حق آب در قوانین مربوط به آب، به حق استفاده از آب برای هر مصرف کننده از منابع آب مانند رودخانه، حوضچه های آب یا منابع آب زیرزمینی اظلاق می شود. در سرزمین هایی با مقدار فراوان آب و تعداد مصرف کننده کم، این سیستم های حقوقی بطور عمومی پیچیده و مناقشه بر انگیز نیستند. اما در سرزمین های دیگر، علی الخصوص مناطق خشک که آبیاری انجام می شود، این سیستم ها اغلب محل مناقشه حقوقی و فیزیکی هستند.
درک حقوق آب، در ابتدا نیازمند بررسی زمینه و منشاء "حق" دارد که مباحث پیرامون آن انجا می شود. به طور سنتی، حقوق آب به استفاده از آب به عنوان یک المان، که از نیازهای بشر مانند نوشیدن و آبیاری حمایت می کند، اشاره می کند.
حقوق آب هچنین می تواند شامل اشغال فیزیکی آبراه ها برای اهداف مسافرتی، تجاری و تفریحی شود. اصول قانونی و دکترینی که اساس هر نوع از حقوق آب را تشکیل می دهند، با توجه به قوانین محلی و ملی قابل تعویض و تغییر نیستند. بنابراین تغییرات در میان کشورها، در بحث و تایید حقوق وجود دارد.
اغلب، حقوق آب، بر مبنای مالکیت زمینی که در آن وجود داشته یا جریان دارد می باشد. طبق قانون عمومی انگلیس، هرگونه قانون جاکم بر آب قابل حمل باید بر اساس حقوق مربوط به زمین دائمی باشد.
در رودخانه ها این موارد به عنوان حقوق ساحلی مورد استفاده قرار می گیرند که بوسیله قوانین مربوط به مالکیت محافظت می شوند.
در جایی که آب بسیار کمیاب است، مانند غرب آمریکا، تخصیص آب بر اساس تخصیص قبلی است.
به علت وابستگی به آب تمیز، بسیاری از کشورها، ایالت ها و شهرداری ها، مقرراتی برای محافظت پیشگیرانه از کیفیت و مقدار آب دارند.
در زمان های روم، قانون اینطور بود که مردم می توانند حقوق کاربردی موقتی برای آب جاری بدست بیاورند. این حقوق مستقل از مالکیت زمین بود و تا زمانی که استفاده می شد ادامه داشت.
مقالات، یادداشت ها و اخبار مرتبط با حقابه و حقوق آب در مسئله مهم حکمرانی آب را در پایگاه تخصصی زیست آنلاین پیگیری کنید.
زیست آنلاین: از نظر کمپین مردمی حمایت از زاگرس مهربان فرایند تصویب قانون جامع آب در وزارت نیرو مشخص می کند که تصویب این قانون قبل از آنکه معطوف به اصلاح و یا تغییر در "حکمرانی آب" باشد معطوف به "مدیریت" متمرکز و غیر پاسخگو و فرمانروایی آب وزارت نیرو است.
یک حقوقدان فعال محیط زیست اظهار داشت: وزارت نیرو صلاحیت تدوین قانون جامع مدیریت آب را ندارد چراکه عامل خسارت‌های وارده بر طبیعت، محیط‌زیست و کشاورزی وزارت نیرو و شرکت‌های تابعه آن هستند.
زیست آنلاین: مدیر کل دفتر امور آب و کشاورزی وزارت جهاد کشاورزی گفت: وزارت نیرو بیش از یک سال روی متن پیش نویس قانون آب مطالعه انجام داده اما مهلتی کمتر از یک روز برای نظرخواهی از بخش کشاورزی تعیین کرده است. این رفتار به معنی آن است که وزارت نیرو قصد داشته که وزارت کشاورزی را در عمل انجام شده قرار دهد.
زیست آنلاین: با توجه به طی شدن کلیه مراحل قانونی لازم برای تخصیص و تامین حق آبه تالاب ها و تاکید معاون رییس جمهور در سخنرانی اخیر ایشان، اکنون این سوال مطرح است که چرا در سند های سازگاری با کم آبی که به طور مدادم در حال تصویب و ابلاغ است نامی از حق آبه زیست محیطی تالاب ها و دریاچه ها به میان نمی آید.
زیست آنلاین: عضو هیات مدیره انجمن آب و خاک پایدار ایرانیان معتقد است وزارت نیرو اطلاع رسانی مناسبی در باره دریافت نظرات صاحب نظران و فعالان و ذی نفعان اصلی آب صورت نداده و این امر باعث شده تا امکان حکم رانی شایسته بر آب تضعیف شود.
در حالی که مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای گیلان صدور سند برای وزارت نیرو را قانونی دانسته است، محیط زیست از طرح شکایت حقوقی دراین باره به دفتر ریاست جمهوری خبر داد.
معاون محیط دریایی و امور تالاب های سازمان محیط زیست با اشاره به اتمام تدوین برنامه مدیریت جامع ۱۹ تالاب، تصریح کرد: برنامه مدیریت جامع ۱۵ تالاب دیگر نیز درحال نهایی شدن است.
عضو هیات رئیسه اتاق اصناف کشاورزی ایران گفت: هدف وزارت نیرو از تغییر قانون آب سست کردن پایه های حق آبه های بخش کشاورزی است اما با مخالفت شورای نگهبان و مجلس شورای اسلامی وزارت نیرو در این امر موفق نخواهد شد.
درپی انتشار اخباری مبنی بر درخواست وزارت نیرو برای انتقال سند مالکیت تالاب انزلی به این وزارتخانه، یک عضو کارگروه حقوقی شورای هماهنگی شبکه ملی محیط زیست و منابع طبیعی کشور گفت: مالکیت تمامی عرصه‌های اراضی ملی کشور به نام سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری است بنابراین دستگاه‌های متولی باید مانع انتقال سند مالکیت تالاب انزلی به وزارت نیرو شوند و در صورت تحقق این انتقال نسبت به بازگرداندن مالکیت این تالاب به سازمان جنگل‌ها اقدام کنند.
معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست ضمن اشاره به اینکه ۲۵ تالاب ایران در کنوانسیون رامسر ثبت شده‌اند، گفت: برنامه ما این است که تالاب‌های بیشتری را به این کنوانسیون ملحق کنیم.
تدوین اساسنامه پیگیری حقآبه رودخانه هیرمند بین ایران و افغانستان نخستین گام برای تحقق آرزوی ۴۸ ساله مردم منطقه سیستان است که دولت تدبیر و امید به آن جامه عمل پوشاند.
ایستگاه پمپاژ آب از رودخانه کارون در استان خوزستان به تالاب بین المللی شادگان روز سه شنبه با حضور رئیس سازمان حفاظت محیط زیست افتتاح شد. رئیس اداره حفاظت محیط زیست شادگان گفت: با افتتاح طرح آبرسانی از رودخانه کارون به تالاب شادگان، این تالاب بین المللی بار دیگر احیا می شود. این طرح در حالی افتتاح می شود که یک انجمن محیط زیستی خوزستان در اعتراض به تمدید مجوز باطل شده یک طرح انتقال آب از رودخانه کارون، دومین شکایت خوزستانی‌ها علیه سازمان حفاظت محیط زیست را در مراجع قضایی به جریان انداخت.
عیسی کلانتری در حاشیه بازدید از کانون گرد و غبار فوق بحرانی جنوب شرق اهواز که ۱۰ تیرماه انجام شد، در جمع خبرنگاران با اشاره به انجام عملیات نهال‌کاری در کانون‌های گرد و غبار اظهار کرد: نگهداری نهال‌کاری مهم‌تر از اصل نهال‌کاری است. اگر نهال‌کاری انجام شود اما به حال خود رها شود ظرف چند ماه از بین می‌رود.
