کد QR مطلبدریافت صفحه با کد QR

خسارت سیل، دست انتقام آب از توسعه ناپایدار

محمد ابراهیم رئیسی، پژوهشگر اقتصاد آب

7 فروردين 1398 ساعت 9:00

زیست آنلاین: خسارت سیل پرده ای دیگر از بحران آب است با آنکه ما همواره بحران آب را با کمبود آب و تبعات ناشی از آن از جمله خشکسالی به مردم معرفی کرده ایم ،حال باید از شکل دیگری از بحران آب صحبت کنیم که ریشه در "بیش بود" آب دارد. مدیریت سیل درست به اندازه مدیریت کم آبی و چه بسا بیش از آن از اهمیت برخورداراست.


به گزارش زیست آنلاین، سیل همواره در طول تاریخ از مهمترین پدیده های طبیعی در جهان بوده است. هزاران سال که مردم در نزدیکی رودخانه ها ساکن هستند. دسترسی به آب و استفاده از خاک حاصلخیز  و حمل و نقل مهمترین دلایل این امر هستند. در گذشته به طور معمول مکانهای مسکونی در نقاط بلند تر ساخته میشد و اراضی پست تر نسبت به رودخانه به کشاورزی اختصاص داده میشد.در این شرایط مردم حاشیه رودخانه از منافع سیل سود میبردند. سیل برای اراضی کشاورزی آنها مواد غذایی و آب مورد نیاز را تامین میکرد،بی آنکه خسارات جدی به مکانهای مسکونی آنها  وارد آورد در واقع آنها در هماهنگی با سیل زندگی میکردند. 
 به سبب رشد جمعیت و توسعه ناپایدار طیف وسیعی از تغییرات  کاربری در استفاده از زمین اتفاق افتاد. این امر موجب تغییر جریانهای آبی در حوضه های آبریز شده است. جنگل زدایی، شهرنشینی و کاهش  سطح تالاب ها باعث کاهش میزان انباشت آب در حوضه می شود و رواناب را افزایش می دهد. شهرنشینی  نیز با ایجاد سطوح غیر قابل نفوذ (سقف، جاده، پیاده رو، پارکینگ، و غیره) تأثیر مستقیمی   بر این تغییرات داشته است. در این حالت سیل از یک پدیده طبیعی به یک بلا  تبدیل شده است که سبب آسیب رساندن به جوامع انسانی و سرمایه های اقتصادی آنها شده است. 

بیشتر بخوانید: بلایای طبیعی و خسارتهای اقتصادی ناشی از آن با نگاهی به خسارات  اقتصادی سیل در ایرانآسیب های ناشی از سیل در مناطق شهری

آسیب های ناشی از سیل در مناطق شهریآسیب های ناشی از سیل در مناطق شهری جایی که تراکم جمعیت، مناطق مسکونی و زیرساخت های آسیب پذیر بیشتر است  قابل توجه است. از اوایل قرن بیستم تا به امروز، میزان آسیب ناشی از بلایای طبیعی افزایش چشمگیری داشته است . فقط برای دوره زمانی از جنگ جهانی دوم،  تاکنون  میانگین تلفات در هر دهه تقریبا ده برابر افزایش یافته است.  در حال حاضر مشخص ترین ویژگی بلایای طبیعی، میزان در حال افزایش خسارت در هر رویداد است. علت این امر، افزایش رشد جمعیت و گستره وسیعتری از اراضی  است که تحت تاثیر سیل قرار می گیرد. 
بعد از زلزله مهمترین خسارات وارده در کشور ما نیز ناشی از سیل بوده است . براساس آمارهای بین المللی در طي سالهاي ۱۹۹۰ تا سال ۲۰۱۴،زلزله با ۴۷ درصد و سيل با حدود ۴۲ درصد بيشترين رويداهاي به وقوع پيوسته بوده اند.در طول اين سالها سيل به طور متوسط ۶۶۸ ميليون دلار خسارت سالانه به كشور وارد كرده است.اين مقدار برابر با ۰/۰۳%موجودي سرمايه ، ۰/۷%تشكيل سرمايه ثابت ناخالص،۰۶/۱%مخارج اجتماعي ،۱۱/۷%از مجموعه ذخاير و ۱/۷% از پس انداز خالص كشور است. در اين دوره ۲/۷% از قربانيان بلاياي طبيعي مربوط به رويداد سيل بوده كه به اين ترتيب ۱۰۴۰نفر نيز در اثر سيلاب جان خود را از دست داده اند.
برآوردهای اولیه مالی انجام شده در خصوص خسارت  سیل های اخیر شامل خسارت های وارده به استانهای گلستان،مازندران،کرمانشاه و چارمحال بختیاری در حدود ۳۳۰۰ میلیارد تومان است که میتوان پیش بینی نمود این رقم  قابل افزایش خواهد بود . باید به یاد داشت این تنها هزینه های  غیر دقیق مالی این خسارت سیل تاکنون میباشد و باید خسارات مربوط به کشته شدگان در این حادثه و هزینه هایی که به طور معمول بعد از چنین سیل هایی به صورت انواع بیماریهای واگیردار حادث می شود را به آن افزود.  البته این جدا از همه حس بد جاری در کشور ناشی از غم و اندوه و همدردی مردم با آسیب دیدگان ناشی از سیل است که خود هزینه های اجتماعی مخصوص به خود را خواهد داشت.
 آب انتقام  بی توجهی به خود را  از توسعه ناپایدار خواهد گرفت و این این حکومتها و مردم هستند که بسیار بیش از آنچه که از توسعه ناپایدار سود برده اند باید در این معامله  بپردازند آنگونه که امروز درحال پرداخت آن هستیم. 


 


کد مطلب: 80372

آدرس مطلب :
https://www.zistonline.com/note/80372/خسارت-سیل-دست-انتقام-آب-توسعه-ناپایدار

زیست آنلاین
  https://www.zistonline.com