تاریخ انتشار :سه شنبه ۲ آبان ۱۳۹۶ ساعت ۰۴:۳۰
کد مطلب : 65062
امروزه به منظور پاسخ گويی به نيازهای روزافزون غذای جامعه بشری، سیستم های مختلف تولید کشاورزی با کمک فناوری‌های نوین افزایش پیدا کرده اند اما همواره این افزایش تولید با مشکل های زیست محیطی فراوانی روبرو بوده اند.
افزایش سلامتی و نجات آینده بشر با کمک محصول‌های ارگانیک
به گزارش زیست آنلاین، طی چند دهه اخیر کشاورزی ارگانیک با تولید محصول های سالم و بدون مصرف کود و سم به منظور پایداری محیط زیست و کاهش مخاطره های سلامتی و بهداشتی، تنها راه برون رفت از چالش های هزاره سوم در جوامع مختلف بشری مطرح شده است اما با وجود تمام مزایای فراوان، این نوع کشاورزی هنوز در ایران با موانع و مشکل های زیادی روبرو بوده و هنوز فرآورده‌های ارگانیک جای خود را درسبد خرید خانوارها پیدا نکرده اند.
مشکل های اقتصادی مربوط به دوره گذار ارگانیک، بررسی مهمترین چالش های ورود به کشاورزی ارگانیک در ایران و جایگاه محصول های ارگانیک در بازار داخلی و خارجی باعث شد خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری گزارشی پیرامون این مساله انجام دهد.

سید رضا نورانی، رییس هیئت مدیره انجمن ارگانیک در این خصوص به خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری گفت: محصول های ارگانیک  امروزه نقش بسیار مهم و ارزنده ای در واکسیناسیون سلامت انسان و اقتصاد کشور ایفا می کنند. هم اکنون با توجه به اینکه میزان تولید محصول ارگانیک ما خیلی کم است اما نسبت به کالاهای مشابه و سنتی خود ارزش افزوده بسیار بالاتری دارد. پیش از راه اندازی این انجمن، رنکینگ جهانی  برای محصول های ارگانیک ایران وجود نداشت. خوشبختانه با تلاش همکاران انجمن ارگانیک ایران طی این چند سال توانسته ایم رتبه ۴۳ را بدست بیاوریم و ثابت کنیم که ما نیز می توانیم یکی از تولید کنندگان مهم در محصول های ارگانیک باشیم.
رییس هیئت مدیره اتحادیه محصول های کشاورزی افزود: خوشبختانه هم اکنون میزان تولید و تعداد مصرف کنندگان زیاد شده است اما انتظار داریم به دلیل محدود بودن این محصول ها، افزایش تولید و تنوع فرآورده های ارگانیک جزو دستور کار برنامه ششم دولت قرار بگیرد.
نماینده اتاق ایران اظهار کرد: امروزه جوامع بشری برای حفظ سلامتی شان به دنبال استفاده از محصول های ارگانیک هستند. خوشبختانه در ایران هم استقبال بسیار خوبی از این محصول ها شده است اما تولید کنندگان به دلیل تولید این محصول در سراسر کشور یک نوع نگرانی نسبت به عرضه محصول هایشان دارند. انجمن ارگانیک ایران در یک ماه گذشته برای حل این معضل تصمیم به ایجاد تعاونی ارگانیک کرده است. بیست و پنج درصد این سهام در همان ابتدای این تصمیم گیری به فروش رفت. طی این هفته نیز در رسانه های ملی بحث عرضه سهام تعاونی به علاقمندان و تولید کنندگان محصول های ارگانیک مطرح خواهد شد. اگر سهامی باقی ماند، در مرحله دوم این سهام به سایرعلاقمندان (خارج از تولید کنندگان محصول های ارگانیک) اختصاص پیدا خواهد کرد.
نایب رییس اتاق مشترک بازرگانی ایران و اوکراین یاد آور شد: طبق آخرین آمار دانشگاه میشیگان آمریکا، تولید در واحد سطح در محصول های ارگانیک نسبت به محصول های سنتی پیشی گرفته است. حرکت امروز این محصول ها در ایران نیز رو به جلو بوده و توانسته با استفاده از نهادهای مجاز در کشاورزی ارگانیک نسبت به تولید محصول های سنتی پیشی بگیرد اما هم اکنون تولید نهادهای مجاز در کشاورزی ارگانیک بسیار گران است.
وی تصریح کرد: پیشنهاد ما به دولت این است همانطور که چند دهه یارانه زیاد به کودها و سم های شیمیایی اختصاص پیدا کرده است، یارانه و مشوق های خوبی نیز برای تولید کنندگان محصول های ارگانیک در دولت دوازدهم در نظر گرفته شود. هم اکنون محصول های ارگانیک نقش موثری در افزایش صادرات غیر نفتی داشته و ارزش افزوده زیادی به همراه دارند از اینرو ما  قصد داریم ضمن افزایش تولید داخلی محصول های ارگانیک، میزان صادرات این محصول ها را برای کسب ارزآوری افزایش دهیم.
رییس هیئت مدیره انجمن ارگانیک به اهمیت و ارزش بازار جهانی محصول های ارگانیک ایرانی اشاره کرد و گفت: خوشبختانه روز به روز بر میزان تولید و صادرات برخی کالاهای ما افزوده می شود. پسته وحشی و گیاهان دارویی ایران هم اکنون در اروپا و جهان متقاضی زیادی دارند. امرار معاش مردمان هفده روستای ناحیه جاده ابریشم از طریق پسته وحشی بود. انجمن توانست گواهی ارگانیک این محصول را از اتحادیه اروپا اخذ کند.
وی همچنین به سایر فعالیت های این انجمن اشاره کرد و افزود: ما با وجود اعمال تحریم ها، دو سال پیش موفق شدیم شعبه ای از فدراسیون بین المللی جنبش های ارگانیک (IFOAM) را در انجمن ارگانیک ایران دایر کنیم تا اطلاعات، اخبار و استانداردهای روز دنیا به علاقمندان این حوزه انعکاس داده شود؛ دفتر مرکزی این فدراسیون در آلمان است و چهار شعبه در امریکا، اروپا و آسیا دارد.
پیشنهاد ما به دولت این است همانطور که چند دهه یارانه زیاد به کودها و سم های شیمیایی اختصاص پیدا کرده است، یارانه و مشوق های خوبی نیز برای تولید کنندگان محصول های ارگانیک در دولت دوازدهم در نظر گرفته شود.

امنیت غذایی با تاکید بر ایمنی غذا
زوبین امیری، عضو هیات رییسه انجمن ارگانیک ایران نیز در این خصوص گفت: محصول‌های ارگانیک بر پایه چهار اصل سلامت ،انصاف و عدالت، اکولوژی و مراقبت به وجود آمده اند بدان معنا که انسان در بحث سلامت از مرحله تولید و فرآوری تا زمانی که این محصول های ارگانیک به دست مصرف کننده می رسد، باید نسبت به تاثیر آن به محیط زیست و منابع طبیعی وجدانی آگاه باشد. ما باید بدانیم که تمام این چرخه طبیعت بر حسب تامین نیازی است که اکوسیستم برای ما به وجود می آورد بنابراین نباید فعالیت های ما هیچگونه اختلالی در این سیستم به وجود بیاورد. همچنین ما باید ضمن مراقبت از این منابع طبیعی و محیط زیستی نسبت به کارگران و کشاورزانی که در این مجموعه فعالیت می کنند، انصاف و مروت داشته باشیم تا آنها از حقوق و مزایای خوبی برخوردار باشند.
وی افزود: این محصول ها شرکت های بازرسی مختص خودش را دارد. هم اکنون ۵۷۰ شرکت بازرسی در جهان وجود دارد که محصول های ارگانیک را بازرسی و تایید می کنند.  همچنین این محصول ها لگوی مخصوص خودشان را دارند و قابل ردیابی هستند بنابراین مصرف کنندگان این محصول به راحتی می توانند نسبت به معتبر بودن آن اطمینان خاطر حاصل کنند.
وی به جایگاه ایران در تولید محصول های ارگانیک اشاره کرد و گفت: ایران پتانسیل بالقوه ای برای تولید محصول ارگانیک دارد اما تاکنون وزارتخانه های مرتبط با ساماندهی و پیشرفت این محصول ها، اقدام های لازم را به عمل نیاورده اند؛ وزارتخانه های جهاد کشاورزی، صنعت، معدن و تجارت، بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و تمام دستگاه های قانونی، نظارتی و اجرایی باید سیاست های امنیتی و حمایتی برای سرمایه گذاری و تولید کننده محصول های ارگانیک به وجود بیاورند تا ایران بتواند در شان پتانسیل کشاورزی اش به جایگاهی ممتاز دست یابد.
به گفته وی، هم اکنون طبق منابع آماری، ایران ۴۰ هزار هکتار سطح زیر کشت دارد که رقم بسیار پایینی است و باید گسترش پیدا کند. بسیاری از قسمت های ایران و خیلی از کالاها به راحتی می توانند با یک نظارت و مدیریت به محصول های ارگانیک تبدیل شوند و سطح زیر کشت مان ارتقا پیدا کند.
امیری یادآور شد: علت اصلی پیشرفت کشاورزی ارگانیک در کشورهای پیشرو، مربوط به سیاست های خوب حمایت کنندگی آنها از کشاورزان و  فناوران این حوزه است. همچنین آنها نظارت قانونی خوبی نیز نسبت به این محصول ها دارند تا افراد سودجو نسبت به محصول های نانو ارگانیک سوء استفاده نکنند.
وی به علت اهمیت استفاده از این محصول ها اشاره کرد و افزود: استفاده از سم ها و کودهای شیمیایی با ورود به سفره های آبی ضمن آلودگی آب و خاک، باعث ایجاد بیماری می شوند بنابراین ما و دولت باید درک کنیم با حمایت از تولید کنندگان این محصول ها ضمن محافظت و پایداری خاک و آب، به جای درمان از بروز بیماری‌های سختی مانند سرطان پیشگیری و سلامت کارگران و کشاورزانی آن محیط را تضمین کرده ایم. نهایتا مردم نیز از ارزش غذایی خوبی بهره مند خواهند شد. این امر برای نسل های بعدی به جهت مدیریت پایدار و بقا بسیار حایز اهمیت است.

فرصت‌ها و چالش‌های تولید محصول‌های ارگانیک
آزاد عمرانی، عضو هیات رییسه انجمن ارگانیک نیز در خصوص مهمترین چالش های این حوزه گفت: یکی از مهمترین چالش‌های این حوزه، بحث قوانین حمایتی کشاورزی ارگانیک است. هرچند هم اکنون در برنامه ششم توسعه کشور، گسترش کشاورزی ارگانیک یکی از قوانین مصوب بخش کشاورزی است اما متاسفانه هنوز در سال ۱۳۹۶ دولت بودجه خاصی برای توسعه این مهم تخصیص نیافته است. همچنین مقام معظم رهبری در بند هشتم ابلاغیه  سیاستهای کلی اصل ۱۱۰ قانون اساسی بر تولید محصول های کشاورزی سالم و ارگانیک تاکید فرموده اند.
وی افزود: تا زمانی که ما بودجه و سرمایه گذاری برای توسعه و ترویج کشاورزی ارگانیک نداشته باشیم، قطعا نمی توانیم انتظار داشته باشیم تا مصرف کودها و سم های شیمیایی در کشورمان کم و زنجیره تولید محصول های غذایی ما سالم  شود و مصرف کنندگان و ملت ما از ایمنی تغذیه ای برخوردار باشند. تحقق این امر مستلزم اندیشیدن تمهیداتی در جهت ترویج، تشویق و حمایت از کشاورزی ارگانیک از سوی وزارتخانه های  کشاورزی و بهداشت است.
وی اظهار کرد: ضمن تشویق و توصیه مصرف کنندگان به مصرف محصول ها و فرآورده های ارگانیک باید از لحاظ عرضه محصول های کشاورزی هم مشوق های لازم وجود داشته باشد تا تولید کنندگان محصول های کشاورزی با استفاده از این حمایت‌ها بتوانند برای تولید محصول های سالم و ارگانیک که تضمین کنننده سلامت جامعه و کاهش هزینه های درمانی است، گام بردارند. متاسفانه همچنان خلاء نبود توازن عرضه و تقاضای محصول های ارگانیک در کشور احساس می شود.
عمرانی ادامه داد: دومین معضل این حوزه به بخش نظارتی این محصول ها مربوط است. رصد و آگاهی پیدا کردن از زنجیره تولید محصول های کشاورزی از بذر تا سفره، حق مسلم مصرف کنندگان است. متاسفانه هرچند هم اکنون قانون‌هایی مانند ایران گپ در سازمان ملی استاندارد ایران تدوین شده است اما کشاورزان مورد آموزش، حمایت و پیشتیبانی برای اجرا شدن این استاندارد قرار نگرفته اند و مصرف کنندگان نمی توانند از رعایت دستورالعمل های بهداشتی و سلامتی در مراحل تولید محصول های کشاورزی اطلاعی داشته باشند. اگر این قانون در کشور اجرایی شود، مصرف کنندگان به راحتی می توانند با ردیابی سابقه و مراحل تولید یک محصول غذایی، از ایمنی و سلامت آن اطمینان حاصل کنند.
وی یادآور شد: در بحث محصول های ارگانیک نیز گاهی شاهد ناهماهنگی هایی بین سازمان استاندارد، وزارت کشاورزی و وزارت بهداشت هستیم. مطابق قانون هر تولید کننده ای که بتواند به واسطه ارزیابی یک شرکت بازرسی ذی صلاح و مورد تایید سازمان ملی استاندارد، ضوابط استاندارد ۱۱۰۰۰را پیاده بکند، عملا می تواند پس از سپری شدن سه سال ادعای تولید محصول ارگانیک را داشته باشد. متاسفانه گاهی به علت ناهماهنگی هایی  که بین وزارت بهداشت و کشاورزی وجود دارد و نداشتن وحدت رویه در تفسیر این ضوابط، کشاورزان و تولید کنندگان محصول های ارگانیک دچار پاره ای از مشکل ها شده‌اند.
این عضو هیات رییسه انجمن ارگانیک خاطرنشان کرد: معضل سوم نیز مربوط به نداشتن یک نوع همدلی و مشترک اندیشی در خصوص سلامت تغذیه در ایران است. مثلا وزارت بهداشت در مورد استفاده از سموم و کودهای شیمیایی ابزار نگرانی می کند اما وزارت کشاورزی در نقطه مقابل او اعلام می کند که مصرف سم های شیمیایی در ایران از استانداردهای جهانی پایین‌تر است! متاسفانه هم اکنون بسیاری از مدیران دولتی اصولا کشاورزی ارگانیک را قبول ندارند و آن را نوعی کشاورزی فانتزی و  لوکس می پندارند. در صورتی که به استناد مقاله معتبر چاپ شده در مجله نیچر پلنت، محصول های ارگانیک نجات دهنده آینده کشاورزی دنیا هستند. تا زمانی که این مسوولان کشور به این باور نرسد که کشاورزی ارگانیک یکی از مهمترین راه های صیانت از سلامت جامعه، محیط زیست و مقابله با کم آبی است، قطعا ساز و کارهای لازم برای توسعه این بخش در کشور فراهم نخواهد شد.
وی گفت: هم اکنون در بسیاری از کشورهای اروپایی مانند آلمان، اتریش، سوئیس، فرانسه، نروژ، اسکاتلند و ... کشاورزان به ازای هر هکتار مزرعه یا باغی که توانسته اند از حالت سنتی و متداول به روش ارگانیک تبدیل کنند، سالانه از دولت هایشان یارانه دریافت می کنند زیرا آنها در ازای انجام مراقبت های ویژه، محصول هایی سالم تر و دوستدار محیط زیست که تضمین کننده سلامت جامعه است، تولید می کنند. این دولت ها با حمایت از کشاورزی ارگانیک، ضمن تضمین کیفیت و سلامت تغذیه، هزینه های درمانی مردم کشورشان را نیز پایین می آورند در صورتی که دولت ما هنوز در تامین هزینه های درمانی با کسری بودجه مواجه است. راه حل ریشه ای در حذف باقیمانده سموم شیمیایی در غذا، پیشگیری از بیماری ها و مقابله با تخریب های زیست محیطی و تغییرات اقلیمی ناشی از کشاورزی فقط و فقط توسعه و ترویج کشاورزی ارگانیک و اگرواکولوژیک (کشاورزی اکولوژیک) است.
متاسفانه هم اکنون بسیاری از مدیران دولتی اصولا کشاورزی ارگانیک را قبول ندارند و آن را نوعی کشاورزی فانتزی و  لوکس می پندارند. در صورتی که به استناد مقاله معتبر چاپ شده در مجله نیچر پلنت، محصول های ارگانیک نجات دهنده آینده کشاورزی دنیا هستند. تا زمانی که این مسوولان کشور به این باور نرسد که کشاورزی ارگانیک یکی از مهمترین راه های صیانت از سلامت جامعه، محیط زیست و مقابله با کم آبی است، قطعا ساز و کارهای لازم برای توسعه این بخش در کشور فراهم نخواهد شد.
کمک به چرخه محیط زیست با آفت کش‌های ارگانیک
آریا احمدیه ، عضو هیات مدیره انجمن ارگانیک ایران نیز در این خصوص گفت: هم اکنون در کشاورزی متداول، استفاده از سم‌ها و کودهای شیمیایی رایج است. این سم ها و کودها که منشا نفتی و شیمیایی دارند( اصطلاحا مصنوعی نامیده می شوند) بسیار خطرناک هستند و با استفاده از آنها فلزهای سنگین و سمی وارد چرخه محیط زیست می شوند. در کشاورزی ارگانیک سه محصول جایگزین این کودها و سم ها شده اند. نخستین محصول، عوامل بیولوژیکی مانند حشره ها و باکتری های مفید هستند که هم اکنون تولید و تجاری سازی می شوند و نیاز به دانش فنی دارند. دومین گروه، تجهیزات کشاورزی مانند کارت های زرد است که اکنون شهرداری نیز از این تجهیزات استفاده می کند. طیف سوم نیز آفت کش هایی با منشا طبیعی و حاوی عصاره های گیاهی هستند.
این تولید کننده آفت کش ها و نهادهای سازگار با محیط زیست( طبیعی،غیر شیمیایی) افزود: خوشبختانه هم اکنون دانش فنی تولید این آفت کش های طبیعی در کشور وجود دارد؛ این آفت کش ها در ایران فرموله شده اند و طیف وسیعی از این محصول ها از سازمان حفظ نباتات کشور تاییدیه گرفته و به تجاری سازی رسیده و در خدمت جامعه کشاورزی قرار گرفته اند. همچنین بسیاری از این محصول ها با اخذ گواهی استاندارد ۱۱۰۰۰اتحادیه اروپا، قابلیت صادراتی پیدا کرده اند.
وی به اهمیت نقش آفت کش های ارگانیک اشاره کرد و گفت: هم اکنون سفید بالک ها جزو آفت های درجه یک شهر تهران به حساب می آیند که کنترل آن حتی در گلخانه ها نیز بسیار سخت است. یکی از دلیل های تکثیر این آفت‌ها، استفاده بی رویه از سم های شیمیایی است. اگر چنانچه این سم ها زیاد استفاده شود، سفید بالک ها نسبت به آن مقاوم تر می شوند. سم پاشی گسترده شهر تهران نیز کار بسیار سختی است. ضمن اینکه اثری نیز ندارد. هم اکنون شهرداری برای حل این معضل از آفت کش های ارگانیک فرموله و ثبت شده مانند صابون های حشره استفاده می کند.
وی ادامه داد: تنها بحث سفید بالک ها مطرح نیست، از این طیف آفت کش ها می توان روی بسیاری از آفت های مکنده شیره گیاه مانند شته ها، کنه ها، تریپس و مینوز و آفت های جونده و برگ خوار استفاده کرد. مثلا برای آفت های برگ خوار می توان از باکتری های بیولوژیک که معروف ترین آنها «بی تی» است، استفاده کرد. هم اکنون این باکتری در ایران تولید و گاهی وارد می شود و استفاده از آن نیز در بحث تراریخته مطرح است؛ کارشناسان حوزه زیست فناوری قصد دارند این باکتری را داخل ژن گیاهی کنند. چالش امروز کارشناسان حوزه ما با زیست فناوران در این است که وقتی این باکتری ها در طبیعت وجود دارد چه اصراری به  تزریق آن به گیاه است؟
 

 

 

 

https://zistonline.com/vdciruaq.t1awq2bcct.html
ارسال نظر
نام شما
آدرس ايميل شما