حق آب در قوانین مربوط به آب، به حق استفاده از آب برای هر مصرف کننده از منابع آب مانند رودخانه، حوضچه های آب یا منابع آب زیرزمینی اظلاق می شود. در سرزمین هایی با مقدار فراوان آب و تعداد مصرف کننده کم، این سیستم های حقوقی بطور عمومی پیچیده و مناقشه بر انگیز نیستند. اما در سرزمین های دیگر، علی الخصوص مناطق خشک که آبیاری انجام می شود، این سیستم ها اغلب محل مناقشه حقوقی و فیزیکی هستند.
درک حقوق آب، در ابتدا نیازمند بررسی زمینه و منشاء "حق" دارد که مباحث پیرامون آن انجا می شود. به طور سنتی، حقوق آب به استفاده از آب به عنوان یک المان، که از نیازهای بشر مانند نوشیدن و آبیاری حمایت می کند، اشاره می کند.
حقوق آب هچنین می تواند شامل اشغال فیزیکی آبراه ها برای اهداف مسافرتی، تجاری و تفریحی شود. اصول قانونی و دکترینی که اساس هر نوع از حقوق آب را تشکیل می دهند، با توجه به قوانین محلی و ملی قابل تعویض و تغییر نیستند. بنابراین تغییرات در میان کشورها، در بحث و تایید حقوق وجود دارد.
اغلب، حقوق آب، بر مبنای مالکیت زمینی که در آن وجود داشته یا جریان دارد می باشد. طبق قانون عمومی انگلیس، هرگونه قانون جاکم بر آب قابل حمل باید بر اساس حقوق مربوط به زمین دائمی باشد.
در رودخانه ها این موارد به عنوان حقوق ساحلی مورد استفاده قرار می گیرند که بوسیله قوانین مربوط به مالکیت محافظت می شوند.
در جایی که آب بسیار کمیاب است، مانند غرب آمریکا، تخصیص آب بر اساس تخصیص قبلی است.
به علت وابستگی به آب تمیز، بسیاری از کشورها، ایالت ها و شهرداری ها، مقرراتی برای محافظت پیشگیرانه از کیفیت و مقدار آب دارند.
در زمان های روم، قانون اینطور بود که مردم می توانند حقوق کاربردی موقتی برای آب جاری بدست بیاورند. این حقوق مستقل از مالکیت زمین بود و تا زمانی که استفاده می شد ادامه داشت.
مقالات، یادداشت ها و اخبار مرتبط با حقابه و حقوق آب در مسئله مهم حکمرانی آب را در پایگاه تخصصی زیست آنلاین پیگیری کنید.
زیست آنلاین:سرانه تولید برای مصرف آب شرب شهروندان تهرانی به رقم باور نكردنی 340 لیتر در شبانه روز رسیده که این عدد سه برابر سرانه مصرف كشورهای اروپایی، دو برابر سرانه مصرف جهانی و كمتر از دو برابر سرانه مصرف در سطح كشور است.
زیست آنلاین: ویروس کرونا بسیار هوشمند است. خوب می‌داند به کجا حمله کند و چطور نفس فرد مبتلا را بگیرد. انسان بدون غذا و حتی آب می‌تواند چندین روز به زندگی ادامه دهد ولی بدون هوا، فقط چند دقیقه کافی است تا جان به جان آفرین تسلیم گردد. این موضوعی است که کرونا خوب بلد است و بجایی حمله میکند که کمتر راه فراری از آن میسر است.
رییس استانی ستاد احیای دریاچه ارومیه ضمن اشاره به کاهش تراز این دریاچه گفت: با وجود پیگیری‌های انجام شده، وزارت نیرو هنوز حق‌آبه زیست محیطی دریاچه ارومیه را پرداخت نکرده است.
رییس استانی ستاد احیای دریاچه ارومیه ضمن اشاره به اینکه وزارت نیرو در پرداخت حق‌آبه دریاچه ارومیه کوتاهی کرده است، گفت: در حال حاضر تراز اکولوژیک دریاچه ارومیه نسبت به مدت مشابه در سال قبل کاهش یافته است.
مدیر دفتر برنامه‌ریزی و تلفیق ستاد احیای دریاچه ارومیه ضمن انتقاد از عملکرد وزارت نیرو درخصوص پرداخت حق‌آبه دریاچه ارومیه گفت: متاسفانه طی سال آبی ۱۴۰۰- ۱۳۹۹ دریچه سدها را به روی ارومیه بسته و اجازه نداده‌اند آبی به دریاچه برسد.
درپی اقدام جدید دولت افغانستان و افتتاح سد کمال‌خان در ولایت نیمروز در نزدیکی مرز ایران و در مسیر رودخانه هیرمند، نگرانی‌هایی از سوی کارشناسان و فعالان حوزه محیط زیست درباره وضعیت تالاب هامون و خطر خشک شدن آن مطرح شد. یک عضو کارگروه آب شورای هماهنگی شبکه ملی محیط زیست و منابع طبیعی کشور می‌گوید: تالاب هامون به‌عنوان یک موجود طبیعی صاحب حق است و دولت‌های ایران و افغانستان باید این حقوق طبیعت را در نظر داشته باشند.
جلسه مدیریت زیست بومی دریاچه نمک روز یکشنبه با حضور استاندار و جمعی از مدیران دستگاههای اجرایی مرتبط در سالن جلسات امام جواد(ع) استانداری قم برگزار شد.
زیست آنلاین: در کنار نقدهایی از سوی کارشناسان به پیشنویس قانون آب ابهاماتی نیز در مواردی از پیشنویس ناظر بر بحث حاکمیت آب مطرح است که مدیر کل دفتر برنامه ریزی کلان آب و آبفای وزارت نیرو درباره این ابهامات توضیح داد.
زیست آنلاین: سازمان محیط زیست در تشریح موضع خود در خصوص پیشنویس قانون آب اعلام کرد : با توجه به اهمیت محیط زیست شکننده کشور و تاثیرپذیری جدی اکوسیستم شکننده و حساس کشور از تصمیمات درباره حوزه آب، نظر سازمان محیط زیست به عنوان فصل الخطاب قرار گیرد و حق وتو برای این سازمان درباره قانون آب لحاظ گردد.
وزارت نیرو پس از انتقال سند تالاب انزلی به نام خود به‌دنبال آن است که سند ۴۲ تالاب دیگر را نیز به‌نام خود کند. این موضوع نگرانی‌های بسیاری را به‌دنبال داشته است چراکه به گفته مشاور مدیریت زیست بوم‌های تالابی وزارت نیرو طی سال‌های اخیر به وظایف قانونی خود برای حفاظت از تالاب‌ها عمل نکرده است. از سوی دیگر طی یکی دو سال اخیر این وزارتخانه روی موضوع اقتصاد آب و گردشگری آبی فعالیت کرده است و به‌نظر می‌رسد که برنامه‌هایی در این راستا برای تالاب‌ها دارد.
زیست آنلاین: از نظر کمپین مردمی حمایت از زاگرس مهربان فرایند تصویب قانون جامع آب در وزارت نیرو مشخص می کند که تصویب این قانون قبل از آنکه معطوف به اصلاح و یا تغییر در "حکمرانی آب" باشد معطوف به "مدیریت" متمرکز و غیر پاسخگو و فرمانروایی آب وزارت نیرو است.
