شاغلان در سراسر جهان نگران چیزی هستند که تهدیدی وجودی برای مجموعه وسیعی از مشاغل به حساب می آید. اگر استفاده از خودروهای بدون راننده رایج شود، ممکن است این تصور ایجاد شود که کار رانندگی کامیون منسوخ شود. در این صورت میلیونها راننده کامیون در سراسر جهان بیکار خواهند شد. از سوی دیگر، پیشرفت فناوریهای نوین در حوزه های مختلف هم منجر به ایجاد فرصتهای شغلی جدید برای عده ای از مردم شده و هم تهدیدی برای برخی از مشاغل به شمار می آید.
تاریخ انتشار :شنبه ۶ بهمن ۱۳۹۷ ساعت ۰۳:۰۰
کد مطلب : 79810
روباتها و رونق اقتصاد سبز مصراستان فیوم در مصر یکی از فقیرترین استانهای این کشور است. منطقه ای که قبلا در نزدیکی این شهر کویر بود، امروز تبدیل یک دشت گل بابونه شده است و کسب و کار جدیدی برای صدها تن از زنان ساکن این منطقه فراهم شده است. فناوریهای نوین در رونق این مشاغل نقش مهمی داشته اند.
ام سعید، کارآفرین می گوید: «بسیاری از این زنان از دره های اطراف برای کار به اینجا می آیند. اینجا همیشه عده ای بیکار هستند. برای زندگی نیاز به کار دارند. با کمک فناوریهای نوین، می توانیم محصولات بیشتری را در مدت زمان کمتری آماده تحویل به بازار کنیم. خشک کردن گل بابونه دو روز زمان نیاز دارد، تکنولوژیهای جدید سرعت تولید را افزایش داده است.»
بهنگام فصل برداشت، ۲۰۰ کارگر برای پردازش ۳۰۰ تن گیاه بابونه کار می کنند. گیاهان بسرعت و با رعایت تمام معیارهای بهداشتی با کمک یک گردآورنده نور خورشید (حمام خورشیدی) خشک می شود.
این فناوری محصول کار محققان محلی است. و از چند سال پیش رشد سریعی داشته است و هم مشاغل سطح پایین ایجاد کرده و هم کسب و کارهای سطح بالا. پایه گذار این طرح می گوید: «وائل عبد المعز، استاد محیط زیست و انرژی پایه گذار این طرح می گوید: «منظور از مشاغل سطح بالا، کار برای مهندسان و محققانی است که در حال حاضر مشغول کار، توسعه و نظارت بر این جمع کننده های خورشیدی هستند. کارگران هم روی تسهیلات مربوط به این فناوری کار می کنند. تعداد زنانی هم که در در مزارع مشغولند، روز به روز افزایش می یابد.»
مشاغل سبز در این منطقه که تا مدتها متکی به درآمد ناشی از سوختهای فسیلی ارزان قیمت بود، رو به رونق است. مشکلات مربوط به تغییرات آب و هوایی از یک سو، و کاهش یارانه های نفتی از سوی دیگر باعث رشد اقتصاد محلی می شود.
حبا لبیب، صادرکننده گیاهان دارویی و ادویه جات محلی و مدیر بازاریابی فناوری و روابط صنعتی می گوید: «میزان صادرات ما بیشتر شده، در نتیجه می توانیم از مردم محلی محصولات بیشتری بخریم. برای کارهای بعد از برداشت، مثل غربال کردن و بسته بندی کردن هم نیاز به نیروی کار داریم.»
کارشناسان می گویند که حرکت مصر به سمت اقتصاد سبز، باعث ایجاد اشتغال، تولید فناوریهای جدید و سرمایه گذاری می شود.
«جایگزینی انسان توسط این روباتها در آینده نوعی آزادی برای انسان است»
بیشتر بخوانید: ربات خودگردان برای کاوش در معادن زیر آب و اعماق دریاها از دانشگاه ام آی تی گرفته تا دانشگاه هاروارد، شهر بوستون با اکوسیستم پر جنب و جوشش برای استارت آپهای فناوریهای نوین، در زمینه فناوریهای علوم روباتیک و هوش مصنوعی پیشرو است.
کمپانی موسوم به «اوتوماسیون برداشت» (Harvest Automation) در بوستون روباتی طراحی کرده است که تعدادی حسگر دارد و به کمک آنها گلدانها را جابجا می کند و به شکلی می چیند که رشدشان بهینه شود. تا کنون این کار را انسانها انجام می دادند.
در حال حاضر، دهها مشتری این استارت آپ از این روبات استفاده می کنند.
چارلی گرینل، مدیرعامل این شرکت می گوید: «کار جابه جایی گلدان یکی از بدترین شغلهای مرتبط با کشاورزی است. از زمان بکارگیری این روباتها هیچ کس در این صنعت کارش را از دست نداده است. »
طراحان این روبات می گویند که این روبات باعث از بین رفتن مشاغل نمی شود. برعکس به کشاورزان کمک می کند که از کارگران مزرعه در کارهای دیگری که ارزش بیشتری دارد ، استفاده کنند.
چارلی گرینل می افزاید: «همه دوست دارند کار دیگری انجام بدهند از مراقبت از نهالها گرفته تا راندن تراکتور یا چیزهای دیگر. بنابراین الان مشتریان ما مشکلشان یافتن کسانی است که فقط این کار را انجام دهند.»
اما استفاده گسترده تر از هوش مصنوعی چه پیامدهایی خواهد داشت؟ این استارت آپ در بوستون مشغول طراحی نرم افزاری است که می تواند مانند مغز انسان اشیاء را از نظر بصری تشخیص بدهد. مثلا اگر از یک بطری عکس بگیرید، روبات یاد می گیرد که بطری چه شکل است و می تواند بطریها را با اطمینان تشخیص دهد.
ماسیمیلیانو ورساچه، مدیرعامل شرکت موسوم به «نورالا» که در بوستن در حوزه فناوریهای هوش مصنوعی کار می کند می گوید: «متوجه شدیم که مردم بیشتر خواستار هوشی هستند که داخل این دستگاهها تعبیه شده است. در نتیجه این روبات قادر به انجام کارهایی است که انسانها یا حیوانات انجام می دهند.»
این روباتها می تواند در پیدا کردن کودک گمشده یا ردیابی حیواناتی که در معرض تهدید هستند، و یا حتی تشخیص زنگ زدگی در خط لوله بکار بیاید. اما چه بر سر کسانی می آید که قبلا این کارها را انجام می دادند؟ از نظر طراحان این روبات جایگزینی انسان توسط این روباتها در آینده نوعی آزادی برای انسان است.
ماسیمیلیانو ورساچه می گوید: «دریافت عوارض در اتوبانها کار انسان نیست. نگاه کردن به دوربین های مدار بسته امنیتی کار انسان نیست. این جور کارها را روبات می تواند انجام دهد. در نتیجه به نظر من استفاده فناوری هوش مصنوعی، منجر به آزاد شدن انسان می شود و استفاده نکردن از آن یک نوع برده داری است.»
رواج فناوریهای هوش مصنوعی چه پیامدهایی برای تجارت خواهد داشت؟
سازمان بین المللی کار، کمیسیون بین المللی آینده مشاغل را مأمور بررسی عمیق روند فعلی کرده است.
کارشناسانی مانند سوفی واندربروک، از دانشگاه هاروارد در این کمیسیون، کارشان بررسی پیامدهای رواج فناوریهای هوش مصنوعی در تجارت و بازرگانی است.
او می گوید: «*شرکتهایی که از هوش مصنوعی بهره می برند نتایج بهتر می گیرند*. هوش مصنوعی به پزشک امکان می دهد که کار درمان را فراخور حال هر بیمار کند؛ مأموران امنیتی قادر خواهند شد به سرعت نسبت به آسیب های و رخنه های شبکه واکنش نشان دهند و از هک جلوگیری کنند. به همین شکل در تک تک صنایع نتایج بهتر به دست خواهد آمد.»
پژوهشگران و نوآوران در نشستهایی که توسط کمیسیون بین المللی آینده مشاغل برگزار می شود، مسائل مهم آینده را بررسی می کنند. مثلا این سؤال را که *سود تولیدات این روباتها به جیب چه کسی می رود*؟
ریچارد فریمن، استاد اقتصاد دانشگاه هاروارد می گوید: «ما باید در سرتاسر جهان این فناوری جدید را بپذیریم تا منافع و فوایدش نه فقط به چند میلیاردر نفر، بلکه به همه مردم دنیا برسد. چون صاحبان این فناوری برندگان واقعی خواهند بود.»
ویوک وادهاوا، محقق برجسته از دانشگاه کارنگی ملون در ایالات متحده آمریکا در این باره می گوید: «اگر همه نیازهایمان برآورده شود و دیگر مجبور نباشیم برای نان بخور و نمیر کار کنیم، کار تبدیل به شی ء لوکس می شود که شاید بسیار هم خوب باشد. چرا مجبور باشیم که کار کنیم؟ چرا مجبور باشیم پنجاه ساعت کار کنیم در حالیکه می توانیم فقط ده ساعت در هفته کار کنیم؟ چرا نباید برای هنر، تفریح، روشنگری و دانش وقت بیشتری داشته باشیم؟»
کمیسیون جهانی آینده مشاغل قرار است گزارش مستقل خود را در سال ۲۰۱۹ ارائه کند.
بیشتر بخوانید: شبیه سازی زیستی در بیوتکنولوژی با الگوبرداری از طبیعتمدیرکل سازمان بین المللی کار: فناوری باید به ما در رسیدن به اهداف اجتماعی کمک کندسؤالهای زیادی هست که جوابش را شاید بدانیم و شاید هنوز ندانیم. خبرنگار یورونیوز درباره این مسئله با گای رایدر، مدیرکل سازمان بین المللی کار گفتگویی انجام داده است.
یورونیوز: در این گزارش دو نمونه دیدیم از این که فناوری چطور می تواند بازدهی شرکت ها را افزایش دهد. اما آیا ابعاد و مقیاس این امکانات را درست درک می کنیم؟ اگر بخواهیم رک و بدون پرده پوشی صحبت کنیم، آیا روباتها شغل های ما را از میان خواهد برد؟
گای رایدر: «نه فکر نمی کنم که همه شغل ها از میان برود اما همانطور که گزارش شما بسیار واضح و روشن نشان داد، کاربرد فناوری های نوین هم می تواند شغل ایجاد کند، و هم آدمها را بیکار کند. آنچه خیلیها انقلاب صنعتی چهارم نامیده اند آغاز شده است، در نتیجه ما مجبور خواهیم بود با هر دو صورت این واقعیت مواجه شویم. اگر از تاریخ درس بگیریم و به سه انقلاب صنعتی اول نگاه کنیم خواهیم دید که پس از گذار این دوران پرتلاطم و کنار آمدن با وضع جدید، با موقعیتی بهتر، با مشاغل بیشتر، با کیفیت تر و سطح زندگی بالاتر روبرو خواهیم شد.»
وی می افزاید: «گزارشهایی دیده ایم که نزدیک به نیمی، و گاهی بیش از نیمی از شغلهای موجود در کشورهای صنعتی می تواند به عهده روبات سپرده شود. اینکه چنین چیزی ممکن است به این معنی نیست که حتما چنین خواهد شد چون عوامل متعددی این جایگزینی را محدود خواهد کرد. یکی از این عوامل فناوری و سرمایه لازم برای این کار است که فقط مسئله ای اقتصادی است. فکر می کنم باور همه ما باید این باشد که فناوری باید به ما در رسیدن به اهداف اجتماعی کمک کند؛ کاربرد فناوری نباید اهداف اجتماعی ما را تعیین کند.»
- کار در همه جا در حال تغییر شکل و تکامل است و این پدیده مختص کشورهای پیشرفته نیست. عامل به پیش راننده این تغییرات چیست؟
گای رایدر: «بله نباید فکر کنیم یک آینده در انتظار همه ماست. اگر به کشوری مثل ژاپن بروید می بینید که جمعیت به سرعت پیر می شود و نیروی کار کافی وجود ندارد. در کشور رو به رشد، مثلا در آفریقا یا جنوب آسیا که با افزایش سریع جمعیت و تقاضای زیاد کار در بین جوانان روبرو هستید، جایگزین کردن کار با فناوری پیشرفته شکل متفاوتی خواهد داشت. شاید نکته دیگری که باید به آن اشاره کنم موضوع اقتصاد سبز است. برای کشورهای رو به رشد، منافع بالقوه زیادی در حرکت به سوی اقتصاد سبزتر و اقتصاد پایدار و تداوم پذیر وجود دارد.»
بیشتر بخوانید: تشخیص بیماری از درون بدن با نانو ربات جلبکیگزارش کمیته جهانی آینده کار منتشر شد؛ آیا باید نگران آینده باشیم؟«کمیته جهانی آینده کار» در آخرین گزارش خود به مساله تغییر در فرصتهای شغلی و جایگزینی ربات با انسان در آینده پرداخته است. در این گزارش آمده است که دولتها، کارفرمایان و اتحادیه‌ها باید خود را با تغییرات جهانی سازگار کنند.کمیته جهانی آینده کار که تحت نظر سیریل راماپوسا، رئیس‌جمهور آفریقای جنوبی و استفان لووِن، نخست‌وزیر سوئد اداره می‌شود بخشی از سازمان بین‌المللی کار، یکی از موسسات تخصصی سازمان ملل متحد است که وظیفه آن تنظیم استانداردهای کار، توسعه سیاست‌ها و برنامه‌هایی برای ترویج کار مناسب برای زنان و مردان است.
سیریل راماپوسا روز گذشته در یک نشست خبری در رابطه با گزارش این سازمان چنین گفت: «به طور خلاصه، آینده جوامع وابسته به چگونگی برخورد ما با چالش‌ها و فرصتهای مرتبط با دنیای کار است، ما باید سیاست‌ها و همچنین اقداماتی را برای تحویل یک دستور کار محور انسان، که همانا این گزارش در اصل بر آن تمرکز می‌کند، صورت دهیم.»
در این گزارش بر اقدامات اساسی دولتها برای حفظ مشاغل کنونی و خلق موقعیت‌های جدید شغلی توصیه شده است.
همچنین گای رایدر، مدیرکل سازمان بین المللی کار در جواب این سوال که آیا ربات‌های کارگر در آینده فرصتهای شغلی را از انسانها خواهند ربود یا خیر گفت: «این سوالی است که بسیاری آن را می‌پرسند، اما این سازمان ترجیح می‌دهد یک جواب مشخص بله یا خیر به آن ندهد. آینده اشتغال تنها براساس پیشرفت فن‌آوری‌های نوین رقم نخواهد خورد، بلکه سیاست‌گذاری‌های دولتی مسیر آن را مشخص خواهد کرد.»
وی همچنین خاطرنشان کرد که وجود رباتها و فن‌آوری‌های جدید می‌تواند نتایج مثبتی برای جوامع به همراه داشته باشد. آنها سبب افزایش خلاقیت شده، زندگی انسانها را ساده‌تر کرده و سرمایه را به گردش درمی‌آورند.
هنوز مشخص نیست که با افزایش فن‌آوری‌های نوین و جایگزینی کار انسانها با رباتها چه آینده‌ای در انتظار بشر است. در حالی که بسیاری آن را ترسناک می‌دانند، برخی دیگر معتفدند که با سر کار آمدن رباتها انسانها وقت آزاد بیشتری خواهند داشت تا زمان خود را به مسائل دیگری چون تفریح و ارتباط بیشتر با خانواده و دوستان اختصاص دهند.
بیشتر بخوانید: آیا هوش مصنوعی می‌تواند "کتاب مرموز تاریخی" را رمزگشایی کند؟ هوش انسانی یا هوش مصنوعی؛ غالب و مغلوب کدامند؟هوش مصنوعی آرام آرام بخشی از زندگی روزمره ما شده است
پیشرفت‌های اخیر فنی مثلا الگوریتم هوشمند که خود تصمیم می‌گیرد برای رسیدن به هدف چه کاری انجام دهد، باعث شده هوش مصنوعی نرم نرم و آرام آرام وارد زندگی روزمره ما شود.
تلفن‌های هوشمند، هوشمندتر می‌شوند و خودروهای خودکار به زودی می‌تواند سلامت رانندگی در جاده‌ها را بیشتر کرده و بالقوه خطر اشتباهات انسانی را حذف کند.
هوش مصنوعی وعده دنیایی را می‌دهد که در آن رباتها از بیماران مراقبت، یخچال‌‌ها را از موادغذایی پر و برای تعطیلات ما برنامه‌ریزی می‌کنند.
رباتها، دوست یا دشمن نیروی کار انسانیتوان بازی‌کردن یکی از معیارهای حیاتی پیشرفت در هوش مصنوعی است که نشان می‌دهد آیا ماشین می‌تواند برخی اعمال فکری مشخص را بهتر از انسان به انجام برساند.
توانایی کامپیوتر در بازی استادانهٔ شطرنج و اخیرا بازی گُو Go که عالی‌ترین فرم بازی روی سطح دوبعدی است به منزله دستیافت‌های بزرگی در راه رسیدن به ماشین‌های هوشمند تلقی می‌شود.
امروز در پزشکی نرم‌افزارهایی وجود دارد که قادرند مثل پزشک بیماری‌هایی مثل سرطان را تشخیص بدهند.
هوش مصنوعی با این‌همه مزایا، مشکلاتی نیز به همراه داشته است: چگونه نیروی کار انسانی می‌تواند خود را با انقلاب چهارم صنعتی تطبیق دهد؟ رباتها میلیونها شغل را در سراسر جهان تهدید می‌کنند.
از نظر عده‌ای کسانی که نسبت به پیشرفت فناوریهای نوین بدبین هستند، هوش مصنوعی می‌تواند توانایی‌ها و هوش انسانی را دستکاری کند.
هنوز تا رسیدن به «ابرهوش» زمان زیادی باقی مانده استگرچه ممکن است ربات‌های جراح و درویید‌های نظامی به زودی واقعیت پیدا کنند، تا دست‌یابی به هوش فوق‌العاده (ابَرهوش، فوق‌هوش) که بتواند با مغز انعطاف‌پذیر انسان برابری کند یا از آن بهتر باشد، هنوز خیلی مانده است. باید کارهای خیلی بیشتری انجام شود تا به رباتها هوش اجتماعی داده شود و آنها بتوانند ظرایف تصمیم‌گیری‌های روزمره را دریابند.روباتهایی که در آینده جای مشاغل انسانی را می گیرندکارل فری و مایکل ابسورن، از مدرسه بازرگانی آکسفورد پیش بینی می کنند که طی ده یا سه دهه آینده، با بیکاری گسترده ناشی از پیشرفت فناوری روبرو خواهیم بود. به نظر آنها حدود ۵۰ الی ۷۵ درصد کارهایی که امروز بدست بشر انجام می شود در مقابل ماشینی شدن آسیب پذیر هستند.
اما سوال این است که آیا در آینده برای کسانی که به خاطر روباتها شغلشان را از دست داده اند، به اندازه کافی شغل جدید ایجاد خواهد شد؟
پاسخ به این پرسش نیاز به زمان دارد. اگر پیش بینی فری و اسبورن، درست از آب دربیاید، یعنی اگر ماشینی شدن مشاغل هم ارزان تر باشد و هم قابلیتهای روباتها بیشتر بشود، خیلی منطقی است که کارفرماها به جای استخدام انسانها به خریدن روباتهای روی بیاورند.
در نتیجه، مثلا خواهیم دید که کامیونهای بدون راننده، رانندگان کامیون را بیکار می کند. حتی ممکن است روباتها قادر باشند کار بار زدن و حمل و نقل به انبار را انجام بدهند، یا جایگزین کارکنان مخصوص خدمات در مغازه ها بشوند.
این تحولات باعث بیکاری میلیونها نفر می شود. سرنوشت این افراد چه خواهد شد؟ اگر جایگزین کردن در ازای کارهایی که از دست می رود و در آینده توسط روباتها انجام می شود مشاغل جدید بوجود نیاید، میزان بیکاری زیاد می شود.
تهدید روبات ها برای اشتغال آهسته پیش می رود. اگر پیش بینی ها واقعیت پیدا کنند، سیاستمداران و جامعه چند سال وقت خواهند داشت که برای مشکل بیکاری در اثر پیشرفت فناوری چاره ای بیاندیشند.
تیم دانلوپ نویسنده کتاب «چرادر آینده از کار خبری نیست» می گوید دولتها دیگر نباید تظاهر کنند که مشاغل باز خواهند گشت. بلکه باید به شکل جدی شروع به تفکر در باره دنیایی کنند که در آن کار وجود ندارد. مانند بسیاری دیگر دانلوپ طرفدار تضمین «درآمد پایه همگانی» است.
پیش بینی لزوما تحقق نمی یابد. شاید اصلا هیچ دلیلی برای نگرانی نباشد. شرکتهای تجاری مشاغل جدیدی را که هنوز کسی خوابش را هم ندیده است، بسرعت بوجود خواهند آورد که جای شغل های قدیمی را خواهد گرفت.
اما ناظران به روند اخیر در فناوری اشاره می کنند. شرکتهای تازه تأسیس فناوری با پرسنل بسیار کم بسرعت در بازار سهام ارزش فراوان کسب می کنند. سایتهایی مانند یوتیوب و اپلیکیشنهایی نظیر اینستاگرام و «واتس آپ» به بهای چند میلیارد دلار خریداری شدند، در ابتدا فقط دهها کارمند داشتند و نه هزاران کارمند. این نگرانی وجود دارد که برای انبوه رانندگان کامیون، دستیار مغازه ها و کارگران انبارِ بیکارشده، تعداد مشاغل در حوزه فناوریهای عالی نسبتاً کم باشد.
اگر نرخ بیکاری به یک دهم برسد و بعد به یک پنجم، و بعد به جایی برسد که از هر دو نفر یک نفر، یا از هر سه نفر دو نفر بیکار باشند و هیچ امیدی به یافتن کار در آینده نداشته باشند،- چون روبات سریعتر و ارزانتر ۲۴ ساعت و هر ۷ روز هفته بدون شکایت کار می کند- فشار بر بودجه های رفاهی دولتها به شکل پیوسته بیشتر می شود.
مارتین فورد نویسنده کتاب «ظهور روباتها» The Rise of the Robots داستانی در باره هنری فورد دوم و والتر رویتر رئیس اتحادیه کارگران خودروساز نقل می کند. این دو مشغول بازدید از کارخانه ای اتوماتیک بودند و فورد خواست سر به سر والتر رویتر بگذارد، بنابراین از او می پرسد: «والتر چطور از این روباتها حق عضویت در اتحادیه خواهی گرفت؟» و رویتر بلافاصله این پاسخ را داده است: «هنری چطور این روباتها را مجبور خواهی کرد خودروهایت را بخرند؟»
من فکر می کنم این مشکل اصلی است. روبات وضعیتی را به وجود می آورد که کار انسان توان رقابت با کار روبات را ندارد و سهم کار انسان در درآمد ملی افت خواهد کرد. توماس پیکتی اقتصاددادن فرانسوی استدلال می کند که سهم سرمایه در درآمد ملی مدتی است که در حال رشد است. بر اساس تحلیل پیکتی جامعه به سوی اختلاف شدید ثروت همانند آنچه در زمان آستین و بالزاک وجود داشت باز می گردد. اگر روبات که سرمایه ای است که کار هم می کند کاملا جای کار انسان را بگیرد سهم کارگران در درآمد ملی به صفر میل خواهد کرد. در آن صورت چه کسی محصول کار روباتها را خواهد خرید؟
به این دلیل بسیاری فکر می کنند که سرمایه به حمایت از «درآمد پایه همگانی» برخواهد خواست. گزینه دیگر تأمین هزینه های فزاینده از طریق مالیات است، یا سیاستگذاری علیه استفاده از روبات برای حفظ بازار توده هایی- که درآمد کافی برای خریدن آن چه است که با سرمایه تولید می شود.
واقعیت دارد که روبات جای بسیاری از انسانها را خواهد گرفت. چیزی که باید پرسید این است که آیا مشاغل جدید به اندازه ای به وجود خواهد آمد که جای شغلهایی را که در اثر استفاده از روبات از میان رفته است پر کند. اگر پاسخ منفی باشد و اگر شغل جایگزین پیدا نشود جامعه با چالش بزرگی در سیاستگذاری ها روبرو خواهد بود.
نویسنده: شین ولش، محقق اخلاق مداری روباتها از دانشگاه «کانتربری»، نیوزیلند
https://zistonline.com/vdce7v8f.jh8ozi9bbj.html
zistonline.com/vdce7v8f.jh8ozi9bbj.html
تگ ها
آخرین عناوین
پربيننده ترين
تمام حقوق محفوظ بوده و استفاده از مطالب
سایت با ذکر منبع بلامانع است.