مدیریت منابع آب عبارت است از برنامه ریزی و توسعه، توزیع و مدیریت مصرف بهینه منابع آب. این مدیریت، زیرمجموعه ای از مدیریت چرخه آب است. برنامه ریزی برای مدیریت منابع آب، به دنبال تخصیص آب بصورت عادلانه برای برآورده کردن نیاز ها است.
آب یک منبع ضروری برای حیات تمامی جانداران بر روی کره زمین است. تنها 3 درصد از آب های جهان، آب شیرین هستند و از این مقدار حدود دو سوم آن بصورت یخ و یخچال موجود هستند. با گذشت زمان، آب در حال تبدیل شدن به یک منبع کمیاب است و دستیابی به آب تمیز و قابل شرب دچار محدودیت شده است.
در مدیریت منابع آب، تلاش های زیادی برای بهینه سازی مصرف آب و کاهش اثرات زیست محیطی مصرف آب در طبیعت صورت می گیرد.
کشاورزی بزرگترین مصرف کننده منابع آب شیرین دنیا است. این صنعت تقریبا حدود 70 درصد آب شیرین را مصرف می کند. با افزایش جمعیت و نیاز به غذا، کشاورزی نیز ناگزیر افزایش خواهد یافت و کمیاب بودن آب شیرین در آینده یک معضل بزرگ خواهد بود.
نویسنده کتاب "بدون آب، از فراوانی تا کمبود" شش نکته کلیدی را برای حل مشکل جهانی آب مطرج کرده است که در ادامه آمده است:
1- افزایش کیفیت داده های مربوط به منابع آب 2- محافظت بیشتر از محیط زیست 3- اصلاح حکمرانی آب 4- اصلاح مصرف آب در کشاورزی 5- مدیریت نیاز شهری و صنعتی 6- توانمند سازی فقرا و زنان در مدیریت منابع آب
یکی از بزرگترین نگرانی ها برای آینده منابع آب، پایداری کنونی و آتی منابع آب برای تخصیص است. هرچه آب کمیاب تر شود اهمیت مدیریت صحیح آن افزایش پیدا می کند.
پیدا کردن یک تعادل بین نیاز آبی بشر و نیاز آبی محیط زیست، یک گام مهم در پایداری منابع آب است.
در کشور ایران، منابع آب، با توجه به خشکسالی های چند سال اخیر کاهش داشته است تا جایی که در برخی استان ها وضعیت آب در تابستان خطرناک می باشد و برخی از سد ها خشک شده یا مقدار اندکی آب دارند. در ایران، شرکت مادر تخصصی مدیریت منابع آب ایران وظیفه مدیریت بر منابع آب کشور را بر عهده دارد. مطالب مربوط به مدیریت منابع آب و مشکلات کمبود آب را در زیست آنلاین مطالعه کنید.
زیست آنلاین: آب تنها بخشی از اقتصاد نیست، بلکه در همه بخشهای اقتصاد تنیده شده است و بدون آن اقتصاد نمی‌تواند عمل کند. از این رو، آب محور مرکزی این تفکر نوین و راه‌حلهای اثربخش برای استقرار اقتصاد سبز به شمار خواهد آمد. در این نوشتار به توجیه ضرورت نگاه یکپارچه به امنیت آبی و پتانسیل آن در سوق‌دادن فرایند «سبزکردن» اقتصادهای جهان پرداخته شده است.
مدیر مرکز تحقیقات و مطالعات دریای خزر گفت: اکنون همه کشورهای پنج گانه به این نتیجه رسیده اند که همکاری برای مدیریت مناسب وضعیت دریای خزر منوط به داشتن اطلاعات کامل است که کاتالوگ ملی گام مهمی در این زمینه است.
زیست آنلاین: یک گزارش دولت آلمان که به بیرون درز کرده هشدار داده است که حداکثر 6.6 میلیون مهاجر و پناهنده در انتظار عبور از آفریقا و خاورمیانه به اروپا هستند. آنها شامل پناهندگانی از سوریه و عراق، اما مهاجران اقتصادی از لیبی، نیجر، چاد، نیجریه، بنگلادش، گینه، ساحل عاج و گامبیا را هم باید به آنها افزود. این بحران طولانی مدت مهاجرت - که تا حدی ناشی از کمبود آب است -
مدیرکل دفتر مدیریت مصرف و ارتقای بهره‌وری آب و آبفای وزارت نیرو و دبیرکارگروه ملی سازگاری با کم آبی، گفت: تارنمای خبری کارگروه ملی سازگاری با کم‌آبی کلید خورد
مدیرکل دفتر ارزیابی زیست‌محیطی سازمان حفاظت محیط‌زیست گفت: به علت رعایت ملاحظات زیست محیطی و حفاظت از اکوسیستم خلیج‌فارس، دیگر مجوز فعالیت آب شیرین‌کن‌ها با حجم زیاد را در این پهنه آبی صادر نمی‌کنیم.
یک فعال محیط زیست با اشاره به اینکه اکنون بیش از ۷۰۰ سد بزرگ در کشور وجود دارد، گفت: تداوم روند فعلی سد سازی در کشور باعث از بین رفتن منابع جبران‌ناپذیر و با ارزش آب، مصب رودخانه‌ها و زیر آب رفتن صدها روستا، مراتع، مزارع، هزاران آثار تاریخی و میراث فرهنگی و طبیعی می‌شود.
یافته‌های به‌دست‌آمده از یک مطالعه نشان می‌دهد که در منطقه خاورمیانه مدیریت منابع آب اهمیت فراوانی دارد و اگر مدیریت درست و اقدامات اساسی جهت ترمیم و احیای پوشش گیاهی انجام نشود، مناطق مستعد گسیل گرد و خاک وسیع‌تر و شدت فعالیت آنها بیشتر خواهد شد.
زیست آنلاین: ذخایر آب زیرزمینی در صورت عدم وجود تمهیدات مالی ، بیمه ای در برابر خشکسالی است. بیمه محصولات زراعی ممکن است به خودی خود ابزاری اقتصادی برای مدیریت آب نباشد ، اما می تواند نقش مهمی در نشان یابی عوامل مشوق اضافه برداشت از سفره های آبی در دوران خشک باشد.
زیست آنلاین: با توجه به تأثیرات مورد انتظار تغییرات آب و هوا بر تأمین آب و افزایش تقاضا ، برخی از نویسندگان از بازارهای آب به عنوان یک مکانیسم سازگاری مقرون به صرفه در اروپا یاد کرده اند.در عین حال مطالعاتی نیز موجود است که نشان می دهد بازارهای آب ، می تواند خسارت قابل توجهی به اقتصادهای محلی وارد کند. پنج مطالعه موردی که در اینجا ارائه شده است انواع موقعیت های متضاد را نشان می دهد.
