زیست آنلاین : تهیه نقشه های خاک مدیریت پذیر یکی از عوامل مهم در حفاظت و استفاده پایدار از منابع خاک هستند عدم تهیه این نقشه ها سبب عدم کارایی در استفاده از منابع آب، خاک و سرمایه های ملی خواهد شد

به گزارش زیست آنلاین، از محیط زیست که میگوئیم، دیرتر از هوا و آب و جنگل و دریا یاد خاک می افتیم.شاید خاکی بودن هم از این خصلت خاک می آید. خاموش،بی صدا،و گسترده در همه جا بی آنکه به دیده شود. پر از بحشش و جوشش با در ظاهری پر از آرامش. اما حال خاک در ایران چندان مناسب نیست.

ایران یکی از هفت کشور آسیائی است که بیشترین میزان هدررفت خاک را دارد. استفاده از کودهای شیمیایی، سموم، پساب‌ها، شوری خاک، استفاده از آب‌های شور و نامتعارف دارای املاح بالا، فرسایش 2.5 برابر استاندارد جهانی خاک در ایران، از بین رفتن پوشش گیاهی و... موجب به صدا درآمدن زنگ هشدار نابودی منابع تجدید‌ناپذیر خاک در کشورمان شده است .

براساس مراجع مختلف، تشکیل هر سانتی متر خاک در شرایط مختلف آب و هوایی از 100 تا 10000 سال طول می کشد. خاک یک سرمایه طبیعی و منبعی تجدید ناپذیر است که منافع چندگانه و حیاتی به انسان ارئه می کند. این منافع حاصل از کارکردهای مختلف خاک است که از جمله مهمترین آنها می توان به تامین غذا و سوخت، تصفیه آب و کاهش آلودگی خاک، ترسیب کربن، بازچرخانی مواد مغذی، تنظیم و کنترل سیلاب و ... اشاره نمود.  علیرغم اهمیت خدمات اکوسیستمی خاک و ارزش اقتصادی حاصل از آنها، این مهم کمتر در تصمیم گیریهای اقتصادی مورد توجه قرار گرفته است. از این رو، ارزش خاک کمتر از مقدار واقعی آن در نظر گرفته شده است؛ که این منجر به عدم حفاظت از خاک توسط بهره برداران در برابر فرسایش، آلودگی، تخریب و خسارات ناشی از آن شده است.

در این راستا و در اجرای اصل یکصد و بیست و سوم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، "قانون حفاظت از خاک" در خرداد 1398 به دستگاههای مربوطه (وزارت جهاد کشاورزی و سازمان حفاظت محیط زیست) ابلاغ گردید. این قانون تخریب کنندگان خاک  را مکلف به بازسازی و جبران خسارت های وارده به خاک کرده است و در صورت عدم جبران ظرف مهلت معین، موظف به پرداخت جزای نقدی می باشند.

زیست آنلاین به این بهانه و با توجه به اهمیت مسئله خاک در اقتصاد محیط زیست کشورمجموعه گفتگوهائی را با مقامات مسئول و کارشناسان صاحب نظر کشور در زمینه  وضعیت موجود خاک در کشور و مشکلات و مسائل مرتبط با آن ترتیب داده است.

میهمانان بخش اول گفتگو: جهانبخش میرزاوند: مدیركل دفتر خاك وزارت جهاد كشاورزی

 علی اکبر اصیلیان: کارشناس ارشد مدیریت منابع خاک

گزیده ای از صحبت های جهانبخش میرزاوند ـ ارزش و اهمیت خاک در کلام مسئولین کشور به یک گفتمان ملی تبدیل شده است
ـ در صورت تامین اعتبار طی دو برنامه پنج ساله نقشه تمام خاکهای کشاورزی اعم از زراعی و باغی  در مقیاس مدیریت پذیر تهیه خواهد شد
ـ بزرگترین چالشهای خاک کشور: فرسایش خاک، فقر ماده الی خاک، تغییر کاربری اراضی کشاورزی، شوری و قلیائیت خاک، کاهش قدرت باردهی یا حاصلخیزی خاک و الودگی خاک و .... است که بهره برداری غیر اصولی باعث آن شده است
ـ جهت کاهش و کنترل ریزگرد ها حق آبه دشتها و باتلاق ها و دریاچه ها باید بطور دقیق احصا  و تامین شود
ـ نقشه شوری خاکهای کشور باید بروز شود
ـ عامل شوری خاک هرمنقطه بطور دقیق باید شناسایی و دستورالعمل فنی جهت رفع آن تهیه و اجرا گردد.
ـ تمهیدات وشرایط خاص افزایش مواد آلی به خاک در جهت پایداری خاک باید در اولویت بهره برداری پایدار باشد
ـ در تحلیل های اقتصادی پروره های عمرانی مساله خاک مغفول مانده و ارزش اقتصادی خاک تبیین و تعیین نشده است

گزیده ای از صحبت های علی اکبر اصیلیان ـ تهیه نقشه خاک در مقیاس مدیریت پذیر بر اساس قانون حفاظت خاک در کشور اجرایی شود
ـ مدیریت ماده آلی خاک بر اساس نقشه خاکها با مقیاس مدیریت پذیر
ـ مدیریت فرسایش وحفاظت خاک بر اساس نقشه خاکها با مقیاس مدیریت پذیر
ـ مدیریت خاکهای شور وسدیمی بر اساس نقشه خاکها با مقیاس مدیریت پذیر
ـ ارایه الگوی کشت بر اساس مطالعات تناسب کیفی وکمی اراضی
ـ توجه به نقشه ها وگزارش مطالعات خاکشناسی در طراحی ها مخصوصا بحث سری های خاک
ـ در صورت توجه نکردن به محدودیت های خاک طرح های اجرایی هزینه ها چندین برابر شده ومشکلات کشاورزان چند برابر می شود
ـ نمو نه هایی از طرح های اجرایی که به این محدودیت ها توجه نشده می توان به طرح خدا آفرین واجرای باغ زیتون در قصر شیرین اشاره نمود.

زیست آنلاین شما را به شنیدن فایل صوتی این گفتگو دعوت می کند.
اینجا کلیک کنید(فایل صوتی)