بارشها و بارندگی‌های اخیر، مهمترین دلایل افزایش تراز دریاچه ارومیه و برخی از دریاچه‌های استان فارس در حد ۲۰ یا ۳۰ درصد آبگیری شد.
تاریخ انتشار :چهارشنبه ۱ اسفند ۱۳۹۷ ساعت ۰۴:۰۰
کد مطلب : 80064
فرهاد سرخوش، با بیان اینکه اثربخشی بارشها در افزایش حجم و مساحت دریاچه ارومیه غیرقابل انکار است، افزود: حوضه آبریز دریاچه ارومیه حوضه‌ای بسته و از محدوده خود تغذیه می‌شود بنابراین رهاسازی آب و هدایت رواناب‌ها، عامل اصلی افزایش تراز دریاچه است چرا که تاکنون هیچ پروژه آبرسانی به دریاچه ارومیه افتتاح نشده و تامین آب از این دو طریق انجام می‌شود.
وی با بیان اینکه بارشها سبب تغذیه آب خوانها و آب های سطحی می شود ادامه داد: در سال آبی گذشته حجم آب دریاچه کمتر از یک میلیارد مترمکعب بوده که با افزایش بارشها و هدایت رواناب و رهاسازی ها امروز حجم دریاچه ارومیه به ۲ میلیارد و ۱۱۰ میلیون مترمکعب رسیده است.
سرخوش با اشاره به رهاسازی سدهای استان در دو مرحله در سال‌جاری به سمت دریاچه ارومیه خاطر نشان کرد:طی دو مرحله رهاسازی از سدهای استان ۳۴۵ میلیون مترمکعب آب به سمت پیکره رهاسازی شده که رهاسازی سد مهاباد و ساروق تکاب در حال انجام است.
وی با اشاره به اینکه تراز فعلی دریاچه ارومیه ۱۲۷۰.۷۹ است، گفت: تراز دریاچه در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته ۳۶ سانتی متر افزایش داشته است.
به نقل از ایسنا، مدیر دفتر استانی ستاد احیای دریاچه ارومیه در آذربایجان غربی ادامه داد: وسعت فعلی دریاچه ارومیه ۲۳۳۴ کیلومتر مربع است که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته ۴۱۷ کیلومتر مربع افزایش داشته است.
بیشتر بخوانید: سازگاری با تغییرات اقلیمی با حفاظت از تالابهاآبگیری محدود برخی دریاچه‌های فارس/ بختگان ۲۰ درصد آب داردسال هاست که تالاب های استان رنگ بی مهری آسمان را به خود گرفته و خشک شده اند.تالاب‌هایی که روزگاری زیستگاهی مناسب برای انواع پرندگان و آبزیان، دوستداران محیط زیست و مسافران بودند و پرندگان مهاجری که خیلی وقت می شود که خبری از آنها نیست. تالاب‌هایی که زیستگاه انواع پرندگان از جمله فلامینگو، اگرت، حواصیل، چنگر، چوپا، کفچه نوک، گیلان شاه بزرگ و سایر پرندگان آبزی و کنار آبزی بودند.
تالاب های استان فارس تا سال‌های ۸۵-۸۶ آبگیری خوبی داشتند که در یک دهه اخیر، روزگار خشک و بی آبی خود را سپری می‌کنند.
در بارندگی های اخیر برخی از این تالاب ها جانی تازه به خود گرفته اند.
استان فارس دارای تالابهای پریشان در کازرون با مساحت ۴ هزار و ۳۰۰ متر مربع، ارژن در شیراز با مساحت ۲ هزار و ۲۰۰ متر مربع، مهارلو در شیراز با مساحت ۲ هزار و ۴۰۰ متر مربع، کافتر در اقلید ۴ هزار و ۶۰۰ متر مربع، هیرم با مساحت ۸ هزار متر مربع، کاریان و هرم با مساحت ۱۰ هزار متر مربع در جنوب استان، هفت برم در شیراز با مساحت حدود ۱۰۰ هکتار وهمچنین تالابهای طشک، بختگان و کمجان که در بین شهرستان‌های نی ریز، استهبان، خرامه ارسنجان و آباده طشک پراکنده هستند از جمله تالابهای این استان هستند.
معاون فنی اداره کل محیط زیست فارس در گفتگو با خبرنگار مهر،گفت: در بارندگی های اخیر در سطح استان تالاب های استان جانی تازه به خود گرفته اند.
نبی الله مرادی افزود:در بارندگی های ابتدای سال تاکنون تالاب ارژن ۲۰ درصد، تشک ۳۰ درصد و بختگان به صورت لکه گیری ۲۰ درصد آبگیری داشته است.
مرادی همچنین اظهار داشت: تالاب کمجان ۷۰ درصد و هیرم ۸۰ درصد آبگیری داشته است.
وی با بیان اینکه تالاب هفت برم شیراز که ۳ برم آن آب دارد،ادامه داد: برم اول و دوم آن ۲۰ درصد و برم سوم آن ۴۰درصد اّبگیری داشته است.
مرادی گفت: تالاب پریشان و بختگان همچنان خشک است و آبگیری نداشته است.
پیش از این دبیر موسسه ۱۳ فروردین کازرون به خبرنگار مهر گفته بود که بارندگی ها سبب جاری شدن یکی از چشمه های تالاب پریشان شده است.
این در حالیست که خود تالاب همچنان در خشکی به سر می برد.
بیشتر بخوانید: تحلیلی بر خشک شدن دریاچه ارومیه سهم اضافه‌برداشت از آب زیرزمینی در مشکل دریاچه ارومیهآب زیرزمینی از غرب به شرق جریان دارد و دریاچه از محدوده‌های غربی تغذیه شده درحالیکه خود منبع تغذیه آب زیرزمینی محدوده‌های شرق دریاچه است.
خبرگزاری مهر، دریاچه ارومیه به دلیل برخوردار بودن از ویژگی‌های بی‌نظیر طبیعی و اکولوژیکی در سال ۱۳۵۴ به‌عنوان یکی از مهمترین تالابهای بین‌المللی جهان در کنوانسیون رامسر به ثبت رسیده است. مهمترین منابع تامین آب دریاچه، بارش مستقیم بر روی دریاچه و همچنین منابع آب ورودی به آن از طریق رودخانه‌های حوضه آبریز است. آب این دریاچه بسیار شور بوده و بیشتر از رودخانه‌های زرینه رود، سیمینه رود، مهابادچای، آجی چای، گدارچای، نازلوچای و باراندوزچای تغذیه می‌شود. این دریاچه شورترین و بزرگ‌ترین دریاچه دائمی ایران، بزرگ‌ترین دریاچه‌ی شور در خاورمیانه و ششمین دریاچه‌ی بزرگ آب شور دنیا است. اما حالا به نماد وضعیت ناخوشایند محیط زیست ایران بدل شده است.
طبق گزارش ستاد احیا دریاچه ارومیه در سال ۹۴، «پیش از افت قابل توجه سطح آب این دریاچه در سال‌های اخیر، متوسط کل املاح محلول (TDS) آن برابر ۲۰۵ گرم بر لیتر بوده، که در حال حاضر به رقمی نزدیک ۵۰۰ گرم بر لیتر رسیده است».
پژوهشگر حوزه مدیریت منابع آب می‌گوید: با توجه به بررسی صورت گرفته، یکی از علل کاهش حجم دریاچه ارومیه، اضافه برداشت آب زیرزمینی در محدوده‌های اطراف دریاچه است که این افزایش برداشت از منابع آب زیرزمینی موجب کسری مخزن آبخوان‌های اطراف دریاچه شده است. تا جایی که درحال‌حاضر ۱۲ مورد از محدوده‌های مطالعاتی اطراف دریاچه، جزء محدوده‌های ممنوعه هستند که مؤید برداشت‌های بی‌رویه در این محدوده‌ها است.
مهدی ابراهیمی موینی تاکید می‌کند: به منظور بررسی بیشتر امکان تبادل آب زیرزمینی محدوده‌های اطراف دریاچه و دریاچه ارومیه لازم است تا تراز سطح آب زیرزمینی و همچنین میزان تغییرات شوری محدوده‌های مطالعاتی اطراف دریاچه مورد ارزیابی قرار گیرد.
بابک واحد دوست و حفظ‌الله آکسوی امسال در همین راستا مقاله‌ای تحت عنوان «تبادل آب زیرزمینی با دریاچه ارومیه» منتشر کرده‌اند. در این مقاله به اندرکنش آب زیرزمینی محدوده های اطراف دریاچه با آب دریاچه پرداخته شده است. یکی از نتایج اشاره شده در این مقاله عبارتست از اینکه آب های زیرزمینی واقع در ساحل غربی دریاچه در حال تغذیه آب دریاچه هستند. اما در قسمت شرق دریاچه عکس این حالت رخ داده است.
ابراهیمی توضیح می‌دهد: تراز سطح آب زیرزمینی پایین‌تر از تراز سطح دریاچه است و بنابراین می‌توان گفت دریاچه، منبع تغذیه‌ی آب‌های زیرزمینی واقع در شرق آن است. بطور کلی می‌توان گفت آب زیرزمینی از غرب به شرق جریان دارد و دریاچه از محدوده‌های غربی تغذیه شده درحالیکه خود منبع تغذیه آب زیرزمینی محدوده‌های شرق دریاچه است.
متوسط تراز سطح آب زیرزمینی در چاه های اطراف دریاچه ارومیه
(منبع: مقاله «تبادل آب زیرزمینی با دریاچه ارومیه»)
به منظور بررسی بیشتر ارتباط آب زیرزمینی و دریاچه ارومیه، لازم است تا میزان تغییرات شوری محدوده‌های مطالعاتی اطراف دریاچه مورد ارزیابی قرار گیرد. بر اساس آمار دفتر مطالعات پایه منابع آب، نرخ تغییرات شوری در محدوده‌های مطالعاتی سمت شرق دریاچه بیشتر از محدوده‌های سمت غرب دریاچه است.
این پژوهشگر حوزه مدیریت منابع آب ادامه می‌دهد: بالاترین نرخ تغییرات شوری مربوط به محدوه شیرامین واقع در شرق دریاچه است و در رتبه‌های بعدی به ترتیب محدوده‌های کهریز، آذرشهر و صوفیان-شبستر هستند که به ترتیب در غرب، شرق و شرق دریاچه واقع شده‌اند. بالا بودن نرخ تغییرات شوری در سمت شرق دریاچه نسبت به غرب، می‌تواند مهر تأییدی بر تغذیه آب زیرزمینی محدوده‌های شرق دریاچه از دریاچه ارومیه باشد.
به گفته ابراهیمی با توجه به اینکه تراز آب زیرزمینی در شرق دریاچه پایین‌تر از سطح دریاچه است و همچنین روند تغییرات شوری در این محدوده‌ها قابل توجه است، می‌توان ادعا کرد که احتمالا دریاچه ارومیه با آب زیرزمینی محدوده‌های اطراف خود تبادل دارد.
در نهایت به‌نظر می‌رسد که برداشت بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی موجب افت سطح آب زیرزمینی آبخوان‌های اطراف دریاچه و پیشروی آب شور دریاچه به سمت آب های زیر زمینی شده است که این پدیده، افزایش میزان شوری محدوده‌های اطراف دریاچه را در پی داشته است. نتیجه دیگر این پدیده، کاهش حجم دریاچه ارومیه است که مشکلات سال‌های اخیر را در پی داشته است. بنابراین لازم است تا برای حفظ دریاچه ارومیه، مدیریت مناسبی بر برداشت آب از منابع زیرزمینی اطراف دریاچه صورت گیرد.
بیشتر بخوانید: مدیریت صحیح آب چالش بزرگ توسعه پایدار https://zistonline.com/vdchkvn6.23nv-dftt2.html
zistonline.com/vdchkvn6.23nv-dftt2.html
تگ ها
آخرین عناوین
پربيننده ترين
تمام حقوق محفوظ بوده و استفاده از مطالب
سایت با ذکر منبع بلامانع است.