پیش به سوی اقتصادی کردن محیط زیست

اگر به شما بگویند در اثر آلودگی فعالیت کارخانه ای که امروز تاسیس می شود تا هفته آینده مجبورید محل زندگی خود را ترک کنید، احتمالا تا پای جان برای توقف یا اصلاح فعالیت این کارخانه خواهید جنگید.
حالا اگر بازه زمانی خطر آلودگی را کمی بلندتر مثلا یکسال و جغرافیای مورد تاثیر آلودگی را نیز کمی گسترده تر مثلا در حد شهر شما توصیف کنند، شما انرژی کمتری خواهید گذاشت.
به همین ترتیب هرچه بازه زمانی بیشتر و جغرافیای مورد تهدید بزرگتر باشد شما حساسیت کمتری به خرج خواهید داد تا اینکه در نهایت این بازه زمانی به حدود صد سال و جغرافیای خطر نیز به "سیاره" زمین تعمیم پیدا می کند. در این صورت ما احتمالا به صورت کاملا عادی به زندگی خود ادامه خواهیم داد. کاری اکنون نیز می کنیم.

دلایل مختلفی برای این رفتار انسان وجود دارد. بعضی از آنها کاملا غریزی است و در انسان و حیوان مشترک است همانند حس "دوربودگی و دیربودگی خطر" ما همان قدر نسبت به خطرات محیط زیستی دور از خودمان نگرانیم که یک اهو نسبت به خطر شکار شدن توسط پلنگی در بیشه ای دور!

دلایلی هم هست که ریشه های غیر غریزی دارند. مثل شکل گیری اثر "تماشاگر بی تفاوت" که در نتیجه وجود خطر مشترک برای افراد زیاد و در نتیجه کم شدن بار مسئولیت هر فرد به وجود می آید.

یکی از دلایل مهم از همین دست " انتزاعی بودن " مفاهیم محیط زیستی است. ما تنها وقتی محیط زیستی را درک می کنیم که اقتصاد ما و شرایط اولیه زندگی ما را مختل کند. بیل مک کیبن در کتاب پایان طبیعت می گوید:" اگر کسی بتواند نشان دهد که ((وابستگی ما به سوخت های فسیلی موجب ضربه ای سریع و بزرگ به اقتصاد خواهد شد)) استفاده از سوخت های فسیلی برای همیشه پایان می یابد اما اگر همان فرد با مدارک مستند نشان دهد (( اتکای ما به سوخت های فسیلی باعث نابودی سیاره می شود))این یک تحقیق بی ارزش و یک شعار رمانتیک به نظر خواهد رسید. کره زمین برای ما مفهومی انتزاعی و ذهنی است اما اقتصاد مفهومی انضمامی و ملموس است".

یکی از روش هایی که باعث افزایش حساسیت جامعه نسبت به مسائل محیط زیستی میشود " اقتصادی کردن محیط زیست " است. با ارزشیابی اقتصادی محیط زیست میتوان آن را از مفهومی غیرقابل تصور تبدیل به مولفه ای موثر بر رفاه اقتصادی تبدیل کرد. در جامعه ای که هنوز به آن حد از رفاه اقتصادی نرسیده که بتوان بر جنبه های زیبایی شناسی یک بزکوهی تاکید کرد، می توان از ارزش اقتصادی همان بزکوهی در کاهش هزینه های ساخت دارویی خاص سخن به میان آورد.

ولی با وجود شیوه مبادله انتزاعی اش، ملموس ترین کالای ممکن است. وقتی نتوان برای چیزی ارش اقتصادی قائل شد، به سختی بتوان ارش دیگری هم پیدا کرد! میزان محکومیت مفسدین اقتصادی نزد افکار عمومی و دادگاه های صالحه بستگی مستقیمی به تدقیق رقم فساد دارد. به همین علت بسیاری از مدیران و مسئولین در چند دهه گذشته علی رغم نابود کردن هزارها میلیارد تومان از منابع طبیعی این کشور همچنان محبوب می نمایند اما مفاسد امثال خاوری باعث خشم افکار عمومی و تعیین جرم برای آنان می شود.

به همین دلیل ارزش گزاری تک تک مسائل محیط زیستی حتی ضرری که کیسه های نایلونی یا بطری های یکبار مصرف به اقتصاد کشور وارد می کنند احتمالا بیشتر از تبلیغاتی که بر جنبه های زیبایی شناسی محیط زیست تاکید دارند، اثر گذار خواهد بود./ منبع: ساحت زیست

https://zistonline.com/vdcf1jdv.w6d1cagiiw.html