اقتصادی» نامیده شده است و در فرآیند توسعه اقتصادی، معمولا میزان جمعیت فعال جامعه با رشد مواجه می شود. در تحلیل های توسعه نرخ مشارکت اقتصادی، نسبت «جمعیت فعال» بخش بر جمعیت کل افراد بالای ۱۵ سال می باشد. طبیعتاً فرآیندهایی مانند افزایش تقاضای اشتغال از سوی زنان، به افزایش نرخ مشارکت اقتصادی می انجامدو نرخ بیکاری، نسبت جمعیت «بیکار» بخش بر «جمعیت فعال » است.
توسعه و کارآفرینی در برنامه ها ی دولت و لزوم توجه به توسعه پایداردر سیاست های کلی برنامه پنجم توسعه کشور در مورد منابع انرژی ایجاد تنوع در منابع انرژی و استفاده از آن با رعایت مسائل زیست محیطی و تلاش برای افزایش سهم انرژی های تجدیدپذیر با اولویت انرژی های آبی و تلاش برای کسب فن آوری و دانش هسته ای و ایجاد نیروگاههای هسته ای به منظور تأمین سهمی از انرژی کشور به تربیت نیروهای متخصص و گسترش فعالیت های پژوهشی و تحقیقاتی در امور انرژی های گداخت هسته ای و مشارکت و همکاری علمی و تخصصی همچنین تلاش برای کسب فن آوری و دانش فنی انرژی های نو و ایجاد نیروگاهها از قبیل بادی و خورشیدی و پیل های سوختی و زمین گرمایی در کشور مورد تأکید قرار گرفته است.دولتها در توسعه کارآفرینی می توانند نقش مهمی داشته باشند. نقش دولت در توسعه کارآفرینی، علاوه بر ایجاد بسترهای
سخت افزاری، نرم افزاری و حمایتی از کارآفرینی، شناسایی، آموزش و هدایت فعالیت های کارآفرینانه است. توسعه تکنولوژی بسیار وابسته به کارآفرینی است و نباید از آن غافل ماند اطلاعات و ارتباطات دو ابزار اساسی مورد نیاز هر فعّالیت کارآفرینی است. کارآفرینی در انزوا و بدون حمایت نهادها، سازمان ها و انسان ها امکان پذیر نیست. کارآفرینی مستلزم کشف یک نیاز اجتماعی است. و کشف نیازهای اجتماعی به شناخت اجتماع، نیازهای آن و بافت فرهنگی و اجتماعی و اقتصادی آن وابسته می باشد.
صنعت انرژی باد و منافع اقتصادی و اجتماعی و زیست محیطی ناشی از آننداشتن هزینه های اجتماعی، این هزینه ها در تمام گزینه های متعارف انرژی (فسیلی) وجود دارند. کاهش اتکاء به منابع انرژی وارداتی که این مسئله یکی از مهم ترین دلایل رویکرد کشورهای صنعتی به انرژی های تجدید پذیر و انرژی باد است. تقویت ساختار اجتماعی و اقتصادی مناطق روستایی به دلیل ماهیت انرژی باد که به تولید غیرمتمرکز و اغلب نقاط دورافتاده و روستایی می پردازد. توسعه این صنعت چه در کشورهای سرمایه داری و پیشرفته و چه در کشورهای در حال توسعه تحولات و پیشرفت های آشکاری را در مناطق روستایی به دنبال خواهد داشت. اشتغال زایی و ایجاد شغل در این صنعت در مقایسه با دیگر صنایع انرژی از همه بیشتر است. ایده ای در دنیا وجود دارد که تولید انرژی از سوخت های غیرفسیلی یک هنر است و می تواند منشأ بسیار مهمی در کارآفرینی محسوب می گردد.زیرا هم ظرافت های یک تکنولوژی پیشرفته را دارا می باشد و هم موجب صرفه جویی فرآورده های نفتی و مشتقات آن به عنوان سوخت می شود. در سالم سازی محیط زیست بسیار تأثیرگذار است. به عبارت ساده تر توسعه پایدار و نقش آفرینی در مدیریت منابع با هدف کاهش خسارات زیست محیطی و افزایش ظرفیت اشتغال از موضوعات مهم این بررسی محسوب می گردد. در حال حاضر ۴۳ ایستگاه تولید انرژی باد در چین وجود دارد که سالانه ۷۶۰ هزار کیلو وات انرژی تولید می کنند. تولید انرژی باد در چین طی سه سال گذشته به میزان ۱۶ ، ۲۱ و ۳۴ درصد افزایش داشته و انتظار میرود انرژی باد در این کشور تا سال ۲۰۲۰ به ۴۰ میلیون کیلو وات برسد. اگر این امر تحقق یابد باد که در حال حاضر دوازدهمین منبع انرژی در چین است در جایگاه سومین منبع تأمین کننده انرژی چین قرار خواهد گرفت. ذغال سنگ، نفت و انرژی هسته ای سه منبع نخست تأمین انرژی در حال حاضر هستند. بر طبق گزارش انجمن صنایع انرژی های تجدید پذیر چین تولید انرژی از طریق باد در این کشور تا سال ۲۰۵۰ میلادی به ۴۰۰ میلیون کیلووات برسد. می توان نتیجه بگیریم که موضوع گنجانده شده در قانون برنامه پنجم توسعه در زمینه سیاستهای کلی انرژی های نو و اهمیت آنها از نظر حفاظت از محیط زیست و منابع طبیعی کاهش آلودگی ها و افزایش ظرفیت اشتغال و کارآفرینی یکی از موضوعات اساسی در توسعه پایدار و پیشرفت اقتصادی و اجتماعی و زیست محیطی کشورمان محسوب می گردد. پس از نتایج خوبی که ازنخستین توربین های بادی نصب شده کسب شد،دولت با هدف حفاظت ازمنابع نفتی کشور برای آیندگان وکاهش مصرف سوخت های فسیلی و نیز کاهش آلودگی هوا واستفاده از مزایای پیشرفت های صنعت بادی درجهان، تصمیم به توسعه نیروگاه های بادی درایران درمقیاس بزرگ گرفته است. براساس سندچشم انداز بیست ساله رقمی معادل ۱۶۹۰ مگاوات مزارع بادی باید راه اندازی شود ولی تاکنون تنها ۷۲/۷۳ مگاوات برق بادی در دست بهره برداری است. همچنین بر اساس سیاست های کلی قانون برنامه پنجم توسعه ایجاد تنوع در منابع انرژی کشور با تأکید بر کسب فناوری و دانش فنی در زمینه انرژی های نو و ایجاد نیروگاههای بادی و پیل های سوختی و زمین گرمایی در کشور یکی از محورهای اساسی در بخش انرژی است و تعیین رابطه بکارگیری این قبیل انرژی ها و موضوع کارآفرینی با نگاه به توسعه پایدار و حفاظت از محیط زیست و منابع طبیعی محور اساسی در این زمینه است. ظرفیت برق بادی ایران براساس مطالعات منابع معتبر در کشور تا سال ۱۳۸۷ رقمی معادل ۷۳/۷۲ مگ اوات تنها ۱۵/۰ درصد ازکل ظرفیت نیروگاهی کشور ( ۴۹۰۰۰مگاوات) بوده است .
توسعه تکنولوژی بسیار وابسته به کارآفرینی است و نباید از آن غافل ماند، اطلاعات و ارتباطات دو ابزار اساسی موردنیاز هر فعالیت کارآفرینی است
:بیشتر بخوانیداشتغال زایی و مهارت آموزی از دستاوردهای مهم احداث نیروگاه خورشیدی در سیستان و بلوچستانبررسی وضعیت برق بادی در ایران فرصت ها و راهبردها در کارآفرینیازلحاظ تاریخی ایران یکی ازکشورهای پیشگام در بهره گیری از انرژی بادی در آسیاب های بادی بوده ویکی از اولین آسیاب های بادی درناحیه سیستان در جنوب شرقی ایران در سال ۶۴۴ پیش از میلاد شناسایی شده است. اما نخستین کاربرد مدرن وصنعتی از نیروی بادی در ایران سال ۱۹۵۵ رخ داد و دراین سال دو توربین بادی مدرن به ظرفیت ۵۰۰ یکلووات خریداری شد و در استان گیلان نصب گردید.پس از آن دولت ایران تصمیم گرفت تا انرژی بادی در ایران را توسعه دهد. در این مقاله اطلاعات جدید و قابل اعتمادی را درباره گذشته، حال و آینده و نیز استراتژی نیروگاه های بادی در ایران ارائه خواهیم کرد. همچنین فرصتهای مرتبط برای کارخانه های بین المللی، دانشمندان و سرمایه گذاران به منظور مشارکت درتوسعه برق بادی در ایران را معرفی می کنیم. درحال حاضر ایران دارای ۵ مزرعه بادی در ۳ استان کشوراست که برخی از آنها در دست تأسیس هستند. این استان ها عبارتند از: گیلان، قزوین و خراسان رضوی، استان گیلان در شمال ایران و در جنوب دریای خزر واقع شده است. مناطق بادخیز این استان عبارتند از منجیل، رودبار و هرزویل، این مناطق بین سیستم های کم فشار و پرفشار جو واقع شده اند که جریان های قدرتمند ودائمی باد را به نام کانال باد منجیل ایجاد می کند .سرعت متوسط سالیانه باد در این کانال ۷ تا ۱۱ متربرثانیه است. سه مزرعه بادی درکانال باد منجیل واقع شده اند که عبارتند از : منجیل، رودبار ومزرعه بادی هرزویل، مشخصات این مزارع بادی درجداول ۳، ۴ و ۵ آمده است. استان قزوین درجنوب استان گیلان واقع شده است. مزرعه بادی سیاه پوش در این استان در انتهای کانال باد منجیل قرارگرفته و از پتانسیل خوبی برخوردار است . نصب توربین های بادی ۶۶۰ کیلوواتی از سال ۲۰۰۶ مطابق جدول ۶ دراین منطقه آغازشده است. استان خراسان رضوی در شمال شرقی ایران واقع شده است. قسمت بادخیز این استان، دامنه کوه های بینالود در همسایگی شهر نیشابوراست.
فرصت های موجود در توسعه انرژی بادی در ایراناز جمله فرصت های مهم موجود در زمینه توسعه انرژی باد در ایران می توان به موارد زیر اشاره کرد :
-۱ تهیه اطلس های باد ایران و انرژی های حاصل از آن و تأثیرات آن بر سایر بخش ها
-۲ طراحی وساخت توربین های بادی با ظرفیت بالا در کشور
-۳ ایجاد و توسعه مرکز تحقیق و توسعه صنعت برق بادی در ایران
- ۴سرمایه گذاری درساخت مزارع بادی جدید در کشور
-۵ مشارکت درانتقال تکنولوژی به ایران
-۶ تأسیس یک شاخه بین المللی تولیدکنندگان
توربین های بادی در ایران که جملگی در افزایش ظرفیت اشتغال در کشور مهم و اساسی محسوب می گردند.
در زمان حاضر، فناوری ساخت نیروگاه های بادی با ظرفیت ۶۶۰ کیلووات و کمتر از ۳۰۰ کیلووات در ایران بومی شده است . سرمایه گذاری مورد نیاز در این بخش ۴۲۰ میلیون یورو برآورد شده است. توان موجود در باد را می توان به وسیله ی عبور آن از میان پره های توربین استخراج کرد که گشتاوری را به روتور تحمیل می کند. حجم توان انتقال یافته به صورت مستقیم با چگالی هوا، سطح مقطعی که توسط توربین جارو می شود و توان سوم سرعت باد ارتباط دارد. می دانیم که سرعت باد در ارتفاعات بالاتر، به خاطر کاهش اثرات نیروی کشش سطحی و کاهش چسبندگی باد، بیشتر است، افزایش سرعت با افزایش ارتفاع در نزدیکی سطح بسیار بیشتر است و متاثر از توپو گرافی، سختی سطوح و موانع خلاف جهت باد نظیر درختان یا ساختمان ها است. بطور نمونه، افزایش سرعت باد با افزایش ارتفاع از یک روند لگاریتمی تبعیت می کند که می تواند به طور منطقی با استفاده از قانون توان پروفایل باد تخمین زده شود، به طوری که سرعت باد متناسب با ریشه ی هفتم ارتفاع افزایش می یابد. دو برابر شدن ارتفاع توربین، سرعت باد مورد انتظار را تا ۱۰ درصد افزایش می دهد و لذا توان مورد انتظار توربین تا حدود ۳۴ درصد افزایش می یابد.
می توانیم با توجه به فرصت های ارزشمند تولید انرژی بادی در ایران به خصوصیات فنی و تکنیکی و شناسایی پتانسیل مناطق توجه ویژه ای معطوف داشت .
تحلیل های کمی از برآورد تولید انرژی باد در افزایش ظرفیت کارآفرینی کشورایجاد زمینه های کارآفرینی نه تنها نیاز به بسترهای فیزیکی دارد که بلکه نیاز به آگاهی بخشی به جامعه و فرهنگ سازی دارد تا از طریق این بستر بتوان اشتغال ایجاد کرد. شکی نیست کارآفرینی زمانی می تواند در جامعه بسط و گسترش یابد که نه تنها به عنوان اندیشه ای برتر نهادینه شود بلکه وابستگی به فروش نفت برای کسب درآمد در اذهان جامعه زدوده شود. با استفاده معقولانه از منابع موجود،این فرصت را به نسلهای بعدی می دهیم که با روشهای کارآمدتری نسبت به روشهای موجود، استفاده معقولانه تری از منابع طبیعی بکنند و حق و سهم آنها را برایشان حفظ می کنیم حفظ محیط زیست و احترام به زمین و درختان همواره یکی از دغدغه های انسان های اندیشمند بوده و خواهد بود.
کارآفرینی، پلی است که نوآوری را به شکوفایی تبدیل میکند در کشورهای توسعه یافته به کارآفرینی به عنوان راهبردی برای توسعه می نگرند و به دلیل جایگاه ویژه کارآفرینان در روند توسعه پایدار و رشد و شکوفایی اقتصادی، تلاش می کنند افراد را به فعالی تهای کارآفرینانه هدایت کنند و در این راه به آموزش کارآفرینی و ترویج و تبلیغ آن اهمیت می دهند. برخی از مدیران کشور معتقدند که معضل بیکاری با کارآفرینی رفع م یشود، در حالی که کارآفرینی گاهی ضد اشتغال هم می شود؛ خلاقیت و نوآوری، پویایی، عشق به کار و تلاش مستمر، مخاطره پذیری، آینده نگری، ارزش آفرینی، آرمان گرایی، فرصت گرایی، نیاز به پیشرفت، مثبت اندیشی و رقاب تمندی زیربنا و اساس زندگی کارآفرینانه است. اولین کشوری که در دنیا از انرژی باد برای مصارف کشاورزی استفاده کرد ایران بود که در این زمینه سابقه ای بیش از ۲۵۰۰ تا ۳۰۰۰ سال دارد استفاده از این انرژی بعدا از طریق ایران به دیگر سرزمین های اسلامی راه یافت و سپس اروپا و قاره امریکا و سایر نقاط جهان انرژی باد را مورد استفاده قرار دادند. ایجاد شغل این صنعت در میان دیگر صنایع انرژی از همه بیشتر است. در اروپا نصب یک مگاوات برق بادی برای ۱۵ الی ۱۹ نفر شغل ایجاد می کند که این رقم در کشورهای در حال توسعه به راحتی می تواند دو برابر شود. در کشورمان ایران علی رغم این که مشاهده می شود با در نظر گرفتن هزینه های خصوصی نیروگاه های بادی و فسیلی، توسعه نیروگاه های بادی برای تولید برق هم اکنون در حال اقتصادی شدن می باشد ولی اگر هزینه های اجتماعی نیروگاه های فسیلی که در برگیرنده اثرات برونزایی منفی است مبنای مقایسه قرار گیرد هزینه تولید در مولدهای بادی کمتر از فسیلی خواهد بود و برق حاصل از آن می تواند به عنوان یک انرژی پایدار در توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور مورد استفاده قرار گیرد.
در خصوص دورنمای آینده اقتصادی استفاده از انرژی باد در ایران استفاده از این انرژی موجب صرفه جویی فرآورده های نفتی به عنوان سوخت می شود. صرفه جویی حاصله در درجه اول موجب حفظ فرآوردهای نفتی گشته که امکان صادرات و مهمتر این که تبدیل آن را به مشقات بسیار زیاد پتروشیمی با ارزش افزوده بالا فراهم می سازد.
در درجه دوم تولید الکتریسیته از این انرژی فاقد هر گونه آلودگی زیست محیطی بوده که همین عامل کمک شایانی به حفظ طبیعت سالم محیط زیست بشری نموده ودر نتیجه مسیر برای نیل به توسعه پایدار اقتصادی، اجتماعی فراهم می گردد. استفاده از انرژی باد در ایران علاوه بر عمران و آبادانی موجبات ایجاد مشاغل جدید شده و بالاخره با بومی سازی فن آوری انرژی باد اقتصاد کشور رشد بیشتری می یابد. مباحث مرتبط با چگونگی ایجاد کارآفرینی و کاهش نرخ بیکاری که هم اکنون رقمی نزدیک به ۱۲ درصد را در کشور به خود اختصاص داده است، اینک کاربرد انرژی های تجدیدپذیر در جهان و توسعه کسب و کارهای مختلف در این زمینه، موجب ایجاد اشتغال و کارآفرینی بسیاری شده است. به ازاء هر یک مگابایت برق بادی برای ۲۵ نفر در ایران ایجاد شغل خواهد شد و این محاسبه بر اساس تحلیلهای کمی پژوهندگان مبتنی بر معیارهای اجتماعی اقتصادی و فنی و در نتیجه یک میلیون و صد و بیست و پنج هزار نفر در این زمینه صاحب شغل خواهد بود. این محاسبات بر اساس ظرفیت تولید انرژی باد در کشور برآورد گردیده است که در حال حاضر بر اساس تحقیقات انجام شده در این پژوهش میزان پتانسیل واقعی تولید انرژی باد در کشور۴۵۰۰۰ مگاوات در نظر گرفته شده است. در حالی که در تحقیقات قبلی این میزان ۴۹۰۰۰ مگاوات اعلام گردیده و این کاهش به دلیل محدودیت های کاربری اراضی و نصب توربین ها و برخی محدودیت های فنی می باشد. به عنوان نمونه، کشور آلمان با در اختیار داشتن کمتر از نیمی از منابع تجدیدپذیر نسبت به ایران توانسته است با اتخاذ استراتژی های مناسب، منابع انسانی موجود را در جهت توسعه کارآفرینی در کشور خود هدایت نماید. افزایش ۱۲درصدی اشتغال زایی در این حوزه در سال ۲۰۰۸ نسبت به سال ۲۰۰۷ و رشد ۱۸۸ درصدی بازده مالی این منابع انرژی در آلمان، نشان از استفاده بهینه این کشور از منابع تجدیدپذیر و تربیت و هدایت مطلوب منابع انسانی در جهت ایجاد اشتغال دارد. لذا با توجه به پتانسیل بالای منابع انرژی تجدیدپذیر در کشور ما که نسبت به بسیاری از کشورهای توسعه یافته، از جمله آلمان در این خصوص بالاتر است، زمینه مناسبی جهت ایجاد صنایع و کسب و کارهای مرتبط در این حوزه فراهم شده است، که با استفاده از تجارب کشور آلمان می توان از این پتانسیل به نحو شایسته ای در جهت تربیت نیروی کار فعال، بهره برد. هزینه تولید برق از انرژی باد در دو دهه گذشته به طور قابل ملاحظه ای کاهش یافته است. برق تولید شده توسط انرژی باد در سال ۱۹۷۵، ۳۰ سنت برای هر کیلووات ساعت بوده اما اکنون به کمتر از ۵ سنت رسیده است. توسعه توربین های جدید قیمت را نیز کمتر خواهند کرد. همچنین در دنیا پنج کشور آلمان، آمریکا، اسپانیا، دانمارک و هند پیشتاز دیگران می باشند و کل ظرفیت نصب توربینهای بادی در دنیا تا پایان سال ۲۰۰۴ میلادی برابر ۶۱۶ / ۴۷ گیگاوات می باشد. در ضمن کل سرمایه در گردش صنعت انرژی باد جهان در سال ۲۰۰۲ میلادی برابر با۱۳۸۱ خورشیدی برابر ۷ میلیارد یورو بوده است. قیمت سرمایه گذاری انرژی باد در حدود ۱۰۰۰ دلار بر کیلووات برآورد می شود که در حدود ۷۵۰ دلار آن به هزینه تجهیزات و مابقی به هزینه های آماده کردن سایت و نصب و راه اندازی مرتبط می شود. در چند سال اخیر با بزرگتر شدن سایز توربینهای تجاری، قیمت سرمایه گذاری آنها کاهش یافته است. انجمن جهانی انرژی بادی پیش بینی کرده است که در سال ۲۰۱۰ ظرفیت تولیدی برق بادی به ۱۶۰ گیگاوات برسد. با توجه به میزان تولید کنونی ۹/ ۷۳ مگاوات این رقم پی شبینی یک رشد ۲۱ درصد را در هر سال نشان می دهد. کشور دانمارک یکی از کشورهای برجسته در تولید تجهیزات و استفاده از توان بادی است. دانمارک پنجمین تولید کننده بزرگ برق بادی محسوب می شود (در حالی که دانمارک از نظر میزان مصرف در جهان رتبه۵۶ را داراست). آلمان و دانمارک دو کشور پیشتاز در زمینه صادرات توربین های بزرگ ( ۶۶/۰ تا ۵ مگاوات) به حساب می آیند. آلمان یکی از کشورهای پیشتاز در زمینه تولید برق بادی بوده است به طوری که در سال ۲۰۰۶ این کشور ۲۸ درصد از کل توان بادی تولید شده در جهان ( ۳/۷ درصد در آلمان) را به خود اختصاص داده است. این در حالی است که آلمان برنامه دارد تا سال ۲۰۱۰ ، ۵/ ۱۲ درصد از کل توان تولیدی خود را از منابع تجدیدپذیر تامین نماید. در سال ۲۰۰۵ دولت اسپانیا قانونی را تصویب کرد که بر طبق آن نصب ۲۰۰۰۰ مگاوات ظرفیت بادی تا سال ۲۰۱۲ در برنامه دولت قرار گرفت. در سال ۲۰۰۵ در هر دو کشور آلمان و اسپانیا تولید انرژی الکتریکی از راه استفاده از نیروگاه های بادی از تولید انرژی الکتریکی به وسیله نیروگاههای برق آبی بیشتر بود.
بیشتر بخوانید: پتانسیل انرژی خورشیدی در ایران
نتیجه گیریبروز نتایج ناگوار اقتصادی، اجتماعی و به ویژه زیست محیطی، از جمله فقر و بیکاری و نابرابری و تخریب و تهی شدن منابع طبیعی و آلودگی محیط زیست، ناشی از سیاستگذاری مبتنی بر الگوی نوسازی زمینه ساز معرفی الگوی توسعه پایدار به عنوان شیوه غالب توسعه در اواخر قرن بیستم و برای توسعه همه جانبه در قرن بیست و یکم گردید. از این رو امروزه در نظر گرفتن موازین پایداری در راستای هدف نهایی بهبود یکفیت زندگی انسانها و توجه به عدالت بین نسلی و درون نسلی، در تمام بخشهای دخیل در توسعه کشورها و جهان امری حتمی است. یکی از بخش هایی است که باید پایداری را سرلوحه اهداف و فعالیتهای خویش قرار دهد. پشتیبان تحقق هر هدفی و هدایتگر اجرای هر فعالیتی در راستای توسعه یک کشور، نظام سیاستگذاری و سیاستهای ارائه شده از سوی آن نظام است. نظر به اینکه فقر و بیکاری و ناتوانی در تامین معاش از جمله دلایلی است که کشاورزان را مجبور به فعالیتهای ناپایدار می کند و از طرفی به دلیل تغییرات گسترده ای که در نتیجه جهانی شدن و گسترش رقابت و بازار رقابتی در عرصه جهانی، توسعه فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی و دانایی محوری رخ داده، توسعه کارآفرینی در بخش کشاورزی راهبردی برای مقابله با چالش های نوظهور پیش روی توسعه کشاورزی پایدار معرفی شده است. از این رو تلفیق راهبردی کارآفرینانه در توسعه پایدار می تواند کاتالیزور تحقق توسعه کشاورزی پایدار و دستیابی به اهدافی چون تامین معاش ، امنیت و سلامت غذا، اشتغال زایی و تأمین درآمد و حفاظت از محیط زیست باشد. تحقق توسعه پایدار کارافرینانه انگاه ممکن خواهد بود که سیاستگذاری صحیحی، متناسب با مقتضیات کشور در راستای آن صورت پذیرد و یک الگوی بومی برای این سیاستگذاری در اختیار باشد. شکی نیست در یک اقتصاد پویا، ایده ها ، محصولات و خدمات همواره در حال تغییر هستند و در این میان کارآفرین است که الگویی برای مقابله و سازگاری با شرایط جدید را می تواند فراهم کند به عبارتی روح کارآفرینی باید در جامعه جاری شود تا تولید کننده و سرمایه گذار بتوانند با سهولت در فضای سالم کسب و کار فعال شوند. هم اکنون شرایط اقتصادی ، ترکیب جمعیتی و نرخ بالای بیکاری در جامعه بیش از پیش ما را نیازمند یافتن زمینه های پیشرو در صحنه اقتصادی می کند و در این راستا ضرورت داشتن الگوها و راهکارهای مناسب جهت آموزش،تربیت و استفاده بهینه از نیروی فعال و کارآفرین بیشتر می شود.دکتر علیرضا قراگوزلو، عضو هیات علمی و معاون دانشکده سازمان نقشه برداری کشور
سمیرا رازی، دانشجوی کارشناسی ارشد دانشکده مدیریت کارآفرینی دانشگاه تهران
https://zistonline.com/vdchzxn6.23nv-dftt2.html
zistonline.com/vdchzxn6.23nv-dftt2.html
تگ ها
آخرین عناوین
پربيننده ترين
تمام حقوق محفوظ بوده و استفاده از مطالب
سایت با ذکر منبع بلامانع است.