زیست آنلاین: پارک ملی ساریگل که زیست بوم ۲۰۰ گونه گیاهی و جانوران و پرندگان متعددی به شمار می رود، یکی از زیستگاههای مهم ایران محسوب می شود.
تاریخ انتشار :چهارشنبه ۳۰ آبان ۱۳۹۷ ساعت ۰۹:۰۰
کد مطلب : 79355
این منطقه که زیست بوم ۲۰۰ گونه گیاهی و جانوران و پرندگان متعددی به شمار می رود، یکی از زیستگاههای مهم ایران محسوب می شود.
منطقه ساریگل در تاریخ بیستم شهریور ماه سال ۱۳۵۳ به موجب مصوبه شماره ۴۷ مورخ ۱۳۵۲/۹/۲۰ با عنوان منطقه حفاظت‌شده شاه‌جهان رسما تحت حفاظت سازمان حفاظت محیط زیست قرار گرفت. بعد از انقلاب نام آن از شاه‌جهان به منطقه حفاظت شده ساریگل تغییر یافت و از آذر ماه سال ۱۳۸۱ به موجب اصلاحیه مصوبه شماره ۹۹ مورخ ۱۳۸۱/۶/۲۱ شورای عالی حفاظت محیط‌زیست محدوده امن منطقه حفاظت شده ساریگل به پارک ملی ارتقاء داده شد.
که در نهایت به دو منطقه پارک ملی ساریگل با وسعت ۷,۰۳۷ هکتار و منطقه محافظت‌شده ساریگل با وسعت ۲۱,۳۰۹ هکتار تقسیم شد. و امروزه نیز به عنوان یکی از زیست گاه های شاخص در سطح کشور شناخته شده است.
موقعیت دقیق جغرافیایی ساریگل با شامل E۵۷۰۰ تا E۵۷۴۷ طول شرقی و N۳۶۵۵ تا N۳۷۵۰ عرض شمالی می شود و وسعتی معادل ۲۸۰۰۰ هکتار دارد.
یشتر بخوانید: پارک ملی تندوره
ارتفاعات کوهستانی سرد و تپه‌های ماهور کم ارتفاع ساریگلمنطقه حفاظت‌شده و پارک ملی ساریگل منطقه‌ای است با زیستگاههای متنوع کوهستانی مرتفع و سرد، تپه ماهورهای معتدل و سطح کم جلگه‌ای این ناحیه شامل ارتفاعات، آلبلاغ و ترکان از رویشگاه‌های عمده گیاه دارویی و صنعتی باریحه محسوب می شود که در مقایسه با نواحی کوهستانی منطقه اقلیم گرم‌تری دارد، اگرچه لازم به ذکر است که نواحی شمالی زمستان های سردی دارد که شش ماه از سال پوشیده از برف است.
تپه‌های ماهور کم ارتفاع ساریگل نیز بیشترین سطح مراتع این منطقه را تشکیل می‌دهد و از بهترین مناطق زیستگاه قوچ و میش اوریال و پلنگ است.
منطقه دشتی این ناحیه، دامنه ایزی و ریشی را تشکیل داده است که سطح کمی از منطقه (حدود ۲۰۰۰ هکتار) را به خود اختصاص داده است و زیستگاه حدود ۲۵ راس آهو می باشد.
پست‌‌ترین نقطه منطقه در دشت جنوبی (۱۲۵۰متر) و مرتفعترین نقطه در کوهستان‌های جنوب (۳۰۵۰ متر بوده و به همین جهت می توان اظهار داشت اختلاف ارتفاع در این منطقه بالغ بر ) به حدود ۱۸۰۰ متر می‌شود. لازم به ذکر است، این اختلاف ارتفاع موجب شکل گیری اکوسیستم‌های متنوعی در این منطقه شده است و بر بهبود کیفیت تنوع زیستی منطقه سهم بسزایی در بر گرفته است، به طوری که بسیاری از گونه‌های گیاهی مناطق گرم و سرد را در ساریگل می‌توان مشاهده کرد.
بیشتر بخوانید: پارک ملی کیاسر منطقه کوهستانی در میان بند و بالابند جنگل‌های خزری
مهمترین قلل پارک ملی ساریگل • قله بیل باقلی: ارتفاع از سطح دریا ۲۹۱۶ متر
• قله صیاد: ارتفاع از سطح دریا ۲۴۱۹ متر
• قله کرکزو: قله شرقی‌ترین و مرتفعترین قله ساریگل با ارتفاع ۲۸۹۳ متر از سطح دریا
• قله قوچ قلاقی: ارتفاع از سطح دریا ۲۴۴۱ متر
• قله قره داش: ارتفاع ۱۷۷۵ از سطح دریا متر
منابع آب ساریگلاین منطقه از نظر منابع آبی محدودیتی ندارد چراکه، با توجه به بارش خوب سالانه و بارش برف در طول فصل زمستانه ، آب به‌عنوان یک عامل محدودکننده در این منطقه مطرح نیست. علاوه بر این، چشمه‌های این منطقه نیز از توزیع نسبتا خوبی برخوردارند که اسامی مهم ترین آن ها عبارت است از آق چشمه (حاشیه شمال غرب منطقه)، چشمه پولاد (غرب منطقه)، چشمه چهل مرغ (مرکزی غربی)، چشمه ترکال (مرکزی شرق)، چشمه آلبلاغ (مرکز منطقه)، گاو ارکی (شمال شرق)، چشمه یاق (جنوب شرق)، شفتا لستان (شرق منطقه)، چشمه کلوخی (جنوب شرق)،
و تعدادی از دره‌های منطقه دارای جریان دائم آب با دبی‌های متفاوت هستند. این وضعیت علاوه بر اینکه تنوع گونه‌های زیستی گیاهی و جانوری منطقه را مخصوصا از نظر پرندگان و حشرات گسترس دارد ،چشم‌اندازهای زیبایی را ایجاد کرده که بر جاذبیت منطقه افزوده است. احداث سد بر رودخانه سرچشمه که از مرز شمالی منطقه می‌گذرد زیستگاه مناسبی برای تعدادی از گونه‌های آبزی فراهم کرده است.
بیشتر بخوانید: پارک ملی خجیر از بهترین زیستگاه های البرز مرکزی است
مهمترین چشمه‌های منطقهرودخانه گنجداناز روستای گنجدان در داخل منطقه حفاظت شده ساریگل شروع شده و در جهت شمال ادامه یافته و در روستای قلعه سفید پس از مشروب کردن اراضی گنجدان، قلعه سفید و مقداری از بیدواز در محل قلعه سفید به رودخانه اردغان می‌پیوندد.
در کف دره‌ها گونه‌های درختی و درختچه‌ای زرشک، بید، انجیر و گردو و در مناطق مرتفع گونه‌های ارس به صورت پراکنده و انبوه به وفور دیده می‌شود.
بلندترین قله ساریگل به نام کلنگاه با ارتفاع ۲۷۹۷ متر از سطح دریا است. ارتفاعات کلنگاه، قزل قلعه و دره گاویان تنها زیستگاههای کل و بز منطقه حفاظت شده ساریگل هستند و سایر نقاط این ناحیه مخصوصا ارتفاعات صیاد و کلوخی و زول از زیستگاه مهم قوچ اوریال است.
پوشش گیاهی ساریگلاین منطقه از نظر جغرافیای گیاهی در منطقه رویشی ایران تورانی واقع گردیده است. قسمت هایی از این منطقه شامل رویشگاه های مرتفع جنگلی هسستند که سایه بان مراتع کوهستانی شده اند، در منطفه ساریگل بالغ بر ۲۰۰ گونه گیاهی شناخته شده است که در این میان، داروهای گیاهی بیشماری نظیر گل قاصد، بو مادران، پنیرک، چوبک و … نیز یافت می‌شود.
می توان گفت، باریجه مهمترین گیاه با ارزش منطقه ساریگل به شمار می رود، اما گیاه غالب منظقه ساریگل گیاه درمنه می‌باشد که به صورت درمنه دشتی در قسمت جنوبی و درمنه کوهی در کوهستان‌های منطقه دیده می‌شود. پس از درمنه گونه غالب کلاه میر حسن و گون می‌باشد که این دو گونه گیاهی عمدتاً در کوهستان‌های شمالی منطقه دیده می‌شوند.
بیشتر بخوانید: پارک ملی لار یکی از زیستگاه های اصلی قزل آلای خال قرمز لار
پوشش جانوری ساریگلتعداد بیشماری از گونه های در معرض تهدید و حمایت شده از جمله گورخر، آهو، جبیر، میش مرغ، هوبره، درنا، دراج، جیرفتی، و انواع پرندگان شکاری این ناحیه را به عنوان زیستگاه خود برگزیده اند. اما می توان گفت موجودات ساکن در این منطقه از نظر تنوع به سه دسته خزندگان، پرندگان و پستانداران تقسیم بندی می شوند که در ادامه به شرح بیشتر هر یک از آن ها خواهیم پرداخت:
خزندگاندر پژوهشی که توسط محمد تقدیسی از بهار ۱۳۸۸ تا پاییز ۱۳۹۰ در پارک ملی ساریگل انجام شده‌است مجموعاً تعداد ۱۵۲۸ نمونه مارمولک، ۲۵۸ نمونه مار، ۱۳ نمونه لاک‌پشت و ۱۷۴ نمونه دوزیست جمع‌آوری و پس از بررسی مریستیک و متریک در زیستگاهشان رهاسازی شدند و در نتیجه منجر شد به شناسایی ۲۴ گونه از ۲۲ جنس و ۱۳ خانواده خزنده و دوزیست.
پرندگانلازم به ذکر است به دلیل شرایط مناسب کوهستانی و مرتفع و همچنین وجود منابع مناسب آبی و تنوع پوشش گیاهی، این منطقه یکی از زیستگاه های مناسب و با اهمیت پرندگان، به ویژه پرندگان خراسان، به شمار می رود، به طوری که /۱۵٪ پرندگان شناخته شده کشور در این منطقه مشاهده می‌شوند که از این تعداد ۶/۳۷٪ آن مهاجر و ۹٪ آن مهاجر عبوری می‌باشند.
پرندگانی نظیر، پیغوی کوچک، سنقر سفید و خاکستری، عقاب پریا، کرکس، بحری، بالابان، لیل از جمله اسامی گونه های بومی منطقه ساریگل می باشند.
علاوه بر آن این ناحیه قسمت های بیابانی و بایری دارد که زیستگاه شماری دیگر از پرندگان، از جمله عقاب و کرکس و بوف شده است و از خانواده قرقاول دو گونه شامل کبک و تیهو در این منطقه ساکن هستند. از خانواده‌های قرقاول، چاخلق، کوکر، کبوتر عبارتند از: کبک، چاخلق، کوکر شکم سیاه، قمری معمولی و… می‌باشند.
آواز پرندگانی مانند چکاوک و پرستو نیز از جمله زیبایی های شنیداری پارک ملی ساریگل به شمار می رود.
پستاندارانپستانداران این مجموعه خود در تقسیم بندی های متفاوتی قرار دارند، به نحوی که، دو گونه خارپشت ایرانی و گوش بلند از راسته حشره خواران این ناحیه محسوب می شود، همچنین انواع مختلف گونه های خفاش از راسته جوندگان و ۱۰ گوشتخوار شامل پلنگ، گرگ، شغال، روباه، کفتار، سمور، رودک، زرد پره، گربه وحشی، گربه پالاس و ۵ گونه از زوج سمان در این منطقه زیست می کنند.
https://zistonline.com/vdciwpay.t1a3w2bcct.html
zistonline.com/vdciwpay.t1a3w2bcct.html
تگ ها
آخرین عناوین
پربيننده ترين
تمام حقوق محفوظ بوده و استفاده از مطالب
سایت با ذکر منبع بلامانع است.