جنگل های هیرکانی یکی از مهمترین مناطق جنگلی ایران است و ارزش جهانی دارد و جهان هم به این ارزش پی برد و در این جلسه یونسکو آن را به ثبت جهانی رساند.
تاریخ انتشار :يکشنبه ۱۶ تير ۱۳۹۸ ساعت ۱۶:۰۰
کد مطلب : 81168
پور مقدم در حاشیه چهل و سومین جلسه کمیته میراث جهانی یونسکو در باکو با اشاره به اهمیت ثبت جهانی جنگل های هیرکانی در این جلسه، آن را نتیجه تلاش های دستگاه های ذیربط جمهوری اسلامی ایران عنوان کرد و افزود: این نشانگر اهمیت بالای جنگل های ایران به خصوص جنگل های هیرکانی است که بازمانده دوران سوم زمین شناسی است و به عنوان مادر جنگل های اروپا محسوب می شود.
وی گفت: جنگل های هیرکانی یکی از مهمترین مناطق جنگلی ایران است و ارزش جهانی دارد و جهان هم به این ارزش پی برد و در این جلسه یونسکو آن را به ثبت جهانی رساند.
پورمقدم با تشریح وضعیت جنگل هایی ایران گفت: بر اساس آخرین آمار موجود در حال حاضر بالغ بر ۱۴ میلیون هکتار جنگل در ایران داریم که در مناطق مختلف کشور از شمال تا جنوب و از شرق تا غرب پراکنده شده است.
وی افزود: جنگل های زاگرس در غرب ایران به مساحت نزدیک به ۶ میلیون هکتار جنگل های بلوط هستند که از منطقه جنوب پیرانشهر تا استان فارس به صورت یک کمربند قسمت غربی کشور را در بر گرفته و نقش بسیار تثبیت کننده ای در تامین امنیت زیستی در فلات مرکزی ایران دارد و به عنوان یک سد در برابر هجوم ریزگردها از همسایه غربی به شمار می رود.
رییس شورای عالی جنگل، مرتع و آبخیزداری ایران اظهار داشت: برنامه های متعددی برای مدیریت جنگلها داریم و در پی تصویب طرح تنفس جنگل، نزدیک به سال است که هیچ گونه بهره برداری چوبی از جنگل های کشور به خصوص جنگل های هیرکانی انجام نمی شود.
آخرین لکه جنگلها در جنوب ایران
پورمقدم با اشاره به اینکه در حال حاضر در قالب طرح های حفاظت از جنگلها مدیریت آنها اجرا می شود، گفت: مجموعه نظام جمهوری اسلامی ایران، دولت و همه مسوولان کشور توجه دارند که سطح حفاظتی جنگلها باید گسترش پیدا کند و اهمیت جنگلها برای محیط زیست کشور و حیات جامعه بشری هم در منطقه، هم در کشور بسیار مهم است.وی افزود: ما جنگل های منحصر بفرد ی در جنوب ایران داریم که می شود گفت، آخرین لکه جنگلها در این منطقه می باشد که گسترش پیدا کرده است و جنگل های مانگرو و یا جنگل های حرا عنوان دارد و در حاشیه خلیج فارس و دریای عمان رویش دارد و مساحت این جنگلها اگر چه اندک بوده و حدود ۲۰ هزار هکتار می باشد، ولی کارکرد تنوع زیستی و گردشگری بسیار بالا داشته و نقش حفاظتی از سواحل کشورمان دارد.
وی در ادامه سخنان خود گفت: در مناطق شرق و فلات مرکزی نیز جنگل های ایران تورانی را داریم که نقش بسیار موثری در تثبیت کانون های گرد و غبار ایفا می کنند که همه اینها نشان دهنده اهمیت جنگل های ایران است.
پور مقدم جنگل های منطقه ارسباران، آذربایجان شرقی و مناطق شمال-غربی ایران را نیز منحصر بفرد عنوان کرد و گفت: این جنگلها نیز از تنوع زیستی بالای برخوردار هستند.
وی افزود: در مجموع پوشش جنگلی در ایران نقش بسیار حیاتی را در امنیت زیستی جوامع انسانی بازی می کنند و در واقع بستر حیات هستند.
رییس شورای عالی جنگل، مرتع و آبخیزداری در ادامه تشریح اقدامات انجام گرفته برای حفاظت جنگلها گفت: با اجرای طرح تنفس، بهره برداری از جنگلها متوقف شده ولی ما سعی داریم با اجرای طرح های حفاظتی ضریب حفاظت از جنگل های کشور را که در برنامه ششم یک الزام قانونی است، با تجهیزات، توسعه، گشت و مراقبت و یگان حفاظت در جنگلها افزایش دهیم.
پورمقدم یکی از اقدامات و رویکرد موثر در این زمینه را استفاده از مشارکت جوامع محلی در مدیریت جنگلها عنوان کرد و گفت: باید از مشارکت مردمی در حفاظت جنگلها به نحو احسن استفاده کنیم که در نتیجه یک کشوری سرسبزو آباد داشته باشیم.
وی جنگل کاری و توسعه جنگلها را از جمله اقدامات مهم عنوان کرد و گفت: از سال ۱۳۹۷ طرح توسعه جنگلها را به صورت ویژه در دستور کار داریم و در همان سال بر اساس بودجه ۲۰۰ میلیون دلاری اختصاص یافته برای سازمان جنگل و مرتع توانستیم ۲۵ هزار هکتار جنگل جدید را ایجاد کنیم و در سال جاری نیز نزدیک به ۱۵۰ میلیون یورو به این منظور اختصاص یافته است و برنامه ریزی کرده‌ایم در سال جاری کارهای جنگل کاری و توسعه جنگل ها را به بیش از ۵۰ هزار هکتار افزایش و همه این کارها را با مشارکت مردم انجام دهیم و این می تواند نوید بخش توسعه کارهای آبخیزداری و پوشش گیاهی و توسعه جنگل در کشور باشد.
رییس شورای عالی جنگل، مرتع و آبخیزداری در بخشی از سخنان خود گفت: ما چند عامل تخریب و تهدید در جنگلها مشاهده می کنیم و یک دسته از این عوامل بستگی به فعالیت های غیرر مجاز انسان‌ها دارد که ناشی از دخالت‌های بی مورد انسانی بوده که به صورت لکه ای در برخی مناطق مشاهده می شود.
پورمقدم گفت: سعی شده است با افزایش عملیات گشت و مراقبت یگان حفاظت جنگلها با متخلفین به شدت برخورد شود و در نتیجه اقدامات انجام گرفته در این زمینه توانسته‌ایم دخالت‌های انسانی در جنگلها را در سال ۱۳۹۷ نسبت به یک سال قبل ۵۰ درصد کاهش دهیم و کارهای در این راستا ادامه دارد.
خشکسالی، آفات و امراض عوامل تخریب و تهدید جنگلها
وی عوامل طبیعی از جمله خشکسالی، آفات و امراض در برخی جنگل ها را از جمله عوامل تخریب و تهدید عنوان کرد و گفت: در جنگل های زاگرس درختان بلوط دچار بیماری ذغالی شده اند که ناشی از کمبود رطوبت خشکسالی سال های اخیر می باشد و باعث ضعیف شدن درختان و بیماری آنها گردیده است.به گفته وی در این رابطه طرح ویژه مدیریت بوم سازان جنگل از ابتدای سال ۱۳۹۷ به اجرا درآمد و در این زمینه نشستی با حضور مسوولان کشوری، نمایندگان مجلس، استانداری های منطقه زاگرس نشین در ایلام برگزار شده است.
وی ابراز امیدواری کرد با اجرای این طرح با حمایت مردمی و دستگاه های ملی و محلی این آفات و امراض در جنگلها کنترل شود.
پورمقدم افزود: در این رابطه تاکید بیشتر ما به آبخیزداری است و به این نتیجه رسیده ایم که کاهش رطوبت و خشکسالی باعث این بیماری، آفات و امراض در جنگلها بوده است و بنا بر این تلاش می کنیم با عملیات آبخیزداری رطوبت را در جنگل ها افزایش دهیم تا درختان جنگلها تقویت شوند.
وی حریق و آتش سوزی را از جمله تهدیدات برای جنگلها عنوان کرد و اظهار داشت: با توجه به بارندگی که در سال ۱۳۹۷ مشاهده شد، پوشش گیاهی خیلی خوب شد و کمک کرد اثرات منفی خشکسالی سال های قبلی را تا حدی برطرف کند ولی بر اثر بارندگی ها پوشش علفی نیز افزایش یافته و در فصل خشک احتمال خطر آتش سوزی در جنگلها بالا می رود.
وی در گفتگو با ایرنا گفت: در این رابطه یگان های حفاظتی را با طرح ویژه "کنترل و مدیریت حریق" در مناطق جنگلی و مراتع تجهیز کرده‌ایم و از طریق نیروهای گشت، دیده بانی، دکل های دیده بانی مناطق حساس به حریق شناسایی شد و با مراجع استانی و استانداری، دستگاه های ذی ربط از جمله نیروهای مسلح، بسیج و مردم توانستیم جلساتی برگزار کنیم تا هماهنگی لازم برای امادگی این نیروها به وجود آید.
۳۱۰ هزار هکتار از جنگلهای هیرکانی ثبت جهانی شد به دنبال ثبت جنگلهای هیرکانی به عنوان میراث جهانی یونسکو، نماینده سازمان حفاظت محیط زیست در پرونده ثبت جهانی جنگلهای هیرکانی گفت: از دو میلیون هکتار جنگل هیرکانی موجود در ایران، ۳۱۰ هزار هکتار آن ثبت جهانی شده است البته می‌توانیم از طریق کنترل بهره‌برداری از جنگلها، بخش‌های بیشتری از جنگلهای هیرکانی را در یونسکو به ثبت برسانیم.
علی بالی، با توضیح این نکته که جنگلهای پهن‌برگ هیرکانی تنها بازمانده عصر یخبندان در دنیا است،اظهارکرد: بزرگترین بخش از این جنگلهای ارزشمند، با حدود ۲ میلیون هکتار در ایران است همچنین بخش کوچکی از جنگلهای هیرکانی یعنی حدود ۲۰ هزار هکتار در جمهوری آذربایجان قرار دارد. افزون بر این لکه‌های بسیار کوچک و پراکنده‌ای از این جنگلها در اروپا نیز وجود دارد. جنگلهای هیرکانی که در شمال ایران واقع است، نام خود را از قومی به نان هیرکان - که در محدود استان گلستان مستقر بودند- وام گرفته است.
وی با تاکید بر اینکه برخی گونه‌های موجود جنگلهای هیرکانی تنها در ایران وجود دارد، در مورد روال ثبت جهانی جنگلهای هیرکانی تصریح کرد: در سال ۲۰۰۵ جمهوری آذربایجان نسبت به ثبت جهانی جنگلهای هیرکانی موجود در کشور خود اقدام کرد اما یونسکو به دلیل استقرار بخش عمده این جنگلها در ایران، این درخواست را نپذیرفت و پیشنهاد کرد که دو کشور ایران و جمهوری آذربایجان به‌طور مشترک نسبت به ثبت جنگلهای هیرکانی در یونسکو اقدام کنند. بعد از گذشت چند سال هیچ توفیقی در زمینه ثبت مشترک جنگلهای هیرکانی حاصل نشد تا اینکه حدود دو سال پیش جمهوری اسلامی ایران به دلیل ارزش بالای جنگلهای هیرکانی، تصمیم گرفت که ثبت جهانی آن را دنبال کند.
معاون دفتر زیستگاه‌ها و امور مناطق سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به اینکه مرجع پیگیری کنوانسیون‌های مربوط به میراث فرهنگی، تاریخی و طبیعی کشور سازمان میراث فرهنگی است، گفت: پرونده ثبت جهانی جنگلهای هیرکانی با محوریت سازمان میراث فرهنگی و با همکاری جدی سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان جنگلها تهیه و به یونسکو ارسال شد.
این متخصص حوزه آمایش سرزمین تاکید کرد: برای ثبت جهانی میراث طبیعی معیارهایی مثل تنوع زیستی بالا، مشخصه‌ای از یک دوره زمین‌شناسی و وجود چشم‌اندازهای ویژه از سوی یونسکو تعیین شده که خوشبختانه جنگلهای هیرکانی ایران دارای تعدادی از این معیارها از جمله تنوع زیستی بالا است بنابراین توانستیم به ارزیاب‌های یونسکو ثابت کنیم که جنگلهای هیرکانی شأنیت ثبت به عنوان میراث طبیعی جهانی را دارد.
بالی در پاسخ به این پرسش که چند هکتار از عرصه‌های جنگلهای هیرکانی ایران به ثبت یونسکو رسیده است، با بیان اینکه عرصه‌های انتخابی برای ثبت جهانی باید کاملاً بکر و از تخریب، جاده‌سازی و فعالیت‌های معدنی مصون باشند، گفت: بعد از بررسی‌ها ۱۲ سایت انتخاب شد که یکی در استان گلستان به نام پارک ملی گلستان و منطقه حفاظت شده جهان نما، دومی در استان‌های گلستان و سمنان به نام جنگل ابر استقرار دارند همچنین هفت سایت از استان مازندران و سه سایت دیگر از استان گیلان انتخاب و به یونسکو معرفی شدند.
مخاطرات انسانی برای اکوسیستم جنگلهای هیرکانی
وی ادامه داد: از ۱۲ سایت انتخابی، شامل ۱۳۰ هزار هکتار محدوده اصلی است، همچنین حدود ۱۸۰ هزار هکتار به عنوان حریم حفاظتی این محدوده‌ها در نظر گرفته شده است. ۹۰ درصد از مساحت این ۱۲ سایت ثبت شده در حوزه مناطق حفاظت شده و تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست است.بالی با اشاره به برخی مخاطرات انسانی برای اکوسیستم جنگلهای هیرکانی گفت: وجود دام از جمله در بخش‌هایی از البرز مرکزی، استقرار برخی روستاها در حریم جنگلهای هیرکانی و طرح‌های جنگل‌داری باعث تخریب بخش‌های عمده‌ای از جنگلهای هیرکانی شده است البته درصورت اصلاح رفتارهای غلط گذشته و جلوگیری از دست‌اندازی‌ها، این فرصت وجود دارد که بخش‌های دیگری از جنگلهای هیرکانی موجود در شمال کشور را از طریق پرونده الحاقی به ۱۲ سایت اضافه کنیم و به ثبت جهانی برسانیم.
معاون دفتر زیستگاه‌ها و امور مناطق سازمان حفاظت محیط زیست در بخش دیگر گفت‌وگو در پاسخ به این سئوال که آیا ثبت جهانی جنگلهای هیرکانی، مسیر صیانت از این اکوسیستم ارزشمند را هموارتر می‌کند،اظهارکرد: مهمترین اهمیت ثبت جنگلهای هیرکانی، آن است که توانستیم به دیپلماسی محیط زیست به عنوان یکی از بندهای سیاست‌های کلی نظام در حوزه محیط زیست جامه عمل بپوشانیم و به جهانیان نشان دهیم که حفظ محیط زیست برای کشور ما اهمیت دارد البته ثبت جهانی جنگلهای هیرکانی باعث جذب گردشگران داخلی و خارجی خواهد شد و همین روال رونق اقتصادی را برای مردم محلی به ارمغان می‌آورد. افزون بر اینها، به منظور حفاظت بهتر و افزایش کیفیت جنگلهای هیرکانی، اعتبار و بودجه خاصی اختصاص می‌یابد. این افزایش کیفیت شامل بخش‌های مختلف از جمله طرح‌های تحقیقاتی و پژوهشی و افزایش پرسنل حفاظتی می‌شود.
بالی در پایان با تاکید بر اینکه مدیریت جنگلهای هیرکانی ثبت‌شده در یونسکو از طریق شورای راهبردی با حضور دستگاه‌های مختلف از جمله سازمان میراث فرهنگی، سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان جنگلها خواهد بود، گفت: این ساختار دارای یک مدیر ملی و چهار پایگاه محلی است و تصمیم‌های مدیریتی برای حفاظت از این مناطق به شکل شورایی خواهد بود.
به گزارش ایسنا، روز جمعه (۱۴ تیرماه ۱۳۹۸) در جریان چهل و سومین اجلاس یونسکو با تائید کارشناسان اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت(IUCN )، جنگلهای هیرکانی به عنوان دومین میراث طبیعی ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید. چند سال پیش کویر لوت به عنوان اولین میراث طبیعی ایران در فهرست یونسکو قرار گرفت.
درباره این موضوع بیشتر بخوانید:
کمبود امکانات بر جان مهم ترین ذخیره‌گاه‌های طبیعی ایران آتش می‌افکند
بررسی و شناسايی عوامل تخريب جنگل ها و مراتع درايران
نکاتی درباره آفات و بیماری‌های جنگلهای کشور
ایران در میان شش کشور مخرب جنگل قرار گرفته است
از سال ۷۵ تاکنون جنگلهای شمال دچار یک کاهش سه برابری شده است
تخریب جنگل های آمازون تهدیدی جدی برای آب و هوای جهانی
معرفی زیباترین جنگل های ایران
بررسی آثار آتش سوزی جنگل ها
راهکارهای فائو برای جنگلهای آسیب‌دیده و کمبود امکانات اطفای حریق برای جنگلهای کشور
آتش و تبر بلای جان جنگلهای ایران
https://zistonline.com/vdcdjf0j.yt0f96a22y.html
zistonline.com/vdcdjf0j.yt0f96a22y.html
تگ ها
آخرین عناوین
پربيننده ترين
تمام حقوق محفوظ بوده و استفاده از مطالب
سایت با ذکر منبع بلامانع است.