تاریخ انتشار :يکشنبه ۱۲ خرداد ۱۳۹۸ ساعت ۰۳:۰۰
کد مطلب : 80930
تنوع زیستی همان زندگی است، بدون تنوع زیستی ما قادر نخواهیم بود وسایل زندگی، خانه یا ابزارآلات و دیگر چیزها را بسازیم. متاسفانه طبق آمار در هر ۲۰ دقیقه یک گونه گیاهی یا جانوری در معرض انقراض قرار می گیرد. رییس سازمان جهاد کشاورزی هرمزگان با اعلام اینکه یک نهاد به تنهایی نمی تواند از تنوع زیستی حفاظت کند از مردم به عنوان بهترین حافظان محیط زیست پیرامون خود نام برد.
حفاظت از تنوع زیستی با کمک مردم
به گزارش زیست آنلاین، تنوع زیستی به مفهوم انواع گوناگون موجوات زنده روی کره زمین، شامل انواع گیاهان و جانوران موجود درخشکی و آبها می شود که زندگی آنها حلقه وار به یکدیگر اتصال دارد.

دانشمندان علوم با اشاره به نقش این گونه ها در تعادل زیستی کره زمین بر حفاظت از تنوع زیستی تاکید دارند و هم اکنون دربسیاری از نقاط شناخته و ناشناخته این کره خاکی هستند گیاهان و جانورانی که بدون توجه به اهمیت آنها در اکوسیستم رو به نابودی هستند.

با توجه به اهمیت تنوع زیستی و به منظور حفاظت ازاین تنوع، روز ۲۲ ماه می میلادی برابر با یکم خرداد هجری خورشیدی به نام روز جهانی تنوع زیستی نام گذاری شده و در ایران نیز اول خردادماه به همین مناسبت شاهد برگزاری همایش ها، نمایشگاه های عکس، سخنرانی های علمی و حتی برگزاری تورهای گردشی در سطح ملی، منطقه ای (چند استان با هم) و استانی هستیم که امسال با شعار تنوع زیستی ما، غذای ما و سلامت ما در سطح کشور برگزار شد.

تنوع زیستی چیست؟تنوع زیستی شامل انواع اشکال حیات می شود که برای بقاء به هم وابسته اند، هرچقدر تعداد آنها بیشتر باشد بقاء و تنوع زیستی هم بیشتر است طوریکه صاحب نظران، تنوع زیستی را ثروت زیستی می دانند که محصول تکامل است.

همچنین گفته اند: تنوع زیستی همان زندگی است، بدون تنوع زیستی ما قادر نخواهیم بود وسایل زندگی، خانه یا ابزارآلات ودیگرچیزها را بسازیم. متاسفانه طبق آمار در هر ۲۰ دقیقه یک گونه گیاهی یا جانوری در معرض انقراض قرار می گیرد.

تنوع زیستی از نگاهی دیگرتنوع زیستی (Biodiversity)  مفهومی است که در سه سطح ژن، گونه و اکوسیستم مطرح می‌گردد، ولی این واژه درسطح "گونه" شناخته تر و کاربرد بیشتری دارد.

امروزه روی کره زمین در حدود ۲ میلیون گونه موجود زنده شناسایی و نامگذاری شده‌اند که دانشمندان حدس می‌زنند این تعداد تا ۱۰ میلیون گونه نیز قابل افزایش باشد که بخش عظیم این افزایش متعلق به گروه‌های بی مهرگان و به خصوص بند پایان است.

سازمان ملل در سال ۱۹۹۲ میلادی کنفرانسی را دربارهٔ حمایت ازمحیط زیست درشهر ریودوژانیرو برگزار کرد که یکی از دستاوردهای آن انعقاد پیمان تنوع زیستی است که ایران نیز در سال ۱۳۷۵ هجری خورشیدی به این معاهده پیوست.

مردم به عنوان حافظان تنوع زیستی باید مشارکت داده شوندموقعیت ایران از لحاظ تنوع زیستجمهوری اسلامی ایران نیز با توجه به برخورداری ازاقلیم های مختلف و تنوع گونه ها بعد از کشورهای استوایی که رتبه اول را دارند توانسته رتبه دوم تنوع زیستی را در بین کشورهای درجه ۲ به خود اختصاص دهد.

وجود اقلیم های مختلف گرم وخشک، کوهستانی وآبهای دریای خزر در شمال، و دریای عمان و خلیج فارس در جنوب با شوری بسیار بالایی که دارند باعث شده تاتحت شرایط بسیار سختی که دارند گونه زایی هم داشته باشند که نتیجه همین تغییرات است.

میز گرد تخصصی رسانه و تنوع زیستیدر هرمزگان نیز با توجه به اهمیت موضوع به ابتکار ایرنا و همکاری روابط عمومی سازمان جهاد کشاورزی میز گرد تخصصی به نام" رسانه و تنوع زیستی" با حضور مدیران ارشد حفاظت محیط زیست، دانشگاه هرمزگان، پژوهشکده اکولوژی خلیج فارس و دریای عمان، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی و سازمان جهاد کشاورزی این استان برگزار شد.

حفاظت از تنوع زیستی تنها کار یک نهاد نیسترییس سازمان جهاد کشاورزی هرمزگان دراین نشست با اعلام اینکه یک نهاد به تنهایی نمی تواند از تنوع زیستی حفاظت کند از مردم به عنوان بهترین حافظان محیط زیست پیرامون خود نام برد.

علی باقرزاده همایی افزود: زیست گاه های جانوری، گیاهی و تنوع زیستی ارتباط مستقیم با تأمین مواد غذایی انسان‌ها دارند که به صورت طبیعی و یا دخالت انسان‌ها تولید می‌شوند.

وی از مراتع، صیدگاه ها و جنگل ها به عنوان بهترین تأمین کننده مواد غذایی انسان ها نام برد و گفت: هرگونه استفاده غیر مجاز از اینها تأثیرات منفی روی تولید موادغذایی می گذارد.

این مقام مسوول اظهار داشت: صید غیر اصولی آبزیان، برداشت‌های بی رویه از گیاهان و سفره های آب زیر زمینی، آلودگی دریا و خشکی و همچنین شکارغیر مجاز حیوانات تولید موادغذایی را به خطر می اندازد.

باقرزاده با تاکید برفرهنگ سازی درجامعه با هدف تعامل بیشترمردم با دولت در حفاظت از عرصه های طبیعی ابرازداشت: مشارکت مردم به نگهداری از تنوع زیستی کمک بسیاری می کند که نیاز به آگاهی و اطلاع رسانی از طریق رسانه ها دارد.

وی تعداد گونه گیاهی و جانوری موجود در دنیا را نشان دهنده حجم وسیع تنوع زیستی دانست وخاطرنشان شد: این تنوع اقلیم در ایران باعث شده تا در فصل زمستان نیز موادغذایی تازه داشته باشیم درحالیکه بسیاری از کشورها از محل واردات این گونه نیازهای خود را تامین می کنند.

این مقام مسوول در وزارت جهاد کشاورزی ابراز داشت: باید در زمینه‌های زیست محیطی به علم و دانش بهای بیشتری داده شود و محققان بتوانند با بررسی و پژوهش، طرح های علمی مناسبی را ارایه دهند تا به عنوان راهکاری در خصوص حفاظت از تنوع زیستی برای دستگاه‌های اجرایی قرار گیرد.

یک هزار و ۲۰۰ گونه گیاهی و جانوری در معرض خطر انقراض قرار دارندرییس مرکز تحقیقات، آموزش کشاورزی و منابع طبیعی هرمزگان گفت: هم اکنون یک هزار و ۲۰۰ گونه گیاهی و جانوری این استان در معرض انقراض قرار دارد که موسسه های تحقیقاتی نسبت به ذخیره سازی آنها اقدام کرده اند.

حاجبی بیان کرد: این مرکز در راستای حفظ تنوع زیستی هرمزگان طرح های تحقیقاتی بسیاری انجام داده که مهمترین آن‌ها شامل، شناسایی ۹۰۰ گونه گیاهی است که در هرباریوم مؤسسه تحقیقاتی جنگل و مرتع کشور نگهداری می شود.

وی ازبذر این گیاهان به عنوان ساده ترین راه برای حفظ ذخایر ژنتیکی نام برد و افزود: بذر گیاهان دارویی و گیاهان جنگلی به اندازه کافی جمع آوری و برای نگهداری به بانک ژن ایران در مؤسسه تحقیقات جنگل و مرتع ارسال شده است.

این مقام مسوول با اشاره به وجود ۶۵ گونه گیاهی انحصاری ایران در این استان ابراز داشت: طرح تعیین جایگاه حفاظتی این گیاهان در دست اجراست.

رییس مرکز تحقیقات، آموزش کشاورزی و منابع طبیعی هرمزگان ازجمع آوری ۳۵۰ گونه از جلبک های مانگرو موجود در هرمزگان و ارسال و نگهداری بسیاری از آنها در مؤسسه تحقیقات جنگل و مرتع ایران به عنوان دیگر فعالیت های این مرکز در راستای حفاظت از تنوع زیستی نام برد.

حاجبی از برداشت بی رویه گیاهان دارویی به عنوان یکی از دلایل تخریب منابع زیستی نام برد وافزود: ازآنجایی که نظارت یک نهاد به تنهایی نتیجه ای نخواهد داشت باید به روستاییان نحوه کاشت، داشت و برداشت گونه های گیاهی آموزش داده شود.

وی تاکید کرد: باید حفاظت از زیست گاه ها در بین مردم به معارف عمومی تبدیل شود، زیرا انسان‌ها جزئی از اکوسیستم به شمار می روند که تنها در صورت تعامل با موجودات زنده دیگرقادر به ادامه حیات هستند ودرغیر این صورت آسیب می بینند.

حیات ما به تنوع زیستی بستگی دارد

۲هزار و۹۲۰ گونه آبزی درخلیج فارس و دریای عمان وجود داردرییس پژوهشکده اکولوژی خلیج فارس و دریای عمان نیز با بیان اینکه این مرکز ماهیت تحقیقاتی خودرا بر حفظ گونه های آبزی قرار داده ابراز داشت: یافته ها نشان می دهد، درخلیج فارس و دریای عمان ۲هزار و۹۲۰ گونه متعلق به یک هزار و ۹۱۱ جنس از ۹۲۵ خانواده از آبزیان دریایی وجود دارد که ۴۱ گونه آن جدید هستند.

به گفته محمد صدیق مرتضوی تا کنون یک هزار و۲۰ گونه از این تعداد طبقه بندی و در قالب چهار اطلس منتشر شده است.

وی افزود: اطلس اول با معرفی ۴۰۰ گونه ماهی، ۱۵۰ گونه نرم تنان، ۱۲۰ گونه ماهیان زینتی و۱۵۰ گونه جلبک دریایی به چاپ رسید که نتایج شناسایی گونه های آبزی در اکوسیستم خلیج فارس و دریای عمان است.

وی خاطر نشان کرد: از گونه های آبزیان بانک ژن زنده تهیه و طرح هایی نیز در شمال و جنوب کشور اجرا شده که به حفظ گونه ها به خصوص در استان هرمزگان کمک بسیاری می کند.

این مقام مسوول با اشاره به اهمیت نقش مدیران، بهره برداران و مردم در حفظ اکوسیستم اظهار داشت: مدیران باید در تصمیمات خود از مشارکت تعاونی ها و سازمان های مردم نهاد استفاده کنند، بهره برداران آگاهی لازم را از برداشت بی رویه در طبیعت و به خطر انداختن محیط زیست کسب کنند و به مردم آموزش های لازم برای حفاظت از زیست گاه ها داده شود.

وی عوامل کاهش تنوع زیستی در خلیج فارس و دریای عمان را، تنش های محیطی و ساخت و سازهای نوار ساحلی، ورود آلاینده ها به اکوسیستم، افزایش جمعیت انسان ها و افزایش سرانه مصرف آنها عنوان کرد.

رییس پژوهشکده اکولوژی خلیج فارس و دریای عمان بیان کرد: تنوع زیستی، سلامت و تغذیه مردم با یکدیگر در ارتباط هستند و اگر زیست گاه ها در حوزه شیلات تخریب شود بر معیشت ساحل نشینان اثر خواهد گذاشت.

مرتضوی در ادامه خاطر نشان کرد: در صورتی که اکوسیستم به خطر بیافتد، ساکنان نوارساحلی درمناطق استان به سمت حاشیه شهرها مهاجرت می کنند.

به گفته وی طرح تحقیقاتی شناسایی مناطق حساس شیلات در کنار مناطق حفاظتی از سال گذشته آغاز شده است که نتایج آن به مدیریت بهتر زیست بوم کمک خواهد کرد.

ایران دومین کشور دارای تنوع گونه های زیستی در دنیا استعضوهیات علمی دانشگاه هرمزگان در این نشست تخصصی گفت: ایران به دلیل برخورداری از اقلیم های مختلف معتدل، گرم، خشک، نیمه گرمسیری و سرد، دومین کشور دارای تنوع گونه های زیستی در دنیا است.

احسان کامرانی افزود: تنوع زیستی یک ثروت و محصول تکامل صد یا هزار ساله است و هر چه تعداد گونه ها و موجودات بیشتر باشد، بقای اکوسیستم در آن منطقه افزایش خواهد یافت.

این محقق و مدرس دانشگاه تصریح کرد: به دلیل اهمیت حفاظت از زیست گاه، کشور در کنوانسیون هایی شامل، گونه های در معرض خطر، تنوع زیستی، رامسر، میراث جهانی و معاهده بین المللی در ارتباط با منابع ژنتیک گیاهی، غذا و کشاورزی عضو است.

وی اضافه کرد: هدف ازعضویت در کنوانسیون تنوع زیستی، حفاظت پایدار از گونه ها برای نسل های آینده و استفاده از منابع به صورت عادلانه و منصفانه است.

این محقق در ادامه با اشاره به اهمیت پروتکل ناگویا برای حفاظت زیستی کشور و مصوب نشدن این طرح در مجلس شورای اسلامی خاطر نشان کرد: این طرح می تواند علاوه بر حفظ منابع، به درآمدزایی و معیشت مردم نیز کمک کند.

وی خواستار ارائه دوباره این لایحه از سوی هیات دولت (با محوریت وزارت جهاد کشاورزی) به مجلس شورای اسلامی شد و گفت: هم اکنون ۱۶۵ کشور به پرتوکل ناگویا پیوسته است که در صورت عضویت، ذخایر زیستی کشور حفظ خواهد شد.

کامرانی در بخش دیگری از سخنان خود ادامه داد: در اصل پنجم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، به توسعه پایدار و تعهدات انسان‌ها نسبت به نسل های آینده در حفاظت از زیست گاه ها اشاره شده است.

این پژوهشگر اظهار داشت: در قانون اساسی کشور به سه اصل در خصوص حفاظت از تنوع زیستی و منابع طبیعی شامل، اصل ۴۵ که به انفال و ثروت های عمومی، اصل ۵۰ حفظ محیط زیست و توسعه پایدار و اصل ۴۸ توزیع و ثروت عادلانه اشاره شده است.

وی به تهدیدهای تنوع زیستی درهرمزگان اشاره کرد و بیان داشت: گسترش احداث آب شیرین کن ها در کنار ساحل، شکار و صید بی رویه، ورود فاضلاب های آلوده و تصفیه نشده به دریا، تغییر اقلیم، زیست گاه های این استان را با خطرهای بسیاری روبرو کرده است.

۷۱ گونه در معرض خطر انقراض

۷۱ گونه جانوری کشور در معرض خطر هستنداهداف کنوانسیون تنوع زیستی شامل، حفظ تنوع زیستی، استفاده پایدار از گونه ها و سهیم شدن عادلانه و برابر در مزایای حاصل از کاربرد منابع ژنتیکی از طریق دسترسی مناسب به آن‌ها است.

مدیر کل حفاظت محیط زیست هرمزگان در ادامه از مدیریت به عنوان شاخصه اصلی در توسعه صنعتی و سنتی، حفاظت از تنوع زیستی و هدف گذاری برای مصرف انسان است.

حبیب مسیحی تازیانی خاطرنشان شد: مراکز علمی با توجه به تولید دانش می توانند به مدیران در سیاست گذاری ها کمک بسیاری کنند زیرا افکار عمومی ثابت نیست و بر مبنای سیاست های مدیریتی قابل تنظیم است.

وی همچنین به نقش مردم و شرکت های پایین دستی در بهره برداری از منابع اشاره کرد و گفت: سیاست ها باید در بین مردم تغییر کند طوری که به سمت تولیدات بروند و از مصرف گرایی فاصله بگیرند تا طبیعت نیز بتواند نفس بکشد.

وی گفت: اگر مصرف بی رویه توسط انسان ادامه داشته باشد، به مرور زمان اقلیم و منابع طبیعی را از بین می رود، اکوسیستم به خطر می افتد که باعث خشکسالی شده و تنوع زیستی را کاهش می دهد.

مدیرکل حفاظت محیط زیست هرمزگان گفت: طبق آمار لیست سرخ جهانی، در ایران ۷۱ گونه در معرض خطر و تهید قرار گرفته اند که ۳۱ گونه یعنی ۴۳ درصد از آنها شامل، پستانداران، پرندگان، خزندگان، لاک پشت های دریایی، مرجان ها، خرس سیاه و پلنگ ایرانی مربوط به هرمزگان در معرض خطر و تهدید قرار دارند.

حبیب مسیحی تازیانی افزود: تا کنون ۷۵ گونه پستاندار، ۳۷۱ پرنده بومی و مهاجر، ۷۶ خزنده و دوزیست، ۵ لاک پشت دریایی، ۳۵ آبسنگهای مرجانی (۱۴ زیستگاه)، ۲ جنگل مانگر و(۲۰ هزار هکتار)، ۲۰۰ زیست گاه جلبکی، ۴۵۰ نوع ماهی و ۳۰۰ تا ۴۵۰ شکم پا و دو کفه ای درهرمزگان شناسایی شده است.

وی به نقش مردم و شرکت های پایین دستی در بهره برداری از منابع طبیعی اشاره و بیان کرد: سیاست ها باید تغییر کند به طوری که مردم به سمت تولیدات بروند و از مصرف گرایی فاصله بگیرند تا طبیعت بتواند نفس بکشد.

وی خاطر نشان کرد: اگر مصرف بی رویه توسط انسان ادامه داشته باشد، با گذشت زمان با تغییر اقلیم، منابع طبیعی از بین می رود و بروز خشکسالی، تنوع زیستی نیز کاهش پیدا می کند.

اهداف کنوانسیون تنوع زیستی شامل، حفظ تنوع زیستی، استفاده پایدار از گونه ها و سهیم شدن عادلانه و برابر در مزایای حاصل از کاربرد منابع ژنتیکی از طریق دسترسی مناسب به آن‌ها است.

این مقام مسوول افزود: مراکزعلمی با تولید دانش می توانند به مدیران درسیاست گذاری ها کمک کنند زیرا بسیاری از فعالیت ها بر پایه سیاست های مدیریتی تنظیم می شود.

موجودات زنده برای بقا به یکدیگر وابسته و در ارتباط هستندموجودات زنده برای بقا به یکدیگر وابسته و در ارتباط هستند و روز جهانی تنوع زیستی نیز فرصت مناسبی برای مشارکت بیشتر مردم همراه با آگاهی رسانی در راستای ارزش‌های زیستی و رفاه بشر است.

تخریب زیستگاه ها، سوزاندن باقی مانده محصولات کشاورزی در زمین های زراعی، جانمایی نامناسب آب شیرین کن ها و ریختن خروجی فاضلاب ها به دریا از تهدیدهای موجود زیست محیطی درهرمزگان است.

هر چند کشورایران از تنوع دریایی کم نظیری در خلیج فارس و دریای عمان برخورداراست اما براساس اطلاعات منتشره علمی بیش از ۹۳ درصد مرجان های دنیا توسط فعالیت های انسانی از بین رفته است.

جهت مشاهده مهمترین مطالب مرتبط می توانید بر روی هر یک از عناوین زیر کلیک کنید:

خطرات زیست محیطی کاهش منابع دریایی

حفظ تنوع زیستی با خوردن محصولات با کیفیت تولید داخل

پیامدهای زیست محیطی برداشت شن و ماسه

درمان و پیش گیری از بیماری ها توسط اکوسیستم طبیعی جنگل

علت ناسازگاری انسان با محیط زیست فقر است

بررسی میزان مرگ و میر نهنگ های خاکستری

حمایت صخره های مرجانی از زندگی ماهی های کوچک
 

 

https://zistonline.com/vdcjyheo.uqeytzsffu.html
ارسال نظر
نام شما
آدرس ايميل شما