تاریخ انتشار :پنجشنبه ۱۱ بهمن ۱۳۹۷ ساعت ۰۱:۲۲
کد مطلب : 79868
زیست آنلاین: آلودگی آب یکی از چالشها و بحران های اصلی آب است که باعث شده است که منابع موجود آب هم به دلیل آلوده بودن قابل بهره برداری نباشد. جنبه کیفیت آب در مقابل کمیت آب و مسئله کمیابی آب در ایران کمتر مورد توجه قرار گرفته است. این در صورتی است که آب زمانی قابل استفاده است که موجود باشد و سالم، تمیز و با کیفیت باشد. پس کیفیت روی دیگر موجودی آب است. اما به دلیل بی توجهی  به موضوع کیفیت باعث شده است که بسیار از منابع آب که به دلیل کیفیت پایین قابل استفاده نیستند.
عوامل و منابع آلوده کننده آب
به گزارش زیست آنلاین، آلودگی آب زمانی اتفاق می افتد که یک بدنه آبی در اثر اضافه شدن مقدار زیاد مواد تحت تاثیر قرار گیرد. زمانیکه آب برای مصرف مورد نظر مطلوب نباشد، بعنوان آب آلوده مطرح می شود.
 آلودگی آب در کشورهای درحال‌توسعه اثرات تخریبی بیشتری نسبت به کشور های توسعه‌ یافته دارد زیرا کشورهای توسعه‌ یافته، آرام و آهسته با پیشرفت صنایع روبه‌رو شدند به همین دلیل فرصت کافی برای مقابله با آلودگی‌های احتمالی به وجود آمده را داشتند ولی در کشور های درحال‌ توسعه صنایع به‌ سرعت وارد این کشورها شده و فرصت کافی برای مقابله با مشکلات ناشی از آلودگی‌ ها وجود ندارد.
لذا شناسایی انواع آلودگی‌ های موجود در آب گام مهم و اولیه برای مقابله با این مشکل به شمار می‌رود. علاوه بر این آلودگی آب منجر به شیوع بیماری های مربوط به آب می شود.

پیکره های آب چگونه آلوده می شوند؟

پیکره های آب چگونه آلوده می شوند؟آلودگی آب زمانی اتفاق می افتد که یک پیکره آبی در اثر اضافه شدن مقدار زیاد مواد تحت تاثیر قرار گیرد. زمانیکه آب برای مصرف مورد نظر مطلوب نباشد، بعنوان آب آلوده مطرح می شود. آلودگی های آب موجود دارای دو منبع نقطه ای و غیر نقطه ای هستند. نشت نفت در حادثه اکسون والدز بهترین مثال از آلودگی آب توسط یک منبع نقطه ای است. آلودگی ناشی از منابع غیر نقطه ای سبب آلودگیهای اکثر رودخانه ها و دریاچه ها می باشد. منابع عمده آلودگی آب را می توان تحت آلودگی شهری ، صنعتی و کشاورزی طبقه بندی کرد. بیشتر علتهای آلودگی شامل پسابها و کودها میو با محتوای  مواد مغذی نظیر نیتراتها و فسفاتها است. مقدار زیاد مواد مغذی سبب تحریک رشد گیاهان آبزی و جلبک ها می شود. آلودگی رودخانه ها و نهرها با آلاینده های شیمیایی یکی از بیشترین مشکلات زیست محیطی در طول قرن بیستم می باشد.
عوامل آلوده می توانند هم منابع آب های زیر زمینی و هم آب های سطحی را آلوده کنند.

عوامل آلایندده منابع آب زیرزمینیالف)۱  کانی های موجود در معادن سطحی که در اثر تغییر و تبدیل، به عامل آلوده کننده مبدل می شوند.مثلا آب جاری سطحی (حاصل تز باران و...) هنگام عبور از معادن زغال سنگ، دی سولفید آهن، زغال سنگ را در خود حل کرده و سپس در اثر واکنش هوا، آن را به اسید سولفوریک تبدیل می کند، اسید حاصل ضمن عبور از لایه های مختلف مخازن زیرزمینی موجب آلوده شدن آن می شود.
الف)۲ جمع شدن فاضلاب های شهری به ویژه اگر در یک حوزه ی آهکی و یا شنی وارد شوند. از آن جا که در معرض باکتری ها قرار گیرند و تجزیه شوند، مستقیما و به راحتی به مخازن زیرزمینی نفوذ پیدا کرده و موجب آلوده شدن آن ها می شود.
الف)۳ ضایعات رادیو اکتیوی: یکی از عوامل آلوده کننده ی مهم منابع آبی زیرزمینی است که امروزه یکی از راه های رفع آن ها که در حقیقت مشکل بزرگی برای صابحان تکنولوژی هسته ای نیز به شمار می رود، دفن آن ها در زیرزمین است، علاوه بر دفن ضایعات رادیو اکتیو در زیرزمین، همه ی انفجار های هسته ای زیرزمینی نیز موجب آلوده شدن آب هاب زیرزمینی می شوند.

عوامل آلاینده منابع آب سطحی

عوامل آلاینده منابع آب سطحیب)۱ آلاینده های صنعتی: بسیاری از ضایعات صنعتی به آبزیان، زیان های جدی می رسانند. این ضایعات برای خنثی شدن، تعداد زیادی از اکسیژن محلول در آب را به مصرف رسانیده و موجب کاهش اکسیژن مورد نیاز برای آبزیان می شود و تهدید به مرگ می کنند.
از طرف دیگر، بسیاری از خود این ضایعات سمی بوده و موجب مسمومیت آبزیان می شوند،مانند فلزات سنگین، جیوه، سرب، مس و غیره.
وارد شدن ترکیبات فسفردار و نیتروژن دار در آب موجب رشد جلبک هایی می شود که ضمن ایجاد بو و مزه غیر طبیعی آب، اکسیژن آب را مصرف کرده و باعث کاهش میزان آن و بروز صدمات و تلفات آبزیان می شوند.

ب)۲ فاضلاب خانگیکلیه ی پاک کننده ها که وارد آب های سطحی می شوند، ترکیباتی را در آب ها وارد می کنند که اگر خنثی نشوند و یا توسط میکروارگانیسم ها تجزیه و تخریب نشوند، به صورت مهلک زیان آور برای بسیاری از آبزیان می باشند.

ب)۳ حشره کش ها، سموم دفع آفات نباتی و کودهای شیمیاییحشره کش ها، سموم دفع آفات نباتی و کودهای شیمیایی، از ضروریات توسعه ی کشاورزی است که ناخواسته موجب آلودگی آب های سطحی می شود، مانند د.د.ت DDT  را می توان نام برد.

منابع آلاینده آبالف) منابع عمده و اصلی 
ب) منابع غیر اصلیمنابع عمده، اساسا از فاضلاب ها و کارخانه ها و مزارع تخلیه می شوند. در حالی که منابع غیر اصلی و غیر عمده از انواع بخصوصی از استفاده از زمین ناشی (مانند استفاده ی زیاد کشاورزی در زمین) مهم ترین منابع در جدول زیر نشان داده شده است:
با توجه به نوع آلودگی می توان اثری را که مواد آلوده کننده به آب وارد می کنند فهرست بندی نمود:
۱-مواد سمی برای انسان و جانوران آبی و گیاهان (مانند مس، جیوه، کادمیم، سیانید ها ....)
۲-موادی که برای انسان مضر است، اما می توانند به راحتی با تبدیل های بیوشیمیایی موجود در آب به مواد سمی تبدیل شوند.
۴- فاضلاب های صنعتی، پساب های صنایع غذایی
۵- موادی که به محتوای تغذیه ای گیاهان در آب اضافه می شوند (مانند پساب های کشاورزی)

منابع عمده اصلی و غیر اصلی آلودگی

منابع عمده اصلی و غیر اصلی آلودگی

۶- موادی که اثر زیان آور روی ظاهر فیزیکی آب دارند (مانند مواد پاک کننده، آشغال و مواد معلق روی آب)
۷- موادی که اثر آلودگی آن ها در آب، فقط به سبب غلظت زیاد آن ها می باشد (مانند مواد معدنی نمکی مثل سدیم کلرید)
۸- ارگانیسم های آبزی که برای انسان بیماری زا می باشند (مانند سالمونلا و کلرا ویبری یو). در این فهرست، مواد آلی در طبقه بندی ۱و ۲ و ۳ دارای اثرات آلودگی بسیار پایین و غلظت کم (میکروگرم بر لیتر) می باشند. در مورد مواد غیر آلی با غلظت زیاد اثرات زیان آور بیشتری متوجه انسان می باشد (در محدوده ی میلی گرم بر لیتر).
در مواد ۴ تا ۷، اثرات آن ها با میزان غلظت آ ن ها تغییر می کند. در مورد ۸، میزان ایمنی بهداشت آب هایی که امکان دارد انسان، بیمار و تحت تاثیر عفونت قرار گیرد، فقط زمانی است که باکتری های دفع شده از منبع از ۱۰۰mg، در یک لیتر آب بیشتر شود.

آلودگی غیر نقطه ای آلودگی از یک منبع غیر عمده و مهم یا آلودگی پراکنده در نوع خود مشکلات کنترلی سختی را له همراه دارد. اگر بدانیم که یک رودخانه، دریاچه به وسیله مواد بخصوصی یا یک گروه از مواد آلوده شده باشد ولی محل و منطقه ی آلودگی آن مشخص نباشد و شخص یا موسسه ای را نتوان برای آلودگی واقع شده، شناسایی کرد تا جریمه شوند، در آن صورت تمام معیارهای بازدارنده، خنثی شده است.

سه مسئله ی مهم و اصلی دیگر در آلودگی منابع آبی اولین مساله مربوط به میزان اسیدیته آب هاست که به سبب باران اسیدی می باشد؛ دومین مساله مربوط به سطح بالای نیترات در بسیاری از آب هاست. بخصوص در آب های زیر زمینی که بسیار مهم است.
و سومین مساله مهم دیگر مربوط به آلودگی آب توسط مواد شسته شده از سطح زمین و ریزش زمین و ریختن مواد شیمایی است.

الف- اسیدیته شدن آب ها:اسیدی شدن رودخانه ها و دریاچه ها، توسط رسوب اسید از اتمسفر، مسئله مهمی است.اثرات رسوب اسیدی نسبت به نوع خاک متنوع است. خاک های قلیایی که روی سنگ آهک قرار می گیرند، می توانند مقدار زیادی از اسید را خنثی نمایند. در حالی که خاک هایی که روی زال سنگ و یا سنگ گرانیت قرار می گیرند، نمی توانند چنین اثری را داشته باشند. این رسوبات اسیدی شسته شده و به رودخانه ها می ریزند و آن ها را نیز الوده می نمایند.

ب- نیترات در آب:حداکثر قابل قبول نیترات در آب ۵۰ میلی گرم بر لیتر است. مسائل مربوط به نیترات در آب های سطح زمین، به سبب رسوبات زیاد مواد نیتروژنه روی زمین و تراوش آب باران به سفره های آبی زیر زمین، بیشتر می شود. تا جایی که در برخی موارد، سبب کم شدن آب چاه ها و یا حتی خشکی کامل آن ها می شود.
آلودگی آب از طریق آلودگی زمین
آلودگی زمین به وسیله انواع اشغال های جامد و مایعات و ظروفی که محتوی مایعات آلوده کننده بوده اند، همواره مورد توجه بوده است. بزرگترین مشکل، زمانی است که منابع با ارزش آب زمین، اغلب توسط مقادیر کم آلودگی از روی زمین شسته شوند. منابع زمینی زیادی به سبب بی توجهی واقعی به آلودگی از بین رفته اند. تکنیک های جدید کنترل آبریز و یا مدیریت آن ها امروزه پیشرفت کرده است.

ناخالصی های آبآب خالص در طبیعت وجود ندارد، در طول بارش باران و جریان آببر روی سطح زمین، گازهای متنوع، مواد معدنی و آلی در آب وارد شده و به صورت مواد معلق و شناور یا کلوئیدی یا کاملا محلول پدیدار می گردند.
به طور کلی ناخالصی های آب های طبیعی را به سه گروه می توان تقسیم کرد:

۱ یون های محلول 
۲ غیر یون ها و نا محلول ها
۳ گازهاتصفیه شیمیایی آب

تصفیه شیمیایی آبروش هاي تصفيه شيميايي، كمتر در تصفيه خانه هاي فاضلاب شهرى مورد استفاده قرار ميگيرند و اين روش ها بيشتر در تصفيه فاضلاب صنعتى به كار مي روند. اما به علت استفاده روزافزون از مواد شيميايي در زندگى روزمره و ورود اين مواد به فاضلاي هاي شهرى، مساله تصفيه شيميايي فاضلاب در تصفيه خانه هاي فاضلاب شهرى نيز كمكم مورد توجه قرار مي گيرد.

منظور از تصفیه ی شیمیایی آب، جدا کردن و یا کم کردن مواد محلول در آب است و همان طور که می دانیم این مواد محلول ، اکثرا از نمک های مختلف فلزات تشکیل شده که با اضافه نمودن داروهای شیمیایی با آب و ترکیب آن ها با عناصر مزاحم محلول در آب، رسوبات نامحلولی ایجاد شده و عناصر ته نشین می گردند.
این مواد شیمیایی اضافه شده را اجسام عمل کننده یا راکتیف می نامند. 
راکتیف ها ممکن است، خود یک جسم محلول باشند که در این صورت ابتدا محلول غلیظی از آن تهیه نموده و سپس نسبت معینی از این محلول را با آب خام اضافه می نمایند و ضمنا ممکن است راکتیف یک جسم نامحلول در آب باشد.
در این حالت راکتیف را به صورت بستری با ضخامت معین در روی صافی قرار می دهند و آب پس از عبور از این بستر به آرامی و سرعت کم یون های مزاحم مورد نظر را روی دانه های راکتیف از خود باقی گذاشته و عناصر زیادی آب، جذب بستر راکتیف می شود.

پاک کننده ها و شوینده هاپاک کننده ها به عوامل تمیز کننده ای که بخشی از ساختار شیمیایی آن ها شامل مواد آلی یا دیگر مواد مشتق شده از سورفاکتانت ها باشند، محدود می شود.
سورفاکتانت ها قدرت پاک کنندگی بیشتری را در پاک کننده ها فراهم می کنند. فورمول شیمیایی یک پاک کننده به طور کلی به سه دسته عمومی : سورفاکتانت، سازنده ها و مواد متفرقه طبقه بندی می شود. سورفاکتانت ها کشش سطحی آب را کم می کنند، همچنین مولکولهای سورفاکتانت، ذرات چربی و آب را به یکدیگر، اتصال می دهند. به لت طبیعت قطبی سورفاکتانت ها، این عمل امکان پذیر است. سر غیر قطبی در چربی و آلودگی حل،  در حالی که سر دیگر در آب جذب و در آن حل می شود. سورفاکتانت هایی که بیشترین استفاده عمومی را دارند، ترکیبات شناخته شده ای تحت عنوان الکیل سولفونات های خطی، LAS  می باشند.

https://zistonline.com/vdch66nq.23nw-dftt2.html
ارسال نظر
نام شما
آدرس ايميل شما