مدیریت منابع آب عبارت است از برنامه ریزی و توسعه، توزیع و مدیریت مصرف بهینه منابع آب. این مدیریت، زیرمجموعه ای از مدیریت چرخه آب است. برنامه ریزی برای مدیریت منابع آب، به دنبال تخصیص آب بصورت عادلانه برای برآورده کردن نیاز ها است.
آب یک منبع ضروری برای حیات تمامی جانداران بر روی کره زمین است. تنها 3 درصد از آب های جهان، آب شیرین هستند و از این مقدار حدود دو سوم آن بصورت یخ و یخچال موجود هستند. با گذشت زمان، آب در حال تبدیل شدن به یک منبع کمیاب است و دستیابی به آب تمیز و قابل شرب دچار محدودیت شده است.
در مدیریت منابع آب، تلاش های زیادی برای بهینه سازی مصرف آب و کاهش اثرات زیست محیطی مصرف آب در طبیعت صورت می گیرد.
کشاورزی بزرگترین مصرف کننده منابع آب شیرین دنیا است. این صنعت تقریبا حدود 70 درصد آب شیرین را مصرف می کند. با افزایش جمعیت و نیاز به غذا، کشاورزی نیز ناگزیر افزایش خواهد یافت و کمیاب بودن آب شیرین در آینده یک معضل بزرگ خواهد بود.
نویسنده کتاب "بدون آب، از فراوانی تا کمبود" شش نکته کلیدی را برای حل مشکل جهانی آب مطرج کرده است که در ادامه آمده است:
1- افزایش کیفیت داده های مربوط به منابع آب 2- محافظت بیشتر از محیط زیست 3- اصلاح حکمرانی آب 4- اصلاح مصرف آب در کشاورزی 5- مدیریت نیاز شهری و صنعتی 6- توانمند سازی فقرا و زنان در مدیریت منابع آب
یکی از بزرگترین نگرانی ها برای آینده منابع آب، پایداری کنونی و آتی منابع آب برای تخصیص است. هرچه آب کمیاب تر شود اهمیت مدیریت صحیح آن افزایش پیدا می کند.
پیدا کردن یک تعادل بین نیاز آبی بشر و نیاز آبی محیط زیست، یک گام مهم در پایداری منابع آب است.
در کشور ایران، منابع آب، با توجه به خشکسالی های چند سال اخیر کاهش داشته است تا جایی که در برخی استان ها وضعیت آب در تابستان خطرناک می باشد و برخی از سد ها خشک شده یا مقدار اندکی آب دارند. در ایران، شرکت مادر تخصصی مدیریت منابع آب ایران وظیفه مدیریت بر منابع آب کشور را بر عهده دارد. مطالب مربوط به مدیریت منابع آب و مشکلات کمبود آب را در زیست آنلاین مطالعه کنید.
مجید دلاور عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس محمد رضا زاغیان کارشناس ارشد منابع آب دانشگاه تربیت مدرس امروزه، مدیریت موثر و واقع‌بینانه منابع آبی در حوضه‌های آبریز به‌دلیل ضرورت رسیدگی به موضوعات چالش‌برانگیزی که بین بخشهای عرضه و تقاضا وجود دارد، یک وظیفه اساسی برای مدیران و برنامه‌ریزان است. طی دهه‌های اخیر افزایش فاصله بین تقاضا و منابع آب تجدیدپذیر باعث شده تا بیش از پیش این مهم مورد توجه کشور قرار گیرد.
بحران آب چندین سال است که مهمان ناخوانده ایران شده، مهمانی که در سالهای تر خوش سفر و در سالهای خشک بسیار بد سفر می شود و ۱۴۰۰ ظاهرا از آن سالهای خشک و بی آبی است که حتی شائبه جیره بندی آب را هم ایجاد کرده است.
با توجه به شرایط جغرافیایی و اقلیمی کشور، بحران آب از دیرباز وجود داشته و واژگانی چون کمبود آب، کاهش بارش، خشکسالی، بهینه سازی مصرف آب برای مردم این سرزمین واژگانی نامأنوس نبوده اند. امسال هم با کاهش سطح بارش و فرا رسیدن فصل تابستان شاهد خیز مجدد این بحران خواهیم بود و یکی از مهمترین مباحث در این باره، بهینه سازی مصرف آب است که نباید با رویکردی سطحی نگرانه فقط مختص مصرف بخش خانگی به شمار آورد، چرا که کشاورزی بیشترین میزان مصرف آب را به خود اختصاص داده پس اولین قدم برای بهینه سازی مصرف آب، مدیریت
تالاب‌ها به عنوان یکی از شاهکارهای خلقت همواره مورد بی‌مهری قرار گرفته‌اند و بارش‌های کم سالیان اخیر بر وضعیت نگران‌کننده آنها دامن زده است. این اکوسیستم‌ها علاوه بر اینکه در حفظ تنوع زیستی منطقه نقش مهمی دارند، در بهبود معیشت جوامع محلی نیز مؤثر هستند.
کاهش بارندگی و افزایش دما شرایط کم‌آبی را در بیشتر استان‌های کشور طی بهار و تابستان امسال رقم خواهد زد. یک کارشناس آب ضمن اشاره به لزوم همکاری و همراهی دستگاه‌ها، مسئولان و مردم برای عبور از این شرایط، بر ضرورت مدیریت آب تاکید کرد و گفت: متاسفانه جای مدیریت آب در کشور خالی است.
زیست آنلاین: آب تنها بخشی از اقتصاد نیست، بلکه در همه بخشهای اقتصاد تنیده شده است و بدون آن اقتصاد نمی‌تواند عمل کند. از این رو، آب محور مرکزی این تفکر نوین و راه‌حلهای اثربخش برای استقرار اقتصاد سبز به شمار خواهد آمد. در این نوشتار به توجیه ضرورت نگاه یکپارچه به امنیت آبی و پتانسیل آن در سوق‌دادن فرایند «سبزکردن» اقتصادهای جهان پرداخته شده است.
مدیر مرکز تحقیقات و مطالعات دریای خزر گفت: اکنون همه کشورهای پنج گانه به این نتیجه رسیده اند که همکاری برای مدیریت مناسب وضعیت دریای خزر منوط به داشتن اطلاعات کامل است که کاتالوگ ملی گام مهمی در این زمینه است.
زیست آنلاین: یک گزارش دولت آلمان که به بیرون درز کرده هشدار داده است که حداکثر 6.6 میلیون مهاجر و پناهنده در انتظار عبور از آفریقا و خاورمیانه به اروپا هستند. آنها شامل پناهندگانی از سوریه و عراق، اما مهاجران اقتصادی از لیبی، نیجر، چاد، نیجریه، بنگلادش، گینه، ساحل عاج و گامبیا را هم باید به آنها افزود. این بحران طولانی مدت مهاجرت - که تا حدی ناشی از کمبود آب است -
مدیرکل دفتر مدیریت مصرف و ارتقای بهره‌وری آب و آبفای وزارت نیرو و دبیرکارگروه ملی سازگاری با کم آبی، گفت: تارنمای خبری کارگروه ملی سازگاری با کم‌آبی کلید خورد
مدیرکل دفتر ارزیابی زیست‌محیطی سازمان حفاظت محیط‌زیست گفت: به علت رعایت ملاحظات زیست محیطی و حفاظت از اکوسیستم خلیج‌فارس، دیگر مجوز فعالیت آب شیرین‌کن‌ها با حجم زیاد را در این پهنه آبی صادر نمی‌کنیم.
یک فعال محیط زیست با اشاره به اینکه اکنون بیش از ۷۰۰ سد بزرگ در کشور وجود دارد، گفت: تداوم روند فعلی سد سازی در کشور باعث از بین رفتن منابع جبران‌ناپذیر و با ارزش آب، مصب رودخانه‌ها و زیر آب رفتن صدها روستا، مراتع، مزارع، هزاران آثار تاریخی و میراث فرهنگی و طبیعی می‌شود.
