ضرورت محاسبه تولید ناخالص داخلی سبز

به گزارش زیست آنلاین، سید محمد مجابی، معاون پیشین حقوقی و پارلمانی سازمان حفاظت محیط زیست می گوید:« حفاظت از محیط زیست می تواند توسعه پایدار و رشد اقتصادی را فراهم کند.»
هر چند توسعه و رفاه حق جامعه بشری است اما بی توجهی به بحث محیط زیست می‌تواند در طولانی مدت عوارضی بیش از مزایای توسعه به جوامع تحمیل کند. این نکته ای است که سید محمد مجابی ، مرد محیط زیستی دولت یازدهم بارها و بارها در لابلای صحبت هایش به آن اشاره می‌کند. سید محمد مجابی، معاون پیشین حقوقی و پارلمانی سازمان حفاظت محیط زیست با تاکید بر اینکه حفظ محیط زیست ارتباط زیادی با موقعیت اقتصاد و فرهنگی هر جامعه ای دارد، با حضور در کافه خبر به تشریح این ارتباط پرداخت و از منظری تازه، مساله را مورد واکاوی قرار داد.

ارتباط تورم با حفظ محیط زیست، نحوه مراقبت از محیط زیست در مناطقی که از حداقل های لازم برخوردارند و در مناطقی که فاقد امنیت اقتصادی هستند و تاثیرات بلند مدت عوارض زیست محیطی و فشار آن بر اقتصاد از جمله مباحثی بود که مورد بررسی قرار‌گرفت.

مجابی با تاکید بر اینکه جهان امروزه مفهوم توسعه پایدار را بیش از هر زمان دیگر درک کرده است، می گوید:«اگر قرار باشد توسعه و رفاه و افزایش درآمد سرانه همزمان با افزایش بیماری ها و تحمیل هزینه هایی بابت سلامت جامعه اتفاق بیفتد، در عمل مردم نفعی از این وضعیت نمی برند؛ در عین حال که باید توجه داشت برخی از ضرباتی که به محیط زیست وارد می شود،غیر قابل جبران است.»

او با تاکید بر اینکه محیط زیست به هیچ عنوان مانعی در برابر رشد و توسعه اقتصادی ایجاد نمی کند، اضافه کرد: اتفاقا توجه به مولفه محیط زیست می تواند توسعه را در جوامع پایدار نماید.

مجابی در پاسخ به این سئوال که آیا برآوردهایی که درباره هزینه های اقتصادی ناشی از آلودگی هوا و گرد و غبار و ... صورت گرفته ، نزدیک به واقعیت است، یا خیر؟ اظهارداشت:« این دست آلودگی ها عوارض بلند مدت دارد و جمعیت انسانی و پوشش گیاهی را درگیر خود می کند، البته برآوردهایی در این حوزه صورت گرفته اما نمی توان رقم مشخصی را مورد اشاره قرار داد.»

اقتصاد مانع است یا محیط زیست

مجابی با تاکید بر اینکه محیط زیست با تمامی حوزه های اصلی در جامعه پیوندی انکار نشدنی دارد، داده های اقتصادی را در برخورد مردم با مساله محیط زیست به شدت موثر می داند.

او در توضیح این مطلب "آب"را مورد اشاره قرار داد و گفت:«بررسی ها نشان می دهد حجم تولید ثروت در ایران از یک متر مکعب آب بسیار کمتر از استانداردهای دنیاست.»

هر چند او این رقم را به طور دقیق مورد اشاره قرار نداد، با این حال اضافه کرد:«در جهان به طور متوسط به ازای مصرف هر متر مکعب آب حدود ۲.۲ دلار ثروت ایجاد می شود اما این رقم در ایران پایین تر از دو دلار است.»

او ادامه داد:«چه تعداد از مردم ایران حتی در زمان خرید ماشین ظرفشویی و ماشین لباسشویی و شیرآلات و ... میزان مصرف آب این دستگاه ها را مورد بررسی قرار می دهند؟ طبیعی است وقتی آب فاقد ارزش اقتصادی است، کسی این مولفه ها را مورد بررسی قرار نمی دهد.»

این کارشناس ارشد محیط زیست معتقد است:«در حوزه مصرف بنزین و برق و سایر حامل های انرژی نیز همین وضعیت وجود دارد، حتی مردم در زمان خرید خودرو نیز چندان به این مساله توجه نمی کنند.دلیل این بی توجهی نیز شکل و نظام قیمت گذاری است. حالا از این مساله بگذریم.می‌بینیم در حوزه کشاورزی نیز این بی قیمتی آب کار دست محیط زیست داده و ما شاهد کشت محصولاتی در برخی نقاط هستیم که خودشان از نظر منابع آبی تحت فشار هستند.»

او ادامه داد:«به عبارت دیگر برخی از مواد غذایی که از ایران صادر می شود، آن هم در احجام پایین،با احتساب قیمت واقعی آب مصرفی شان برای کشور بازدهی ندارند و شاید اگر همین آب به طور مستقیم صادر شود، درآمد بیشتری برای کشور ایجاد کند.»

این کارشناس ارشد محیط زیست با تاکید بر ضرورت برنامه ریزی برای مدیریت انرژی و منابع در ایران، عنوان کرد:«در کشور ما نیمی از دشت ها دشت ممنوعه اعلام شده و برداشت آب از این مناطق نباید صورت گیرد، اما می بینیم بخش عمده ای از کشت آبی اتفاقا در این پهنه قرمز صورت می گیرد.این عملکرد موجبات نشست زمین را فراهم می کند. نعمت خدادادی سرزمین، یعنی خلل و فرج زمین یا سدهای پنهان در زیر زمین را از میان می برد.همین مساله می تواند موجبات تغییر اقلیم در کشور را فراهم آورد.»

غذای سیزده میلیون نفر در زباله

مجابی سپس مبحث اقتصاد را از منظری دیگر مورد توجه قرار داد و گفت:«در ایران غذای سیزده میلیون نفر در زباله قرار می گیرد. برای هر گرم از این غذایی که در سطل زباله قرار می گیرد، منابع آبی و انرژی مصرف شده است اما می بینیم شکل قیمت گذاری، فرهنگ مصرف مانعی بر سر راه دور ریختن مواد غذایی نیست.همه مساله هم فقط به اقتصاد بر نمی گردد،ما ملتی بودیم که با دیدن یک تکه نان روی زمین،آن را از سر راه بر می داشتیم و در جایی قرار می دادیم که غذای پرندگان شود اما متاسفانه این فرهنگ درست به فراموشی سپرده شده است در حالی که فرزندان ما باید این فرهنگ را از نو بیاموزند.»

او در پاسخ به این سئوال که آیا دولت یازدهم ورودی به مساله کشت و ممنوعیت هایی که اشاره شد، داشته است یا خیر؟ گفت:«وزیر جهاد کشاورزی بخشنامه ای را ابلاغ و کشت یک سری از محصولات را در برخی استان ها ممنوع کرد.»

وی وظیفه اصلی سازمان حفاظت محیط زیست را ریل گذاری دانست و تاکید کرد:«اگر شما در حرف از مسئولان و مردم بپرسید که علاقه ای به حفظ محیط زیست دارند یا خیر، بدون فوت وقت پاسخ مثبت می دهند اما در عمل می بینیم که برای منفعت زودگذر اقتصادی دیگر توجهی به محیط زیست نشان نمی دهند.»

او اضافه کرد:« در یک پکیج باید همه بخش ها مورد اصلاح قرار گیرند و در این میان سازمانی مانند محیط زیست باید ریل گذاری لازم را انجام دهد و الا با امکانات و تجهیزاتی که در اختیار دارد قادر نیست همه امور را سامان دهد.»

مجابی ابلاغ سیاست های کلی محیط زیست از سوی مقام معظم رهبری را در راستای ریل گذاری مناسب دانست و یادآورشد:«اقتصاد ایران باید کشش زیست محیطی شدن را در خود ایجاد کند و خوشبختانه گام هایی جدی در این حوزه برداشته شده است.»

مالیات سبز و دولت محیط زیستی

مجابی در پاسخ به این سئوال که از کدام اهرم های اقتصادی برای حفظ محیط زیست استفاده شده،اصلاح قانون مالیات های مستقیم را مورد اشاره قرار داد و گفت:«با تصویب این لایحه برای اولین بار مولفه محیط زیست در امر پرداخت مالیات مد نظر قرار می‌گیرد.»

وی در توضیح این مطلب افزود:«در این اصلاحیه فصل محیط زیست در نظر گرفته شده و طبیعی است که مالیات بر پایه عملکرد محیط‌زیستی مورد محاسبه قرار خواهد گرفت.»

او دولت یازدهم را دولتی زیست محیطی خواند و گفت:«خوشبختانه این مساله در دولت دوازدهم نیز مد نظر است و اتفاقا ما می‌بینیم بسیاری از سیاست های اقتصادی در چهار سال گذشته در خدمت حفظ محیط زیست بوده است.»

مجابی با بیان اینکه بررسی ها نشان می دهد در چهار سال گذشته کنترل نرخ تورم،آرامشی را در حوزه محیط زیست نیز ایجاد کرده است، متذکر شد:«به عبارت دیگر با کنترل نرخ تورم زمین خواری ها کاهش یافته و حتی هزینه برای زیست محیطی شدن بسیاری از واحدهای تولیدی نیز کاهش یافته است.»

وی تاکید کرد:«باید سیاست های تشویقی و تنبیهی همزمان برای زیست محیطی شدن تولید در ایران به کار گرفته شود.در بسیاری از کشورها تولید ناخالص داخلی سبز مورد محاسبه قرار می گیرد اما ممکن است اعلام عمومی نشود اما به هر روی این محاسبه سیاستگذار را متوجه می کند که به ازای افزایش تولید ناخالص داخلی چه میزان فشار بر محیط زیست وارد کرده است. »

محیط زیست را دریابیم

این کارشناس محیط زیست در جمع بندی اظهارات خود تاکید کرد:«توسعه بدون توجه به محیط زیست، می تواند مرگ خاموش را در جامعه رقم بزند؛ زمانی در خانه ها از چراغ های علاءالدین برای گرم شدن استفاده می کردند اما وقتی گاز به خانه های شهری و روستایی رسید، خیلی از هموطنان دچار مرگ خاموش شدند چون مولفه های استفاده از گاز را مد نظر قرار نمی دادند.مساله رشد اقتصادی و حفظ محیط زیست هم به همین سادگی است.اگر در مسیر توسعه و رشد ، محیط زیست مد نظر قرار نگیرد ، جامعه با مرگ خاموش و از دست رفتن سلامتی روبرو خواهد شد.»

به گزارش خبر آنلاین ،وی اصلاح ساختار قیمت گذاری، دریافت مالیات سبز و همچنین تبلیغات فرهنگی را در این حوزه بسیار موثر دانست و گفت:«جامعه باید خودش را در حمایت از محیط زیست مسئول و ذینفع بداند و با روشن شدن اهمیت موضوع بدون تردید شمار کسانی که برای حفظ محیط زیست یعنی آب و خاک و هوا و پوشش گیاهی و جانوری تلاش می کنند به هشتاد میلیون نفر رسید؛ به شرط آنکه سیاست های اقنصادی در خدمت توسعه محیط زیست و بالعکس باشد.»

منبع: ایستا نیوز

https://zistonline.com/vdcg3y93.ak9ww4prra.html